Հաջորդ շաբաթվանից սկսած, մենք ստորագրահավաք կսկսենք՝ պահանջելով իշխանություններից բարձրացնել կենսաթոշակների չափը միջինը 50%-ով և ամեն տարի ինդեքսավորել այն՝ նվազագույն սպառողական զամբյուղին համապատասխան, իսկ եթե մեր միջնորդությունը մնա անպատասխան, ինչը մեծ հավանականությամբ այդպես էլ կլինի, ապա 2026 թվականի ընտրություններին մենք հանդես կգանք այդ օրակարգով։ Այս մասին սեպտեմբերի 17-ին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել է «Հայաքվե» ընդդիմադիր շարժման խորհրդի համակարգող Ավետիք Չալաբյանը։
Նա նկատել է, որ այս խնդրի վերաբերյալ հանրային պահանջը հսկայական է։ Չալաբյանը պարզաբանել է, որ շարժումը դեռ չի որոշել ընտրություններին մասնակցելու ձևաչափը։ «Այդ հարցը կդառնա մեր օրակարգի ամենակարևորներից մեկը՝ անվտանգության, արտաքին քաղաքականության, կրթության որակի և այլնի հետ մեկտեղ», – հավելել է քաղաքական գործիչը։
Նա ընդգծել է, որ Հայաստանի շուրջ 500 հազար քաղաքացի՝ ի դեմս թոշակառուների, հայտնվել է չափազանց խոցելի վիճակում, քանի որ թոշակների աճի տեմպերը զգալիորեն զիջում են պետբյուջեի և աշխատավարձերի աճի տեմպերին։ Նրա խոսքով՝ 2018-ից մինչև 2025 թվականներին, պաշտոնական տվյալներով, թոշակի չափը միջինում աճել է 22%-ով։ «Մինչդեռ պաշտոնական տվյալներով՝ նույն ժամանակահատվածում գնաճը կազմել է 26%։ Կարևոր է նշել, որ այդ տվյալները վերաբերում են սպառողական ապրանքների գների աճին և չեն արտացոլում, օրինակ, գույքահարկի չափի աճը, ինչը նույնպես լրացուցիչ բեռ է թոշակառուների համար», – հավելել է Չալաբյանը։
Նա նկատել է, որ թոշակառուները փաստացի ավելի վատ են ապրում, քան յոթ տարի առաջ, երբ իշխանության եկավ ներկայիս թիմը։ Ընդդիմադիրը նկատել է, որ յոթ տարվա ընթացքում պետբյուջեից կենսաթոշակային ապահովմանն ուղղված միջոցներն աճել են ընդամենը 17%-ով։ Եթե նախկինում կենսաթոշակային ֆոնդում կար մոտ 300 միլիարդ դրամ, ապա այժմ՝ մոտ 350 միլիարդ դրամ։ «Մինչդեռ այդ ընթացքում պետբյուջեի ծախսերն աճել են 135%-ով։ Սա վկայում է այն մասին, որ բյուջեի միջոցները թույլ են տալիս կրկնապատկել թոշակների չափը։ Եթե դա տեղի չի ունեցել, ապա ինչի՞ վրա են ծախսվում հարկատուների միջոցները։ 2018 թվականին պետական պարտքի սպասարկմանն ուղղվել է 141 միլիարդ դրամ, իսկ 2025 թվականին՝ 395 միլիարդ դրամ։ Այսինքն՝ պետական պարտքի սպասարկմանը հատկացվող միջոցներն աճել են գրեթե երեք անգամ։ Մեծացել է ոչ միայն պետական պարտքի չափը, այլև պետական պարտքի սպասարկման արժեքը. տարեկան արդյունավետ տոկոսադրույքը 4,5%-ից հասել է 7,5%-ի։ Այսինքն՝ յոթ տարվա ընթացքում իշխանությունները պետական պարտքի սպասարկման արժեքը 4,5%-ից հասցրել են 7,5%-ի։ Դրա վրա տարեկան ծախսվում է 160 միլիարդ դրամ պետական միջոցներ»,- վրդովվել է Չալաբյանը։
Նա դա կոռուպցիայի դրսևորում է անվանել՝ հաշվի առնելով, որ ամբողջ աշխարհում տոկոսադրույքները չեն աճել։ Նրա գնահատականով՝ ինչ-որ մեկը դրա վրա գերշահույթ է ստանում։
Շարժման համակարգողն ընդգծել է, որ Հայաստանի պետական մարմինների վարչական ծախսերը 2018-ից 2025 թվականներին աճել են առնվազն 2,5 անգամ՝ 59 մլրդ դրամից հասնելով 155 մլրդ դրամի։ Նրա համոզմամբ՝ Կառավարության պահուստային ֆոնդը վերածվել է վարչապետի գրպանային ծախսերի աղբյուրի, որը նա ծախսում է իր հայեցողությամբ, ընդ որում, ֆոնդի միջոցների չափը աճել է ավելի քան 2,5 անգամ՝ 2018 թվականի 25 մլրդ դրամից 2025 թվականին հասնելով 64 մլրդ դրամի։
Չալաբյանը պարզաբանել է, որ այդ միջոցները ծախսվում են, օրինակ, «Հայաստանի Էլեկտրական ցանցեր» ընկերության գործով բարձր վարձատրվող արտասահմանյան փաստաբանների վարձատրության վրա, որոնք կարող էին հատկացվել թոշակառուներին՝ հավելելով, որ վարչապետին ենթակա պետական մարմինների պահպանման ծախսերն աճել են ավելի քան 3 անգամ՝ 25 մլրդ դրամից հասնելով 90 մլրդ դրամի։
«Դա նշանակում է, որ ժողովրդավարության այս բաստիոնում ճնշող գործակալությունների վրա ծախսերը եռապատկվել են։ Փաշինյանին (վարչապետ – խմբ.) սա անհրաժեշտ է ճնշող մեքենան սնուցելու համար, որպեսզի նա կարողանա պայքարել իր քաղաքական հակառակորդների դեմ՝ թոշակառուների հաշվին։ Հաշվի առնելով այս ամենը, մենք կարծում ենք, որ իրատեսական է երկու տարվա ընթացքում թոշակները 50%-ով բարձրացնել և ինդեքսավորել նվազագույն սպառողական զամբյուղի մեջ։ Սա բյուջեին կարժենա տարեկան 175 միլիարդ դրամ», – նշել է քաղաքական գործիչը։
Նրա կանխատեսմամբ՝ երկու տարվա ընթացքում պետբյուջեն կաճի 500 միլիարդ դրամով, որից 100 միլիարդ դրամը կարելի է հատկացնել կենսաթոշակների չափը մեծացնելու համար։ «37 միլիարդ դրամով կարելի է կրճատել պետական պարտքի սպասարկման ծախսերը՝ թանկարժեք պետական պարտքը փոխարինելով ավելի էժանով՝ հրաժարվելով գործող կոռուպցիոն սխեմաներից։ Բացի այդ, թոշակների չափի փոփոխությանը կարելի է հասնել՝ պետական մարմինների ծախսերը 10%-ով կրճատելով՝ նվազեցնելով պարգևավճարների չափը, թանկարժեք մեքենաների, թանկարժեք գրասենյակների և այլնի ծախսերը։ Ռեպրեսիվ մարմինների ծախսերը նույնպես կարելի է կրճատել 10%-ով։ Եվս 20%-ով կարելի է կրճատել ՀՀ վարչապետի պահուստային ֆոնդը։ Այս ամենը թույլ կտա հավաքել 175 միլիարդ դրամ, կենսաթոշակների չափը մեծացնել միջինը 50%-ով և այն ամեն տարի ինդեքսավորել՝ նվազագույն սպառողական զամբյուղին համապատասխան»,- ընդգծել է Ավետիք Չալաբյանը։
Նրա գնահատականով՝ Հայաստանում թոշակի անցնող քաղաքացիների կենսամակարդակը մոտավորապես վեց անգամ նվազում է։ «Սա աշխարհում աննախադեպ պրակտիկա է», – եզրափակել է նա։
News.am
