Ռուս քաղաքագետ Ալեքսեյ Անպիլոգովը Alpha News-ին տված հարցազրույցում մեկնաբանել է Բաքվի և Երևանի միջև Վաշինգտոնի պայմանավորվածությունները, ինչպես նաև այն, թե արդյոք դրանք կարո՞ղ են հանգեցնել Հարավային Կովկասից Ռուսաստանի հեռանալուն։
«Անդրկովկասը դժվար թե կարողանա առանց ռուսական գործոնի, քանի որ Ռուսաստանն, այնուամենայնիվ, չափազանց մոտ է այդ երկրներին և այստեղ փոխադարձ ազդեցություններ կլինեն։ Այսինքն, անհնար է Ռուսաստանին բացառել Հարավային Կովկասից։ Մյուս կողմից, պետք է հասկանալ, որ Հայաստանն այժմ բավականին սուբյեկտիվ հիմքով փորձում է փոխարինել Ռուսաստանին և ռուսական գործոնն ամերիկյանով, այդ թվում՝ Սյունիքի մարզում «Զանգեզուրի միջանցքի» չափազանց զգայուն հարցում։ Բայց այստեղ կարելի է միայն հիշեցնել Հայաստանի ներկայիս ղեկավարությանն Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո բավականին բացասական փորձը, երբ հենց նույն ԱՄՆ-ի վրա և Վիլսոնյան Հայաստանի նախագծի վրա խաղադրույքն ավարտվեց այն ժամանակվա Հայաստանի կառավարության փլուզմամբ, որը չլուծեց այն քաղաքական խնդիրները, որոնք կանգնած էին այդ ժամանակ հայկական պետության առջև։
Փաստորեն դրանից հետո Հայաստանի պատմությունն արդեն շարունակվեց որպես Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության պատմություն, որտեղ հայկական ինքնությունը պահպանվեց, չնայած Խորհրդային Միության բավականին ավտորիտար բնույթին և արդեն թուրքական պետության կազմում հայերի բավականին արագ և անդառնալի ձուլման և հայկական ինքնության կորստի պատմությանը»,- ասել է Անպիլոգովը։
Քաղաքագետի խոսքով՝ Հայաստանը պետք է կրկնակի գնահատի՝ որքանով է ԱՄՆ քաղաքականությունը համապատասխանում Հայաստանի շահերին։
«Կարծում եմ, որ հիմա այս պատմական պահը պետք է կրկնակի գնահատվի Հայաստանի ներկայիս ղեկավարության կողմից՝ որքանո՞վ է ԱՄՆ-ն ներկա իրավիճակում, երբ նրանք իսկապես շատ լրջորեն մոտեցել են իրենց հեգեմոնիայի դերի վերանայման և Եվրասիայի տարածքում որոշակի արբիտրաժային գործառույթներ պահպանելու հնարավորության հարցին, համապատասխանում Հայաստանի ներկայիս շահերին։ Եվ այստեղ, իհարկե, այդ հարցն առաջին հերթին կանգնած է հենց Ռուսաստանի առաջ, քանի որ Ռուսաստանն, ամեն դեպքում, կպահպանի իր ազդեցությունը։ Բայց դա, անկասկած, կարող է անբավարար և ոչ վճռորոշ լինել այն իրավիճակների համար, որոնք կոնֆլիկտային կլինեն և կարիք կունենան ոչ միայն դիվանագիտական կամ տնտեսական համագործակցության, այլև իր ինքնիշխանության ուժային աջակցության։ Այդ հարցում, կարծում եմ, Հայաստանը հիմա բավականին լուրջ ճգնաժամ ունի, որն, իմ համոզմամբ, ԱՄՆ-ը ոչ մի կերպ չի կարող պաշտպանել և ուժեղացնել իր ռազմական հզորությամբ, որն այժմ ակնհայտորեն չի բավարարում նույնիսկ իրենց շատ ավելի հրատապ խնդիրների համար, օրինակ՝ Թայվանի կամ Հարավարևելյան Ասիայի իրենց այլ դաշնակիցների հռչակված պաշտպանության համար, որոնց, իհարկե, նրանք ավելի շատ են ընկալում, քան հայկական պետության հարցերն ու խնդիրները»,- նշել է Անպիլոգովը։
Փորձագետի կարծիքով՝ մնում է միայն հուսալ, որ առաջարկվող կարգավորումը վերջնական կլինի, և Բաքուն որևէ հերթական պահանջ չի ներկայացնի, որոնք էլ ավելի կսահմանափակեն Հայաստանի ինքնիշխանությունը։
«Իմ տեսանկյունից, խնդիրների առաջացման դեպքում, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները պարզապես կհեռանան կարգավորման այդ գործընթացից կամ բավականին չեզոք դիրքորոշում կզբաղեցնեն, որը դժվար թե կարողանա պահպանել ներկայիս ստատուս-քվոն»,- եզրափակել է Անպիլոգովը։
