Ալիևը շարունակում է խրախուսել հայերի դեմ ուղղված ագրեսիան
Քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանն Alpha News-ի եթերում «Վերնագիր» հեղինակային հաղորդման ընթացքում ներկայացրել է թեմայի շուրջ մասնագիտական վերլուծություն, որում մասնավորապես ասվում է.
«Ցանկացած հակամարտության քաղաքական կարգավորումը պահանջում է ոչ միայն պայմանագրերի ստորագրում, այլև երկու կողմերի ներքին միջավայրի խորը, հաճախ ցավոտ, վերափոխում։ Իրական, կայուն խաղաղությունը ստուգվում է ոչ թե սահմանային անցակետերում, այլ պատմության դասագրքերում, հանրային հայտարարություններում և, ամենակարևորը, կադրային քաղաքականության մեջ։
Երբ Հայաստանն ու Ադրբեջանը խոսում են դեպի խաղաղություն շարժվելու մասին, այս հռետորաբանությունը պետք է անխուսափելիորեն գետնի վրա դրսևորվի։ Սակայն Երևանի և Բաքվի վերջին քայլերի վերլուծությունը ցույց է տալիս զարմանալի, նույնիսկ սարսափեցնող հակադրություն․ եթե Հայաստանում մենք տեսնում ենք սողացող և միակողմանի կապիտուլյացիա հիշեցնող գործընթաց, ապա Ադրբեջանում նման մեղմացման մասին նույնիսկ չեն մտածում՝ նախընտրելով դրան միլիտարիզմի պաշտամունքը և ագրեսիայի խրախուսումը։
Նիկոլ Փաշինյանի կառավարության գործողություններն, անկասկած, ուղղված են նախկին գաղափարախոսական համակարգի ապամոնտաժմանը։ Հանրային ժեստերը, ինչպես, օրինակ, խորհրդարանի խոսնակ Ալեն Սիմոնյանի՝ «Մանկական Եվրատեսիլում» ադրբեջանցի ներկայացուցչուհուն հաջողություն մաղթելը, ցուցադրում են «նոր իրականությունը», որում պաշտոնական Երևանը պատրաստ է դրսևորել իր «բաց լինելը երկխոսության համար»։ Այս գործընթացներն ամենասուր կերպով դրսևորվում են կրթական համակարգում։ Հայաստանի պետական մանկավարժական համալսարանի ռեկտորի պաշտոնակատար Լիլիթ Մկրտչյանի նշանակումը վառ օրինակ է։ Մկրտչյանը, որը նախկինում մասնակցել է թուրք պատմաբանների հետ համատեղ նախագծի, որտեղ, ըստ տեղեկությունների, Հայկական լեռնաշխարհը հիշատակվել է որպես «Արևելյան Անատոլիա», այժմ գլխավորում է ապագա ուսուցիչների պատրաստման առանցքային ինստիտուտը։
Հաշվի առնելով փորձագետների հղումները նրա թուրքական հիմնադրամների հետ համագործակցության և պատմության դասավանդման չափանիշների փոփոխությանը մասնակցության մասին, նրա պաշտոնի բարձրացումը ազդարարում է, որ պաշտոնական Հայաստանը գիտակցաբար գնում է հիմնական ազգային պատումների վերանայման։ Փաշինյանի կադրային քաղաքականությունը, որը լրացվում է Մարիա Կարապետյանի նման գործիչների հայտարարություններով, ցուցադրում է «սողացող կապիտուլյացիան» մինչև վերջ հասցնելու պատրաստակամություն։
Հայաստանում հռետորաբանության աննախադեպ մեղմացման ֆոնին, Ադրբեջանի գործողությունները ոչ միայն հակադրվում են դրան, այլև ուղղակիորեն հակասում են՝ հստակ ազդանշան տալով միլիտարիստական մղումների պահպանման և նույնիսկ ամրապնդման մասին։ Առանցքային օրինակ է Բաքվի ռեժիմի վերաբերմունքը ռազմական հանցագործ Ռամիլ Սաֆարովի նկատմամբ։
Հիշեցնենք, որ 2004 թվականին Սաֆարովը, լինելով ադրբեջանցի սպա, կացնով սպանել էր քնած հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին։ 2012 թվականին Հունգարիայից արտահանձնվելուց հետո Սաֆարովը ներվեց և նրան դիմավորեցին որպես ազգային հերոս։ Վերջերս Սաֆարովի հերոսացման միտումը նոր թափ ստացավ. նրան բարձրացրել են գնդապետի զինվորական կոչումով, իսկ նրա կնոջ համար ստեղծվել է հատուկ պաշտոն՝ «Ուսումն Ադրբեջանում» նախագծի տնօրեն։ Այս ժեստը խորհրդանշական է։ Սաֆարովի ընտանիքի անդամին կրթության և երիտասարդության հետ կապված պաշտոնի նշանակելով՝ Բաքուն ցույց է տալիս, որ «ազգային հերոսի» իդեալը ատելության հողի վրա սպանություն կատարած մարդն է։ Սա ոչ միայն ռազմական պարգև է, այլև էթնիկ դրդապատճառներով ագրեսիայի խրախուսում, որն ուղղակիորեն հակասում է խաղաղ գոյակցության մասին ցանկացած հռչակագրի։
Ռամիլ Սաֆարովի և նրա ընտանիքի խրախուսումը Բաքվի ռազմատենչ ծրագրերի հստակ ազդանշանն է։ Այս ազդանշանը հաստատվում է նաև օբյեկտիվ գործոններով՝ Ադրբեջանի ռազմական բյուջեի շարունակական ավելացմամբ։ Երբ երկիրը պատրաստվում է խաղաղության, նրա ծախսերը պետք է վերաբաշխվեն դեպի սոցիալական ոլորտ։ Մինչդեռ ագրեսորի հավերժացման հետ մեկտեղ, ռազմական ծախսերի աճը վկայում է այն մասին, որ Բաքվի ռազմավարական պլանավորման մեջ պատերազմը դեռևս կենտրոնական տեղ է զբաղեցնում։ Այսպես, 2024 թվականի բյուջեում Ադրբեջանի պաշտպանության և ազգային անվտանգության ծախսերն ավելացվել են 6%-ով՝ 2023 թվականի համեմատ՝ հասնելով 3,777 միլիարդ դոլարի։
Այս գործողությունների տրամաբանությունը պարզ է. եթե մենք իսկապես շարժվում ենք դեպի խաղաղություն, դա պետք է արտացոլվի երկու երկրների կադրային քաղաքականության և հրապարակային հայտարարությունների մեջ: Մասնագետները համաձայն են, որ վերջնական հարցը՝ արդյոք Ադրբեջանը կունենա՞ Հայկական հարցը ռազմական ճանապարհով լուծելու կարողություն, կարող է կախված լինել 2026 թվականի ընտրությունների արդյունքից: Մինչ այդ, և այդ ֆոնին, Բաքվի կողմից ռազմական հանցագործներին փառաբանելու յուրաքանչյուր քայլ, ինչպես նաև ռազմական բյուջեի յուրաքանչյուր ավելացում, ընկալվում է որպես խաղաղությունից բացի ամեն ինչի նախապատրաստություն:
Հայաստանի միակողմանի քայլերը՝ վերանայելու իր պատմական և գաղափարախոսական ուղին, Ադրբեջանում ատելության ռազմականացման և փառաբանման ֆոնին, ստեղծում են վտանգավոր անհավասարակշռություն: Մինչդեռ Երևանը փորձում է «միակողմանի խաղաղություն» կառուցել ներքին կայունության և ազգային պատմությունների հաշվին, իսկ Բաքուն, Ռամիլ Սաֆարովին պարգևատրելով, ըստ էության հիմք է դնում ապագա ագրեսիայի համար: Այս հակադրությունը հստակ ցույց է տալիս, որ խաղաղության գործընթացը խորը փակուղու մեջ է. մի կողմի համար դա նշանակում է ամենադժվար զիջումներ, մինչդեռ մյուսի համար՝ միայն մարտավարական դադար և ռազմական լուծման շարունակական նախապատրաստություններ:
Մտածե՛ք այդ մասին․․․»։
