Հայաստանը չպետք է հրաժարվի Ադրբեջանում պահվող գերիների վերաբերյալ միջպետական դատական հայցերից։ Այս մասին հայտարարել է Միջազգային և համեմատական իրավունքի կենտրոնի տնօրեն Սիրանուշ Սահակյանը՝ գերությունից վերադարձված բանտարկյալների հարցերի քննարկման ժամանակ։ Վաշինգտոնում նախաստորագրված փաստաթուղթը պարունակում է միջպետական հայցերից հրաժարվելու կետ։
Սա նախատեսվում է անել ստորագրումից հետո մեկ ամսվա ընթացքում։ Սա նշանակում է, որ այդ պահից սկսած բանտարկյալների իրավունքների պաշտպանությունն ամբողջությամբ կընկնի նրանց ընտանիքի անդամների ուսերին։ Սա չի տարածվի մասնավոր դատական հայցերի վրա։
Ըստ փաստաբանի՝ եթե կան քաղաքական մեխանիզմներ բանտարկյալների պաշտպանության և ազատ արձակման համար, ապա դրանք պետք է ստուգվեն։ Եթե դրական փոփոխություն չկա, ապա քաղաքական մոտեցումը ձախողվել է և դատական գործընթացները պետք է շարունակվեն, բացատրել է փաստաբանը։
Միաժամանակ, Սահակյանն ընդգծել է, որ ՄԻԵԴ-ի (Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան) պրակտիկայում չի եղել նման իրավիճակ, երբ պետությունը քաղաքացու պաշտպանության պարտավորություն ստանձներ, իսկ հետո հրաժարվեր պայքարից։ «Մենք չգիտենք, թե ինչպիսին կլինի ՄԻԵԴ-ի մոտեցումը, դա աննախադեպ իրավիճակ է, ձևավորված իրավական մոտեցումներ չկան։ Եթե զուգահեռներ տանենք մասնավոր հայցերի հետ, ապա եթե կողմը հրաժարվում է բողոքից, ՄԻԵԴ-ն ավտոմատ կերպով չի դադարեցնում հետաքննությունը։
Կան գործեր, որոնք ունեն բարձր իրավական և նախադեպային արժեք, որոնք կարող են ազդել մարդու իրավունքների վրա ազգային մակարդակում։ Եղել են դեպքեր, երբ դատարանը հրաժարվել է դադարեցնել գործը այն հիմքով, որ իրավունքի գերակայությունը պահանջում է հետաքննության շարունակում։ Ճշմարտության ճանաչումը շատ կարևոր է բարոյական բավարարվածության առումով։ Իրավական հանրությունը հստակ դիրքորոշում ունի, որ պետության հրաժարումը միջպետական հայցից չպետք է հանգեցնի գործընթացի ավտոմատ դադարեցմանը և ՄԻԵԴ-ը պետք է հետևի արդարադատության շահերին։ Եթե դատարանը մերժի հետաքննության դադարեցումը, տեսական հնարավորություն կա, որ գործերը կհետաքննվեն», – նշել է իրավաբանը՝ հավելելով, որ միջազգային դատական գործընթացներն ակտիվացնում են Ադրբեջանի վրա գործադրվող ճնշումը։
