Նոր համաշխարհային հետազոտությունը ենթադրում է, որ քունը կարող է ավելի օգտակար լինել ընդհանուր առողջության համար, քան վարժությունները, քանի որ մարդկանց մեծ մասը դժվարանում է հասնել հանգստի և ֆիզիկական ակտիվության առաջարկվող մակարդակներին։
Communications Medicine ամսագրում հրապարակված հետազոտությունը ցույց է տվել, որ մարդկանց մեծ մասը չի կարողանում պահպանել լայնորեն տարածվող յոթից ինը ժամ քնի և օրական առնվազն 8000 քայլի ուղեցույցները։
Գիտնականները վերլուծել են աշխարհի ավելի քան 70 հազար մասնակցի տվյալները 3,5 տարվա ընթացքում՝ օգտագործելով քնի և ակտիվության տվյալները: Արդյունքները մտահոգիչ էին:
Մարդկանց 13%-ը հետևում է և՛ քնի, և՛ քայլերի ցուցիչներին։
17%-ը քնում է յոթ ժամից պակաս և օրական անում է 5000 քայլից պակաս, ինչը դասվում է «նստակյաց» կատեգորիայի մեջ։
Քնի պակասը ուղղակիորեն կապված է քրոնիկ հիվանդությունների, քաշի ավելացման և հոգեկան առողջության հետ կապված խնդիրների ռիսկի բարձրացման հետ։ հետազոտությունն ունի որոշ սահմանափակումներ, այդ թվում՝ անձնական հետևորդ սարքերից ստացված տվյալներին հիմնվելը, որոնք ավելի հաճախ օգտագործվում են ավելի հարուստ երկրներում, հայտնում է Euronews-ը։
Հետազոտության գլխավոր հեղինակ և Ավստրալիայի Ֆլինդերս համալսարանի քնի առողջության մասնագետ Ջոշ Ֆիթոնը նշել է. «Մարդկանց միայն փոքր մասն է ամեն օր հասնում քնի և ակտիվության հանձնարարելի մակարդակին։ Մենք պետք է մտածենք այն մասին, թե ինչպես են այս հանձնարարականները համատեղ աշխատում, և ինչ կարող ենք անել, որպեսզի օգնենք մարդկանց՝ դրանք իրական կյանքում իրականացնել»։
Ֆիթոնը հավելել է, որ արդյունքները մարտահրավեր են նետում ավանդական առողջապահական առաջարկություններին՝ ընդգծելով, թե շատ մարդկանց համար որքան դժվար է պահպանել ինչպես ակտիվ կենսակերպը, այնպես էլ առողջ քնի գրաֆիկը։
Հետազոտությունը բացահայտել է մի հետաքրքիր օրինաչափություն. վեցից յոթ ժամ քունը կապված է հաջորդ օրը քայլերի ամենամեծ քանակի հետ։ Սա հաստատում է այն վարկածը, որ հանգիստն ակտիվ կենսակերպի բանալին է։
Այլ հետազոտություններ նույնպես մատնանշում են քնի և ֆիզիկական ակտիվության միջև սերտ ֆիզիոլոգիական կապը։ Օրինակ՝ Frontiers in Physiology (2024) ամսագրում հրապարակված ակնարկում նշվում է, որ կանոնավոր վարժությունները բարելավում են քնի որակը, բայց քնի պակասը նվազեցնում է վարժությունների արդյունավետությունը։
Հետազոտողների կարծիքով, եթե մարդիկ ժամանակի սղություն ունեն, նրանք պետք է առաջնահերթությունը տան քնին, ոչ թե՝ վարժություններին։
Հետազոտության համահեղինակ և Ֆլինդերսի համալսարանի պրոֆեսոր Դենի Էքերտը հավելել է. «Քնին առաջնահերթություն տալը կարող է լինել էներգիան, մոտիվացիան և մարզումների արդյունավետությունը բարձրացնելու ամենաարդյունավետ միջոցը: Պարզ փոփոխությունները, ինչպիսիք են քնելուց առաջ էկրանով անցկացրած ժամանակի կրճատումը, քնելու ժամանակի կայուն պահպանումը և հանգիստ քնի միջավայրի ստեղծումը, կարող են էական տարբերություն ստեղծել»:
