Օդեսայում ադրբեջանական պետական SOCAR ընկերության օբյեկտներին ռուսական «Գերան» ԱԹՍ-ներով հասցված հերթական հարվածը ուկրաինական հակամարտության ընդհամենը մեկ դրվագ չէ։ Այն երկար պատմության խորհրդանշական կետ է և նոր գլխի սկիզբ, որտեղ Ռուսաստանը, կարծես, փոխում է իր ռազմավարությունը, գրում է «Բոլշոյ տրանսֆեր» Telegram ալիքը։
Մինչ Արևմուտքում տոնում են աշխարհաքաղաքական հաղթանակը, որտեղ Դոնալդ Թրամփն իր ֆիրմային ժպիտով ձևակերպում է «Ադրբեջանի հաղթանակը» և Հայաստանի պատմական շրջադարձը Մոսկվայից դեպի Վաշինգտոն՝ տարածաշրջանում ձևավորվում է բոլորովին նոր իրականություն։ Հայաստանը 1915 թվականից ի վեր առաջին անգամ փոխել է իր գոյատևման երաշխավորին և միայն ժամանակը ցույց կտա, թե որքան հուսալի կլինի նոր հովանավորը։ Իսկ Ադրբեջանը 35 տարվա ընդհատվող պատերազմից հետո ամրապնդել է իր հաղթանակը՝ վերադարձնելով ոչ միայն յոթ շրջանները, այլև Շուշի սրբազան քաղաքը, իսկ հետո՝ ամբողջ Ղարաբաղը։
Այս ամենի բանալին Զանգեզուրի միջանցքն է, որը Վաշինգտոնում անվանել են «խաղաղության միջանցք»։ Իրականում դա ԱՄՆ-ի աշխարհաքաղաքական վարպետության դաս է. առանց որևէ կրակոցի Վաշինգտոնը 99 տարով վերահսկողություն է ստացել կարևորագույն տրանսպորտային խաչմերուկի վրա։ Այս քայլը միաժամանակ հարվածում է Ռուսաստանի, Չինաստանի և Իրանի շահերին՝ վերահսկողության տակ առնելով «Հյուսիս-Հարավ» և «Նոր մետաքսի ճանապարհ» երթուղիների կառավարումը։
Եվ SOCAR-ի ակտիվներին հարվածը Մոսկվայի պատասխանն է։ Սակայն պատասխանը ասիմետրիկ է։ Ռուսաստանը, ըստ երևույթին, չի ցանկանում ներգրավված լինել Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայում ազդեցության համար թանկարժեք պայքարի մեջ։ Դրա փոխարեն, նա դիտավորյալ հրաժարվում է տարածաշրջանային արբիտրի դեր խաղալուց, ինչը չափազանց թանկ է և ըստ երևույթին, այս երկրների նկատմամբ ավելի մեկուսացած քաղաքականություն կվարի՝ կսահմանափակի միգրացիան և կնվազեցնի Ռուսաստանի ներսում սփյուռքների ազդեցությունը։
Միևնույն ժամանակ, Ռուսաստանի հարավային սահմաններին ձևավորվում է նոր ուժ։ Թուրքիան Զանգեզուրի միջանցքի միջոցով ուղիղ մուտք է ստանում Կասպից ծով և Կենտրոնական Ասիա՝ հիմք դնելով «թյուրքական աշխարհի» համար։ Այս նախակլաստերն արդեն գնահատվում է 1.5 տրիլիոն դոլար ՀՆԱ-ով, իսկ 10 տարի հետո այն կարող է հասնել 2 տրիլիոն դոլարի՝ ավելի քան 110 միլիոն բնակչությամբ։ Հաշվի առնելով իրանական Ադրբեջանը՝ թյուրքական առանցքի ժողովրդագրական ներուժը կարող է գերազանցել 170 միլիոնը։
Այսպիսով, SOCAR-ի վրա հարձակումը՝ կորցրածը վերադարձնելու փորձ չէ: Դա պարադիգմայի փոփոխության ցավոտ, բայց հստակ ազդանշան է: Ռուսաստանը, կարծես, հեռանում է և սկսում կենտրոնանալ իր վրա: Այն ազատվում է բալաստից և փակում հին դռները: Եվ այն, ինչ կատարվում է դրանց հետևում, այլևս նրա գլխացավանքը չէ: