Ժխտման դեմ օրենքը ամրապնդում է ժխտման քաղաքականությունը

Բելգիայի հայերը զայրացած են. Ապրիլի 24-ին Բելգիայի Ներկայացուցիչների պալատը կընդունի օրենսդրական նախաձեռնություն, որն ընդլայնում է ռասիզմի և քսենոֆոբիայի մասին հոդված 20-ի գործառույթները, սակայն այն չի վերաբերում Հայոց ցեղասպանությանը, այլ Ռուանդայի և Սրեբրենիցայի ցեղասպանություններին, տեղեկացնում է News.am-ը:

Այս նախաձեռնությունն առավել հայտնի է որպես Մուրոյի օրենք, ընդունվել է 1981 թվականին: Այն չի հանդուրժում ցանկացած հերքում կամ ցեղասպանության արդարացման փորձ, բայց խոսքը վերաբերում է այն ցեղասպանություններին, որոնք ճանաչված են միջազգային դատարանի կողմից: Դրա համար էլ օրենքն առնչվում է Ռուանդայի և Սրեբրենիցայի ցեղասպանություններին:

Այս առնչությամբ Բելգիայի մի շարք հայկական կազմակերպություններ հանդես են եկել հայտարարությամբ, որը վերնագրված է. «Հակաժխտողականության մասին օրենքը ամրապնդում է թուրքական ժխտողականությունը»:

Հայտարարությունում, մասնավորապես, ասվում է.

«Ապրիլի 24-ին Ներկայացուցիչների պալատը պատրաստվում է քվեարկել ժխտողական ելույթներ արգելող օրենք, բայց ոչ հայերի, արամեացիների, ասորիների և Պոնտոսի հույների 1915 թ. Ցեղասպանությանը վերաբերող ելույթները: Մեր կազմակերպությունները լիովին աջակցում են ժխտման արգելքի սկզբունքը, այն ուղեկցող ատելությունը և բռնության հրահրումը, բայց դատապարտում են այս տեքստի ներկա ձևակերպումը:

Ապրիլի 24-ին օրինագծի քվեարկության օրն է ինչպես նաև Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը: Եթե Բելգիայի Ներկայացուցիչների պալատը ցանկանում էր վիրավորել 1915-ի ցեղասպանության զոհերի հիշատակը, ապա նրանք ավելի լավ օր չէին կարող ընտրել:

Հետևաբար, խնդրում ենք Խորհրդարանում ներկայացված յուրաքանչյուր կուսակցությունից տեքստը փոփոխել `1915 թվականի ցեղասպանության ժխտումը ներառելու ակնկալիքով: Եթե հաջորդ ընտրություններից առաջ որևէ փոփոխություն չկատարվի, ապա կուսակցությունները պետք է հստակ և հրապարակայնորեն պարտավորվեն քվեարկության օրը աշխատել օրենքը փոփոխելու համար, եթե այն ընդունվի ներկա տեսքով ապրիլի 24-ին:

1915-ի Ցեղասպանությունը օրինագծից դուրս թողնելը համապատասխանում է Թուրքիայի կառավարության անօրինական ակնկալիքներին: Թեև ժխտողականությունը հիմնականում քաղաքական փոքրամասնության ուժերի դիսկուրսի մաս է կազմում, սակայն վտանգավոր է ժողովրդավարության և հասարակական խաղաղության համար, ապա 1915-ի Ցեղասպանության Ժխտողականությունը Թուրքիայում իրականացվում է պետական մակարդակով ազդելով իր բելգիական սփյուռքի մեծամասնության վրա:

Թուրքիայի ժխտումը հնարավորություն տվեց լռեցնել բռնությունը և ատելությունը խրախուսելը և արդարացնելը իր իսկ կողմից: Հետևանքները իրականություն են: Թուրքիայում հազվադեպ հայեր, ովքեր համարձակվում են հրապարակայնորեն արտահայտվել, ենթարկվում են վախի, մահվան սպառնանքների կամ ել սպանվում են:

2007-ին սպանված լրագրող Հրանտ Դինքը ամենահայտնի օրնակն է: Թուրքիայի միակ հայ պատգամավոր Գարո Փայլանին մշտապես սպառնում են, քանի որ նա հայ է: Երկուսն էլ խաղաղության, երկխոսության և ճշմարտության մարդիկ են:

Հայերի հանդեպ ատելությունը Եվրոպա է արտահանվում թուրք դիվանագետների և այդ երկրի կառավարության ազդեցության տակ հայտնված մարդկանց կողմից: Օրինակ Շվեդիայում, թուրքական գլխավոր կազմակերպության փոխնախագահը ստիպված էր հրաժարական տալ 2016 թ. ապրիլին Ստոկհոլմի կենտրոնական հրապարակում «մահ հայ շներին» բղավելուց հետո :

Բելգիայում իսկ, մեր սիրելի երկիրում, 2007-ին Սան-Ջոսում տեղի ունեցած խռովության ժամանակ հայի ռեստորան ջարդեցին, գոռալով «սպանեք նրան, նա հայ է»: Անհասկանալի պատճառներով իշխանությունները որոշեցին ոչ ոքի չդատապարտել : Իսկ հայկական ռեստորանի տնօրենը ստիպված էր լքել տարածքը և մնաց միայնակ ծանր ֆինանսական կորուստներով հանդերձ: Սակայն այս տեսակի դեպքերը չեն արձանագրվում բելգիական և եվրոպական մակարդակներով ռասիզմի դեմ պայքարի համար պատասխանատու հաստատությունների կողմից:

Ներկա պահին այս օրինագիծը Եվրոմիության որոշման և Եվրոխորհրդի կոնվենցիայի փոխակերպում է: Ցավալի է, որ Բելգիան հաշվի է առնում առաջարկված բայց ոչ պարտադրված սահմանափակումները եվրոպական տեքստերի կողմից միայն այն ցեղասպանությունների ժխտելը և մարդկության դեմ ուղղված հանցագործությունները, որոնք պատժվել են միջազգային դատարանների կողմից: Ավախ 1915-ի Ցեղասպանությունը միջազգային դատարանների կողմից դատավճռի չի արժանացել:

Քանի որ այս սահմանափակումը Եվրոպայի անդամ պետությունների համար պարտադրական չէ, Ներկայացուցիչների պալատից մենք խնդրում ենք ներառել տվյալ օրենքի շրջանակում Բելգիայի կողմից պաշտոնապես ճանաչված բոլոր ցեղասպանությունները:

Հիշեցնենք, որ Բելգիան ճանաչեց հայերի ցեղասպանությունը 1998 թվականին (Սենատում), այնուհետև 2015-ին Ներկայացուցիչների պալատի քվեարկությամբ և Վարչապետ Շառլ Միշելի հայտարարությամբ:

Հայտարարությունը ստորագրել են

Comité des Arméniens de Belgique

Centre culturel du peuple de Mésopotamie

Fédération des Assyriens de Belgique

Fédérations des Araméens (syriaques)

Association des Grecs pontiques "Kamian K'en Argos"