2021-09-11 12:58
Давид САРКИСЯН
0
ՍՓՅՈՒՌՔԸ՝ ՀԱՅԱՍՏԱՆՅԱՆ ՕՐԱԿԱՐԳԵՐԻՑ ԲԱՑԱՐՁԱԿ ՕՏԱՐՎԱԾ
Որքան ավելի շատ է խոսվում Հայկական Սփյուռքի տարբեր շրջանակների մասնակցությունն ու դերակատարությունը ներհայաստանյան կյանքում մեծացնելու անհրաժեշտության մասին, այնքան ավելի հուսաբեկ ազդակներ են ստացվում նույն Սփյուռքից։ Ավելի կամ պակաս հաջողությամբ, պետությանը հաջողվել էր, հատկապես 1990-ականների վերջերից, Սփյուռքի հետ հարաբերությունները դնել կանոնակարգված, ինստիտուցիոնալ հունի վրա։ Այսօր Մայր Հայրենիքի և Սփյուռքի միջև անհասկացողության ու անվստահության վիհն, առավել, քան երբևէ, խորացել է։
Մինչդեռ 2018-ի Թավշյա հեղափոխության հեռակա ակտիվ դրդողն ու մասնակիցը նաև սփյուռքյան հայտնի շրջանակներն էին՝ արվեստագետներ, գործարարներ, հասարակական գործիչներ, որոնք, ի դեպ, իրենց բոլոր վերապահումներով հանդերձ՝ ոչ միայն սերտորեն գործակցել էին նախկին իշխանությունների հետ, այլև նրանց ձեռքից կոչումներ ու շքանշաններ էին ստացել։ Հեղափոխական սփյուռքահայի կերպարը, հարթակային ելույթների բերումով, դարձան Սերժ Թանկյանն ու Արսինե Խանջյանը, մինչդեռ նմանատիպ գործիչների շարքերը երեք տարի առաջ բավական ստվար էին։
Արժե հիշել, թե բացի հայաստանյան հանրույթից՝ ինչպիսի հիացմունքով և ոգևորությամբ ընդունեցին վարչապետ Սերժ Սարգսյանի հրաժարականի և իշխանափոխության լուրերը սփյուռքյան շրջանակները՝ քաղաքական ու բարեգործական կառույցներից մինչև անհատ մտավորականներ։ Սփյուռքահայ գործարարներն շտապեցին խանդավառ հարցազրույցներ ու ելույթներ ունենալ՝ պնդելով, թե, ինչպես հավաստիացրել է Նիկոլ Փաշինյանը հեղափոխական ամբիոնից, շատ շուտով Հայաստանում իրենց առջև գործելու լայն հնարավորություններ են բացվելու։
Իրապես, 2018-ի ապրիլ-մայիսյան ամբոխաճո և անկատար խոստումների շարքում առանձնակի կարևորվում էր հայաստանյան տնտեսությանը սփյուռքահայ գործարարների ակտիվ մասնակցության թեզը, զուգահեռաբար խոշոր բարերարների նկատմամբ էլ սև քարոզչություն էր տարվում, թե իբր նրանք նախկին իշխանությունների հովանավորյալներն են եղել և գործել են արտոնյալ պայմաններում։
Այսօր արդեն ակնհայտ է, որ այդ շարքում՝ Էդուարդո Էռնեկյան, Ջեյմս Թուֆենկյան, Սամվել Կարապետյան, Ռուբեն Վարդանյան, Վարդան Սրմաքեշ և այլք, որևէ ակնառու փոփոխություն չկա։ Փաստորեն, նույն հաջողությամբ կարելի է պնդել, որ այդ խոշոր գործարարները վայելում են նաև ներկայիս իշխանության բարձր հովանին, և նրանց արտոնյալ կարգավիճակը շարունակվում է։
Նիկոլ Փաշինյանը խոստանում էր, թե Սփյուռքից ներդրումներն անգամներով աճելու են, փոխարենը տեղի ունեցավ ճիշտ հակառակը՝ ներդրումների ֆիզիկական ծավալը վերջին երեք տարում նվազեց։ Բազմիցս է խոսվել այն մասին, որ որևէ օտարերկրացի, այդ թվում՝ սփյուռքահայ գործարար, անգամ տեղացի ներդրող, որքան էլ հայրենասեր լինի, ներդրում չի անի՝ աչքի առջև ունենալով անցած երեքուկես տարում մեր կյանքի գրեթե բոլոր ոլորտներում տեղի ունեցած վայրիվերումները։
Փորձենք հիշել՝ Երևանի ավագանու արտահերթ ընտրություն (2018-ի սեպտեմբեր), խորհրդարանի ցրում ամբոխի ծափահարությունների ներքո և նախարարների ազատում հենց փողոցում (2018-ի հոկտեմբեր), արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ (2018-ի դեկտեմբեր), դատական իշխանության նկատմամբ հետապնդումներ, դատարանների մուտքերի և ելքերի շրջափակում, ՍԴ նախագահի և դատավորների նկատմամբ հետապնդումներ (2019-ի մայիսից՝ առայսօր), կորոնավիրուսի համավարակ, տապալված արտակարգ դրություն և կարանտին (2020-ի մարտից ի վեր), նշանակված սահմանադրական հանրաքվե, քարոզարշավ, ապա դրա չեղարկում (2020-ի փետրվար-մարտ)։
Ի վերջո՝ 44-օրյա աղետալի պատերազմ և ամոթալի պարտություն, ծավալուն ընդդիմադիր ակցիաներ, ապա՝ արտահերթ խորհրդարանական ընտրություն։ Հիմա էլ, կարծես բոլոր խնդիրները լուծած, իշխանությունը նախապատրաստվում է սահմանադրական հանրաքվեի։ Այդ ո՞ր խոշոր գործարարը կառաջնորդվի խելագարության կանխավարկածով և այս մշտական անորոշության պայմաններում ներդրում կանի Հայաստանում։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2022-02-28 10:26Кто сегодня помнит, что именно наобещал с приходом к власти Пашинян в сфере внешней политики и дипломатии в числе множества других популистских обещаний социально-экономического характера? Выяснилось, в Министерстве иностранных дел, так же, как и в других сферах, не только растеряны многолетние институциональные традиции, но и дипломатическая служба и межгосударственные контакты стали предметом насмешек. Все это более чем наглядно было продемонстрировано в течение всей 44-дневной войны и после ее окончания – по сей день. Тогда как именно в этот критический период необходима была неустанная внешнеполитическая работа.
-
2022-02-24 13:26Провал правящим большинством проекта заявления, осуждающего «Шушинскую декларацию», - отнюдь не экстраординарный и вполне ожидаемый шаг. Куда более удивительным было бы обратное, поскольку не изменились ни Турция с Азербайджаном, ни наши власти. Армянская дипломатия, в том числе и парламентская, сегодня настолько беззубая и услужливая, что не может позволить себе даже обсудить, а уж тем более - осудить очевидно антиармянский документ. Только заслужившие звание национального героя Азербайджана деятели могут обосновать свой отказ так, как это несколько дней назад сделали члены правящей ГД на заседании комиссии НС по внешним связям.
-
2022-02-24 10:29Кто испытывает боль от потерь в войне? Власть, оппозиция, национальная элита или весь народ? Может, никто? Если бы мы ощущали общую боль утраты, вряд ли после такого тяжелого поражения проявили бы столь недопустимое национальное равнодушие и игнорировали постоянные предупреждения и угрозы. Народ, осознающий потерю, не пошел бы за виновным в ней, не поверил бы более его лжи, сориентировался бы, наконец, что для него важнее: ненависть к предыдущим властям или любовь к государству и Родине.
-
2022-02-22 10:57Системный государственный кризис в стране власти пытаются замаскировать фрагментарными решениями и реформами, приправив их завесой своей легитимности. Тезисы Пашиняна о собственной легитимности на самом деле, конечно же, надуманны и ничтожны, поскольку его решения - от кадровой политики до отраслевых реформ - не сопровождаются публичными обсуждениями.
