ԱՄՆ կոնգրեսականները Արցախի շրջափակումը դատապարտող բանաձև են ներկայացրել

ԱՄՆ կոնգրեսականները Արցախի շրջափակումը դատապարտող բանաձև են ներկայացրել և կոչ են արել նախագահ Ջո Բայդենին անհապաղ դադարեցնել ԱՄՆ ռազմական օգնությունը և անվտանգության ոլորտում աջակցությունը Ադրբեջանին։ Այս մասին հայտնում է Ամերիկայի հայկական համագումարը։

Բանաձևի համահեղինակներն են՝ Ֆրենկ Փալոն-կրտսերը, Դևիդ Վալադաոն, Գաս Բիլիրակիսը, Ադամ Շիֆը և Բրեդ Շերմանը։

Երկկուսակցական բանաձևում նշվում է, որ «ադրբեջանական ուժերը խախտում են Հայաստանի և Արցախի հետ վեճերը խաղաղ ճանապարհով լուծելու միջազգային պարտավորությունները»՝ 2020 թվականին Արցախ իրենց լայնածավալ չհրահրված ներխուժումից հետո։

Նշվում է, որ «Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը խայթող հռետորաբանություն է կիրառել՝ կոչ անելով Լեռնային Ղարաբաղում էթնիկ զտումներ իրականացնել բնիկ հայերի նկատմամբ, և նրա վարչակարգը 2020 թվականի պատերազմի ընթացքում և առ այսօր հետևողականորեն խախտել է կարևոր միջազգային մարդասիրական իրավունքի համաձայնագրերը, այդ թվում՝ Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը, Միավորված ազգերի կազմակերպության կանոնադրությունը և Ժնևի կոնվենցիան»:

Բանաձևում ընդգծվում է, որ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին Ադրբեջանի կողմից ստորագրված հրադադարի մասին հայտարարության մեջ «հստակ ասվում է, որ «Լաչինի միջանցքը (5 կմ լայնությամբ), որը կապ է ապահովում Լեռնային Ղարաբաղի և Հայաստանի միջև՝ առանց Շուշիի տարածքով անցնելու, մնում է Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ ուժերի վերահսկողության տակ.... Ադրբեջանի Հանրապետությունը երաշխավորում է Լաչինի միջանցքով երկու ուղղություններով շարժվող մարդկանց, տրանսպորտային միջոցների և բեռների անվտանգությունը»։

Չնայած դրան, 2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ին «Ադրբեջանը ստեղծել է արհեստական հումանիտար ճգնաժամ՝ քաղաքացիական բողոքի քողի տակ իրականացնելով Լաչինի միջանցքի երկարատև շրջափակում, ինչը հանգեցրել է վտանգավոր էսկալացիոն քայլերի»։

Լաչինի միջանցքի փակումը, որը որպես Արցախի Հանրապետությունը Հայաստանի Հանրապետության հետ կապող կենսական երթուղի է ծառայում, խոչընդոտում է սննդի, կարևոր դեղամիջոցների և առաջին անհրաժեշտության այլ ապրանքների առաքումը 120 000 մարդու և «լրջորեն խաթարել է Արցախում ապրող մարդկանց, ներառյալ 30 000 երեխաների, 20 000 տարեցների և 9000 հաշմանդամների կյանքի որակը, ներառյալ քաղաքացիական ենթակառուցվածքների դիվերսիաները, ինչպիսիք են կարևոր գազատարը, էլեկտրահաղորդման գծերը և ֆիքսված ինտերնետը»:

ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը բազմիցս զգուշացրել է, որ «Լաչինի միջանցքի փակումը լուրջ մարդասիրական հետևանքներ ունի և արգելակում է խաղաղ գործընթացը» և հրապարակայնորեն կոչ է արել «Ադրբեջանի կառավարությանը վերականգնել ազատ տեղաշարժը միջանցքով»։

Ի լրումն Լաչինի միջանցքի շրջափակումը դատապարտելու, Ադրբեջանին ԱՄՆ-ի և մարդասիրական օգնության անհապաղ դադարեցման կոչի, բանաձևը նաև կոչ է անում ԱՄՆ-ին և միջազգային հանրությանը դիմել Միջազգային դատարան, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան կամ այլ համապատասխան միջազգային տրիբունալներ և «ձեռնարկել համապատասխան քայլեր՝ ադրբեջանական ուժերի կողմից կատարված բոլոր ռազմական հանցագործությունները հետաքննելու համար», ինչպես նաև կոչ է անում ԱՄՆ-ին միջազգային դիտորդներ ուղարկել Լաչինի միջանցք և Արցախ՝ «անվտանգության և խաղաղ զարգացման համար ավելի արդյունավետ և կայուն երաշխիքի հնարավորություններն ուսումնասիրելու նպատակով»:

Բանաձևը նաև կոչ է անում «գործող իրավական լիազորություններին համապատասխան՝ սահմանել ԱՄՆ պատժամիջոցներ Ադրբեջանի պաշտոնյաների դեմ, ովքեր պատասխանատու են Լեռնային Ղարաբաղի շրջափակման և տարածաշրջանում հայերի նկատմամբ մարդու իրավունքների այլ խախտումների համար, որոնք լավ փաստագրված են»:

«Մենք կոչ ենք անում ԱՄՆ-ին և միջազգային հանրությանը դադարեցնել հայ ժողովրդի էթնիկ զտումների և Հարավային Կովկասի տարածաշրջանն ապակայունացնելու Ադրբեջանի փորձերը՝ հանուն սեփական շահի»,- ասել է Կոնգրեսի հետ ԱՀՀ կապերի տնօրեն Մարիամ Խալոյանը։

News.am