2024-04-16 09:01
Рубен МАРГАРЯН
ՍՈՎՈՐԱԿԱՆ ՄԱՆԿՈՒՐՏ
Չինգիզ Այթմատովի թեթև ձեռքով գործածության մեջ մտավ «մանկուրտ» հասկացությունը։ «Եվ դարից երկար ձգվում է օրը» վեպի սյուժեով՝ մանկուրտը գերեվարված մարդ է, որին վերածել են տիրոջը բացարձակ հնազանդ և իր անցյալից ոչինչ չհիշող անհոգի ստրկական արարածի։ Փոխաբերական իմաստով «մանկուրտ» բառը գործածվում է իր պատմական, ազգային արմատների հետ կապը կորցրած, իր տոհմը մոռացած մարդուն բնորոշելու համար: Համաձայնեք, ոմն վարչապետի ճշգրիտ դիմանկարն է, որը գերի է ընկել Ալիևին, ուստի կատարում է նրա բոլոր քմահաճույքները։
ԳՈՅՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՆ ՄԱՆԿՈՒՐՏ ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅԱՆ ՆԱԵՎ ԱՅԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ. ոմանք գործածում են դա որպես «զոմբի» իմաստի հոմանիշ, հին թյուրքերենով այն նշանակում է «անմիտ, հիմար, բանականությունից զուրկ», իսկ «Գիտություն և կյանք» ամսագիրը մանկուրտին նկարագրում է որպես մարդ, «որն իր հոգեկանի վրա արտաքին հզոր ազդեցությունից հետո մոռացել է սեփական անցյալն ու իր նախնիների անցյալը՝ միաժամանակ դառնալով իր տիրոջ հնազանդ ստրուկը»։
Իսկ ահա թե ինչպես է մանկուրտին նկարագրում ինքը՝ Չինգիզ Այթմատովը. «Սեփական «ես»-ի ըմբռնումից զուրկ մանկուրտը տնտեսական տեսանկյունից մի շարք առավելություններ ուներ։ Նա անլեզու անասունի պես մի բան էր և, հետևաբար՝ բացարձակ խոնարհ ու անվնաս: Նա երբեք չէր մտածի փախուստի մասին։ Ցանկացած ստրկատիրոջ համար ամենասարսափելին ստրուկի ապստամբությունն է։ Յուրաքանչյուր ստրուկ հավանական ապստամբ է: Մանկուրտն իր տեսակի մեջ միակ բացառությունն էր. նրան ի բնե խորթ էին ըմբոստության, անհնազանդության մղումները։ Նա չուներ նման կրքեր։ Ուստի կարիք չկար հսկել նրան, փակի տակ պահել և առավելևս կասկածել գաղտնի մտադրությունների մեջ։ Մանկուրտը շան պես ճանաչում էր միայն իր տերերին։ Ուրիշների հետ նա չէր շփվում։ Նրա բոլոր մտքերը հանգում էին փորը լցնելուն։ Այլ հոգս չուներ: Իսկ հանձնարարված գործը կատարում էր կուրորեն, ջանադրաբար, անշեղորեն»։
Դրա համար էլ ասում ենք, որ Փաշինյանը պետք է հրաժարական տա, քանի որ անկարող է պոկվել այն կարթից, որով պահում է իրեն Ալիևը։ Ըստ էության, Փաշինյանը չի էլ ուզում պոկվել։
Այդ ի՞նչ խորհրդավոր կարթ է: Դա իշխանությունն է, որը Փաշինյանի ձեռքում է այնքան ժամանակ, քանի դեռ իր բոլոր քայլերը համընթաց են Ալիևի ու Էրդողանի ծրագրերին։ Դրանում տրամաբանություն կա, քանի որ վերջիններս ամենքից առավել են շահագրգռված, որ Փաշինյանը հնարավորինս երկար պահպանի իշխանությունը, թույլ չտալով, որ Հայաստանում իշխանության գան մարդիկ, որոնք կպահանջեն կատարած հանցագործությունների համար պատասխանատվության ենթարկել Էրդողանին ու Ալիևին։ Դրա համար էլ նրանք Հայաստանին պատերազմով են սպառնում ամեն անգամ, երբ նշմարում են Հայաստանում Նիկոլ Փաշինյանի ու իր թիմի իշխանության կորստի ուրվականը։
Ամենից ակնբախ օրինակը իրարանցումն էր Ալիևի ճամբարում, երբ «Քաղաքացիական պայմանագիրը» դե ֆակտո տանուլ տվեց Երևանի ավագանու ընտրությունները... Ալիևն անմիջապես ռազմական գործողություններ սկսեց Արցախում՝ Ավինյանի պարտությունից ուշադրություն շեղելու, «Քաղաքացիական պայմանագրին» իրավիճակը վերախաղարկելու ժամանակ տալու համար։
Հենց որ Փաշինյանը փորձի պոկվել կարթից, շեղվել Էրդողանի ու Ալիևի ուղեգծից, կկորցնի իշխանությունը, հետևաբար՝ նաև անվտանգությունը։ Հենց այդ կարթն էլ վերածել է նրան մարդ-մանկուրտի, դրա համար էլ Ալիևը միշտ այնքա՜ն գոհ ժպտում է, երբ հանդիպում է Փաշինյանի հետ. մի մարդու, որը հանձնարարված գործը կատարում է «կուրորեն, ջանարաբար, անշեղորեն», այն մարդու, որն իր երկրի անցյալը հակադրում է ներկային, կոչ անում իր հայրենակիցներին մոռանալ անցյալը, հրաժարվել նրանից և բոլոր մտքերը հանգեցնել «փորը լցնելուն»։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-05-29 09:48После заключения мирного договора, спустя 5 минут, армяне начнут торговать с азербайджанцами. Армяне смогут жить в Баку, а азербайджанцы в Армении, как армяне в Грузии. Автор этих «гениальных» мыслей - спикер парламента РА Ален Симонян. Тот самый, которого некоторые неполиткорректные господа называют человеком из аквариума, напоминая о видеоролике, героем которого был наш спикер в дни, когда большая политика не подозревала о его существовании. Николу Пашиняну стоит обеспокоиться. У него появился достойный конкурент по части… Как бы пополиткорректней выразиться… Не получается. Пусть читатель сам даст характеристику этим мыслям спикера армянского парламента.
-
2025-05-28 09:36Много слышим ласковых слов в адрес официального Еревана со стороны европейцев. Представители Еревана - желанные гости в Европе, европейские политики, разные самые, - желанные гости официального Еревана. Только вот странность: давно уже не слышно от европейских политиков не только слова, даже намека на осуждение этнической чистки, которую провел в Арцахе Алиев…
-
2025-05-27 09:24Обеспокоенный негативными процессами в отношениях между Москвой и Баку главный «евразиец» Александр Дугин написал открытое письмо президенту Азербайджана Ильхаму Алиеву. Непосредственным поводом послужило то, что лидер Евразийского движения Азербайджана Ибрагим Гасанов и его товарищ Ибрагим Гумбатов приговорены в Азербайджане «за шпионаж в пользу России» к тюремному заключению на срок 14 и 13 лет. Сообщается, что недавно был арестован еще один «евразиец».
-
2025-05-26 10:00Правительство одобрило законопроект о том, как откосить от службы в рядах ВС Армении, заплатив взятку правительству. Ну да, формально законопроект называется несколько иначе, но суть в этом. Законопроект представлен депутатом от «Гражданского договора» Айком Саргсяном, одобрен министром обороны Суреном Папикяном и, как нельзя лучше, характеризует содержание нынешней власти. О законопроекте много еще будут говорить, многое уже сказано, но это тот случай, когда об этом позоре, направленном на ломку ВС, надо говорить громко, много и часто.