Էդուարդ ՇԱՐՄԱԶԱՆՈՎ․ 1988-2018ԹԹ. ՀԱՅՈՒԹՅԱՆ ՆՈՐ ՈՍԿԵԴԱՐՆ ԷՐ
Արցախի հանձնումը սկսվել է 2018 թ.Սերժ Սարգսյանին մերժելով ու ավարտվել 2023թթ. արցախայության գաղթով։
Մի քանի օրից՝ սեպտեմբերի 2-ին Արցախի անկախության հռչակման օրն է։
1991-ից հետո սա առաջին սեպտեմերի 2 է առանց փաստացի Անկախ ու Ազատ Արցախի ։
Ակնհայտ փաստ է,որ 1988-2018թթ. հայության նոր Ոսկեդարն էր։
Եվ այդ Ոսկեդարը նախ եւ առաջ պայմանավորված էր Արցախյան շարժումով,որի արդյունքում հայությունն ունեցավ Անկախ Հայաստան ու Ազատ Արցախ։
Բայց կային ուժեր եւ տարածաշրջանում,եւ գլոբալացված աշխարում ,ում նման իրողությունն ակնհայտ չէր գոհացնում։
Ուստի նրանք սկսեցին Հայաստանի ներսում «բուծել» կոսմոպոլիտ ու հակապետական տարրերի,որոնք պետք է առաջ քաշեին «Արցախը տանք,որ լավ ապրենք»,ինչպես նաեւ սեպ խրեին հայության տարբեր հատվածների միջեւ։
Սկսվեց կատաղի հակաքարոզչություն Արցախյան շարժման ու Արցախի ղեկավարների,ինչպես նաեւ Ադրբեջանին պարտության մատնած ազգային գործիչների ու ուժերի դեմ։
Շրջանառության մեջ դրվեց «ղարաբաղյան կլան» ադրբեջանաթուրքական խոսույթը ։
Ապազգային ու հակապետական ուժերը սկսեցին կեղտոտ քարոզչություն իրականացնել ազգային ուժերի ու մասնավորապես ՀՀԿ-ի ու նրա ղեկավար Սերժ Սարգսյանի դեմ։
Ինչու՞,քանի որ Սերժ Սարգսյանն ուներ հստակ կարմիր գծեր ու այդ կարմիր գծերն էին «Արցախը չի կարող լինել Ադրբեջանի կազմում» եւ «Արցախի ինքնորոշման իրավունքի իրացումն այլընտրանք չունի» թեզերը։
Հակապետական ուժերը հեղաշրջման մի քանի անհաջող փորձ իրականացրին մինչեւ 2018-ը,սակայն 2018-ին,օգտվելով նաեւ հայկական մի շարք «տրոյական ձիերի» ծառայությունից ,իրականացրին «Մերժիր Սերժին» հակապետական օպերացիան ,որն իրականում նշանակում էր «Մերժիր Արցախը»։
ՀՀԿ-ն ու մի քանի այլ քաղաքական ու քաղաքագիտական դերակատարներ փորձում էին համոզել հասարակությանը չընկնել այդ հակահայկական թակարդը։
Սակայն ուժերն ու ռեսուրսներն անհավասար էին։
2018-ի հեղաշրջումից հետո էլ ՀՀԿ-ն Սերժ Սարգսյանի ղեկավարությամբ բարձրաձայնում էր նիկոլիզմի հակապետական բնույթի մասին։
Արցախյան հարցի արդար ու հայանպաստ կարգավորման մասին ՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի կողմից մշակված հայտնի երեք սկզբունքների հիման վրա Սերժ Սարգսյանն ու ՀՀԿ-ն բարձրաձայնում էին ոչ միայն Երեւանում ,այլ նաեւ թե Զագրեբում,եւ թե Մոսկվայում,թե Բրյուսելում եւ թե նույնիսկ Սախալինում։
Բայց Արցախի հանձնման ծրագրի հեղինակներն ու իրագործողներն անդրդվելի էին։
Նրանք սկզբում փաստացի մերժեցին Սերժ Սարգսյանի բանակցային ժառանգությունն ու սկսեցին բանակցությունները «զրոյական կետից»,այնուհետեւ գոռացին «Արցախը Հայաստան է եւ վերջ» ,եւ բերելով պատերազմ ՝2020-ի աշնանը հանձնեցին Արցախի մեծ մասը։
Իսկ 2022-ի ապրիլից սկսած,թռնելով ռուսական բանակցային հարթակից ու տեղավորվելով Միշելի արեւմտյան հարթակում,2022-ի հոկտեմբերի 6-ին Պրահայում ճանաչեցին Արցախն Ադրբեջանի մաս։
Դա փաատացի «կանաչ լույս« էր Ադրբեջանին 2023-ի Արցախի ամբողջական նվաճման ու հայաթափման օպերացիան իրագործելու համար։
Ընդամենը մի քանի տարում մենք կորցրեցինք Արցախը։
Ինչու՞,քանի որ նաեւ չգնահատեցինք նախկին հաղթանակներն ու հաջողությունները։
Չէ որ 2016-ի Ապրիլյանից հետո հպարտանում էինք մեր բանակով ու հաղթանակներով։
Չէ որ Ալիեւն էր 2016-ի հոկտեմբերի 7-ին ասում,որ իրեն ճնշում են ճանաչելու Արցախի անկախությունը։
Իսկ այդ ճնշումը հենց այնպես չէր լինում։
Դա նախագահ Սերժ Սարգսյանի արդյունավետ ու պետականակենտրոն արտաքին ու անվտանգային քաղաքականության արդյունք էր։
Էդուարդ ՇԱՐՄԱԶԱՆՈՎ, ֆեյսբուքյան էջ
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-07-23 09:52
США предлагают удовлетворить принципиальные требования Баку о беспрепятственном транзите, сохранив номинальный суверенитет Армении над этой частью своей территории, что «в переводе с дипломатического языка означает «суверенитет на словах», написал в своем ТГ-канале тюрколог, кандидат исторических наук Варужан Гегамян. Публикацию полностью приводим ниже.
-
2025-07-23 09:49
То, что еще несколько месяцев назад, лидер Азербайджана считал необходимым облекать в более или менее политически корректные формулировки, сегодня произносится уже без оглядки на мнение Москвы: Алиев полагает, что его позиции в регионе и в Евразии в целом достаточно сильны, написал в своем ТГ-канале ведущий научный сотрудник Центра евро-атлантической безопасности Института международных исследований МГИМО, российский политолог Сергей Маркедонов. Публикацию полностью приводим ниже.
-
2025-07-23 09:36
В век современных технологий стоит вспомнить о том, как из воображения мечтателей-фантастов, ученых зародилась одна из самых перспективных отраслей, переросшая в настоящий инновационный прорыв. Искусственный интеллект (ИИ) - не просто инструмент будущего, но также зеркало наших надежд и страхов, стремление понять самих себя через создание "мыслящей" машины. Его история уходит корнями в страницы классических романов и далёкие мысли философов, а сегодня ИИ уже реорганизует экономику, науку и даже геополитику.
-
2025-07-22 10:52
«Проблема Ильхама Алиева в том, что он не изучал опыт бывшего президента соседней республики Михаила Саакашвили, который тоже долго провоцировал Москву и даже провёл маленькую и победоносную военную кампанию в Аджарии», - пишет в своем телеграм-канале директор Евразийского коммуникационного центра, кандидат исторических наук Алексей Пилько.