ԷԼ-ՆԻՆՅՈՆ ԿԱՌԱՋԱՑՆԻ ՀՈՐԴԱՌԱՏ ԱՆՁՐԵՎՆԵՐ ԵՎ ՍՈՎ. 110 ՄԻԼԻՈՆ ՄԱՐԴ ՎՏԱՆԳԻ ՏԱԿ Է
Գիտնականները տասնամյակներ շարունակ զգուշացնում էին կլիմայական ճգնաժամի մասին, որը վրա է հասնելու Երկրին գլոբալ տաքացման պատճառով: Այժմ գիտնականները հայտնել են, որ մեր մոլորակն արդեն գլոբալ տաքացման դարաշրջանից անցել է գլոբալ եռման դարաշրջանի: Արդյունքում 2023 թվականը կարող է դառնալ ռեկորդային ամենաշոգ տարին, բայց նույնիսկ սա վերջը չէ, գրում է SciTechDaily-ն։
Նախկինում գիտնականներն արդեն հայտարարել էին, որ Էլ-Նինյոն ամբողջ ուժով հանդես է գալիս Խաղաղ օվկիանոսում, որը, ինչպես գիտնականները ենթադրում են, իր գագաթնակետին կհասնի այս տարվա վերջին կամ հաջորդ տարվա սկզբին, հայտնում է Focus-ը։ Հայտնի է, որ այս երևույթը խաթարում է տեղումների օրինաչափությունները ողջ մոլորակի վրա, և գիտնականներն այժմ կարծում են, որ սննդամթերքի արտադրության համար ոչ միանշանակ հետևանքներ կլինեն: Famine Early Warning Systems Network-ի (FEWS NET) գիտնականները կանխատեսում են, որ որոշ շրջաններում չափից շատ տեղումները, իսկ մյուսներում շատ քիչ տեղումները կազդեն բերքատվության վրա: Գիտնականները հաշվարկել են, որ ամբողջ աշխարհում մոտ 110 միլիոն մարդ զրկված կլինի պարենային օգնությունից:
Նշենք, որ Էլ-Նինյոն բնական կլիմայական երևույթ է, որին բնորոշ է Խաղաղ օվկիանոսի կենտրոնական և արևելյան արևադարձային մասերում մակերևույթի ավելի բարձր ջերմաստիճանը: Գիտնականները նախկինում հաստատել են, որ ուժեղ Էլ-Նինյոն ուղղակիորեն ազդում է եղանակի և տեղումների վրա ամբողջ աշխարհում:
Գիտնականների վերջին կանխատեսումները ենթադրում են, որ երևույթը մեծ թափ կստանա մինչև 2023 թվականի վերջը, իսկ հետո կանհետանա 2024 թվականի կեսերին։ Ակնկալվում է, որ Էլ-Նինյոն կնպաստի Երկրի որոշ շրջաններում պարենային անապահովության բարձր մակարդակին:
Նոր հետազոտության ընթացքում գիտնականները ստեղծել են հիմնական առևտրային մշակաբույսերի՝ եգիպտացորենի, բրնձի, սոյայի և սորգոյի վրա Էլ-Նինյոյի ազդեցության քարտեզը։
Քարտեզը ստեղծելու համար գիտնականներն օգտագործել են պատմական մշակաբույսերի բերքատվության և կլիմայական տվյալների վերլուծությունը 1961-ից մինչև 2020 թվականը: Ըստ FEWS NET գիտական թիմի աշխատակցի օգնական Ուեսթոն Անդերսոնի, Էլ-Նինյոն ազդում է մշակաբույսերի բերքատվության վրա աշխարհի վարելահողերի առնվազն մեկ քառորդում: Միաժամանակ գիտնականները նշում են, որ անորոշություն կա, թե կոնկրետ ինչպես այս երևույթը այս տարի կազդի պարենային ճգնաժամի վրա։
Հետազոտության հեղինակները կարծում են, որ ներկայիս Էլ-Նինյո ֆենոմենը, հավանաբար, կհանգեցնի եգիպտացորենի ցածր բերքատվության հարավային Աֆրիկայում և Կենտրոնական Ամերիկայում՝ երաշտի պատճառով: Ակնկալվում է, որ Ավստրալիայում ցորենի բերքատվությունը կնվազի, իսկ բրնձի բերքատվության նվազումը կազդի Հարավարևելյան Ասիայի վրա: Միաժամանակ սոյայի բերքատվությունը կարող է աճել։
Հետազոտության ընթացքում գիտնականները նաև վերլուծել են, թե Երկրի վրա ինչպես կարող է զարգանալ պարենային ճգնաժամը Էլ-Նինյոյի ուժեղացման հետևանքով և եկել են եզրակացության, որ մոտ 110 մլն մարդ ամբողջ աշխարհում կարող է զուրկ մնալ անհրաժեշտ սննդամթերքից։
