Բաքվում պատրաստվում են հանդիսավորությամբ նշել 1990 թվականի հունվարի 20-ի իրադարձությունների 30-ամյակը, երբ հայերի մի ամբողջ շաբաթ ձգված դաժանագույն ջարդերից հետո վերջապես քաղաք մտցվեցին խորհրդային զորքերը։

Ադրբեջանցի տենոր Յուսիֆ Էյվազովի հետ կապված պատմությունը, որն առավել հայտնի է որպես «Նետրեբկոյի ամուսին», թափ է առնում, համալրվելով նոր մանրամասներով։ Հիշեցնենք, որ ամեն ինչ սկսվեց ֆրանսիական Forumopera.com կայքում զետեղված հաղորդագրությունից, որ երգիչը հրաժարվել է ելույթ ունենալ հայ երգչուհի Ռուզան Մանթաշյանի հետ քաղաքական պատճառներով, մասնավորապես՝ նրա հայկական ծագման։

Ուղիղ 30 տարի առաջ այս օրերին Ադրբեջանի մայրաքաղաքում դժոխք սկսվեց։ Այն, ինչը հետևողականորեն ու նպատակաուղղված ահագնացվում էր «սումգայիթից» հետո անցած գրեթե 2 տարիների ընթացքում, դրսևորվելով «աննկատ» սպանություններով, հալածանքներով, ծանակումներով և նվաստացումներով, թալանով ու բնակարանի և գույքի զավթումով, և հանգեցրել էր ավելի քան 200000 բնիկ, մի քանի սերունդ այնտեղ ապրած բաքվեցի հայերի փախուստին, մոտեցավ եզրափակիչ գծին։ Եվ այդ գիծը սարսափելի էր, իր գազանությամբ, վայրենությամբ ու անողորմությամբ անըմբռնելի, մարդկային բանականության և ընկալման սահմաններում չտեղավորվող։

«Ման Փիքչըրզ» կիոընկերությունն ավարտել է «Ամերիկացի երախտավորները» («Ամերիկյան սամարացիներ») աշխատանքային անվանումով փաստագրական-խաղարկային ֆիլմի նկարահանումները։ Կինոնկարը նվիրված է ամերիկացի մարդասերներին, որոնք 1915թ. Ցեղասպանության ժամանակաշրջանում ահռելի օգնություն են ցուցաբերել Օսմանյան Թուրքիայում ապրող և ազգային փոքրամասնությունների, մասնավորապես՝ հայերի ոչնչացմանն ուղղված երիտթուրքերի կառավարության քաղաքականության էպիկենտրոնում հայտնված հայերի, հույների, ասորիների փրկության գործում։

Ադրբեջանցիները փորձեցին համացանցում եւ տարբեր կայքերով ապատեղեկատվություն տարածել, որ Իրանում հայերին վարկաբեկեն, սակայն նրանք իրենց նպատակին չհասան մեր կողմից պատասխան միջոցառումների պատճառով: Այս մասին հունվարի 9-ին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց ադրբեջանագետ Տարոն Հովհաննիսյանը:

Բավականին մտահոգիչ է այն, ինչ կատարվում է Իրանի շուրջ, որովհետև Իրանը մեր հարևանն է, և նրա հետ կապված ցանկացած գործողություն ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն ազդում է Հայաստանի վրա: Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Տարոն Սիմոնյանը` անդրադառնալով Իրանի շուրջ տեղի ունեցող վերջին գործընթացներին ու հնարավոր զարգացումներին:

Նոր տարին նողկալի սկիզբ ունեցավ։ Ղասեմ Սոլեյմանիի սպանությունը լուրջ սպառնալիքի տակ դրեց առանց այդ էլ փխրուն խաղաղությունը տարածաշրջանում։ Տարօրինակ իրավիճակ է. բոլորը հասկանում են, որ խաղաղությունը վտանգված է, բոլորը ցանկանում են պահպանել ու ամրապնդել այն։ Բայց բոլորը հասկանում են նաև, որ իր գեներալի սպանությունն անպատասխան թողնել Թեհրանը չի կարող։ Դա կնշանակի ստորագրել որպես պետություն սեփական անզորության, սեփական անկարողության տակ։

Այն ամենակարևոր խնդիրների համար, որոնք հայ-ռուսական հարաբերություններում գոյություն ունեին, ամբողջ մեկ տարվա ընթացքում որևէ պայմանավորվածություն այդպես էլ ձեռք չբերվեց: Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքագետ Հրանտ  Մելիք-Շահնազարյանը՝ անդրադառնալով 2019 թվականին ՌԴ-ի հետ ՀՀ-ի հարաբերություններին:

Երևանում տեղի ունեցած Եվրասիական փորձագիտական ակումբի վեցերորդ նստաշրջանի և դրա շրջանակներում կազմակերպված «Հայ-ռուսական հարաբերությունները 2019 թվականին. հնարավորությունների նոր պատուհան» համաժողովի ընթացքում բավական հետաքրքիր հնչեց պատմական գիտությունների դոկտոր, ՌԳԱ ՀՏՄՀԻ ավագ գիտաշխատող, Կովկասագետների գիտական ընկերության նախագահ Ալեքսանդր Կռիլովի զեկույցը, որն արծարծեց հայ-ռուսական ռազմավարական դաշինքի թեման արդիականության գլոբալ ու տարածաշրջանային մարտահրավերների համատեքստում։