ԻՐԱՎԱԲԱՆ․ ԻՆՉՈ՞Ւ ԻՇԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՉԵՆ ՃԱՆԱՉՈՒՄ ՄՔԴ ԻՐԱՎԱՍՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱԳՐԵՍԻԱՅԻ ՀԱՆՑԱԳՈՐԾՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐՑՈՒՄ
Միջազգային դատական ատյաններում հայցեր ներկայացնելուց հրաժարվելը չի բխում Հայաստանի շահերից։ Այս մասին հայտնել է Միջազգային և համեմատական իրավունքի կենտրոնի նախագահ Սիրանուշ Սահակյանը Ադրբեջանի ղեկավարության կողմից իրականացվող հայատյացության քաղաքականությանը նվիրված քննարկմանը։
Իրավաբանի խոսքով՝ ՀՀ իշխանությունները, վավերացնելով Հռոմի ստատուտը, ճանաչել են ՄՔԴ իրավասությունը ոչ ամբողջությամբ, այլ միայն երեք տեսակի հանցագործությունների համար՝ ցեղասպանություն, մարդկության դեմ հանցագործություններ և պատերազմական հանցագործություններ։ Չգիտես ինչու, Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից ագրեսիայի հանցագործությունը չի ճանաչվել ՄՔԴ իրավասություն։ Սա՝ այն դեպքում, երբ 2021-ից ադրբեջանական զորքերը գտնվում են Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքում, իսկ 2022 .ն նրանք ընդլայնել են օկուպացիան։
Իրավաբանի խոսքով՝ ՀՀ իշխանությունների նման քայլերի պատճառը քաղաքական է։ Նույն պասիվությունը վերաբերում է ՄՔԴ-ի` անձանց պատասխանատվության ենթարկելու գործիքներին: Ի վերջո, ակնհայտ է, որ Ադրբեջանի ագրեսիան և այլ հանցագործությունները կատարվել են երկրի ղեկավարության անմիջական հրահանգով։ Հայաստանը զգուշավորություն է ցուցաբերում նույնիսկ ադրբեջանական պետության մեղքը մատնանշելու հարցում։ Այս համատեքստում իրավաբանը թվարկել է Արցախում և Հայաստանում ադրբեջանցի զինվորականների կատարած ծանր հանցագործությունները՝ սպանություններ, բռնի անհետացումներ, զինվորականների և քաղաքացիական անձանց գերություն, խոշտանգումներ և հրապարակային մահապատիժներ։ Ընդհակառակը, Ադրբեջանը գործընթացներ է նախաձեռնում ՄԱԿ-ում՝ նպատակ ունենալով մեղադրել Հայաստանին և «ապացուցել», որ Ադրբեջանը տուժում է «հայկական ագրեսիայից»։
Հայերին «ահաբեկիչներ» ներկայացնելով՝ Ադրբեջանը փորձում է լեգիտիմացնել ագրեսիան
Հայերին «ահաբեկիչներ» ներկայացնելով՝ Ադրբեջանը փորձում է լեգիտիմացնել ագրեսիան, - հայտնել է Սիրանուշ Սահակյանը Ադրբեջանի ղեկավարության կողմից իրականացվող հայատյացության քաղաքականությանը նվիրված քննարկմանը։
Քննարկմանը ներկայացվել է նաև կենտրոնի նախաձեռնությամբ պատրաստված Ադրբեջանում հայատյացության վերաբերյալ զեկույց։ Սահակյանն ընդգծել է, որ Ադրբեջանում բոլոր մակարդակներում հայերին ներկայացնում են որպես «ոչ մարդ», և դա արդարացնում է հայերի դեմ հանցագործությունները։
Զեկույցը պատրաստելիս ուսումնասիրվել են Ադրբեջանի բարձրաստիճան պաշտոնյաների հայտարարությունները, ինչպես նաև լրագրողների նյութերը, որոնք նույնպես ձևավորում են հասարակական կարծիքը: Այս ամենը խտրականության դրսևորում է, և Հայաստանը Ադրբեջանի դեմ իր պահանջներում վկայակոչում է Խտրականության բոլոր ձևերի վերացման կոնվենցիայի խախտման մասին։ Արդարադատության միջազգային դատարանն արդեն մի քանի որոշում է կայացրել միջանկյալ միջոցների վերաբերյալ՝ նշելով, որ Ադրբեջանը պետք է զերծ մնա խտրական քաղաքականությունից։
Իրավաբանը նշել է «Արևմտյան Ադրբեջանի» գաղափարը որպես հակահայկական քարոզչության ուղղություններից մեկը և ավելացրել, որ փախստականների հարցերով հասարակական կազմակերպության վերափոխումը քաղաքական սուբյեկտի վկայում է պետական մասնակցության մասին։ Տարածքային պահանջների վկայությունը «Զանգեզուրի միջանցքի» տրամադրման պահանջն է։ Միաժամանակ Ադրբեջանը յուրացնում է հայկական մշակութային ժառանգությունը կամ պարզապես ոչնչացնում է այն։
«Նրանք հայերին ներկայացնում են որպես ահաբեկիչներ, և միջազգային իրավունքի տեսանկյունից դա զենքի կիրառումն արդարացնելու փորձ է։ Ադրբեջանը վկայակոչում է երրորդ երկրի՝ Հայաստանի կողմից օկուպացված տարածքները պաշտպանելու և ազատագրելու իրավունքը։ Այսինքն, քանի որ հայերը «ահաբեկիչներ» են, ապա հնարավոր է պատերազմել նրանց դեմ»,- բացատրել է իրավաբանը Բաքվի քաղաքականությունը։
Ադրբեջանը կօգտագործի Արցախի ղեկավարության «ցուցմունքները» միջազգային դատական ատյաններում
Ադրբեջանը կփորձի միջազգային ատյաններում Լեռնային Ղարաբաղի որոշ ղեկավարների «ցուցմունքներն» օգտագործել Հայաստանի դեմ, - հայտնել է Միջազգային և համեմատական իրավունքի կենտրոնի նախագահը Ադրբեջանի ղեկավարության կողմից իրականացվող հայատյացության քաղաքականությանը նվիրված քննարկմանը։
Իրավաբանի խոսքով՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության նախկին ղեկավարների դատավարությունները նպատակ ունեն ցույց տալ, որ Արցախը որպես անկախ քաղաքական սուբյեկտ գոյություն չի ունեցել, և որ հանրապետության ղեկավարությունը հետևել է Հայաստանի հրահանգներին, որն իբր օկուպացրել է Լեռնային Ղարաբաղը։ Այսինքն՝ ԼՂՀ ղեկավարներին ստիպում են նման ցուցմունքներ տալ՝ Արցախի խամաճիկ ռեժիմն «ապացուցելու» համար։ Հետագայում Ադրբեջանը կփորձի նման «ապացույցներն» օգտագործել միջազգային ատյաններում։ Օրինակ՝ ՄԱԿ արբիտրաժային դատարանում Բաքուն փորձելու է ապացուցել, որ Հայաստանն անօրինական տնտեսական գործունեություն է ծավալել։
News.am-ի նյութերով