Սեպտեմբերի 19-ին լրանում է Արցախի հայության նկատմամբ Ադրբեջանի գործադրած ցեղասպանության տարելիցը։ 2020թ․ սեպտեմբերից մինչև 2023թ․ սեպտեմբեր ժամանակահատվածը՝ Ադրբեջանի կողմից Արցախի շրջափակում, այնուհետև պաշարում, ապա ահաբեկչական հարձակումներ և էթնիկ զտում ամբողջությամբ ցեղասպանական գործընթաց է։ Այս մասին հայտարարություն է տարածել ՀՅԴ Հայ դատի կենտրոնական խորհուրդը:
Եվրոպական խորհրդարանի լիագումար նիստում կայացած իր ելույթում ֆրանսիացի պատգամավոր, ԵԽ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի պաշտպանության և անվտանգության հարցերով ենթահանձնաժողովի անդամ Նատալի Լուազոն անդրադարձել է Լեռնային Ղարաբաղի խնդրին և հայ-ադրբեջանական հարաբերություններին:
Միջանցք կոչվածը եղել է և կա հայկական տարածք, և այստեղ կարելի է վերջակետ դնել։ Այս մասին սեպտեմբերի 19-ին Երևանում լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարեց Գերմանիայի Բունդեսթագի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Միխայել Ռոթը։
Լեռնային Ղարաբաղի իշխանությունները և բազմաթիվ արցախահայեր, որոնք գիտեն անցած տարվա կատարվածի մասին, պետք է հայտնեն, թե ինչ է տեղի ունեցել։ Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում սեպտեմբերի 19-ին ասել է «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր, ՀՅԴ Գերագույն մարմնի ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթելյանը։ Նրա խոսքով՝ լռությունը հանգեցնում է այն բանին, որ շարունակվում է ստի տարածումը։
Մենք Արցախում էինք, որ սկսվեց այդ ամեն ինչը. Դա սպասելի չէր, քանի որ հերթական անգամ խաբում էին, որ ամեն ինչ լավ է լինելու, ճանապարհը բացվելու է, այստեղ էլ սև ու սպիտակի էին բաժանում ժողովրդին, էշ-էշ դուրս էին տալիս, ասում էին՝ ինչո՞ւ չպահեցիք Արցախը: Այս մասին, այսօր՝ սեպտեմբերի 19-ին, Եռաբլուրում լրագրողների հետ զրույցում նշեց Աղավնոյի գյուղապետ Անդրանիկ Չավուշյանը:
Թուրքիան ԲՐԻԿՍ–ը դիտարկում է որպես այլընտրանքային տնտեսական հարթակ։ Այս մասին, ՌԻԱ Նովոստիի փոխանցմամբ, թուրքական Anadolu պետական գործակալությանը տված հարցազրույցում հայտարարել է Թուրքիայի արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը։
Իշխանության յուրացման ենթադրյալ նախապատրաստման գործով կալանավորվածներից մեկը «Սև Հովազ»-ի նախագահ Սերոբ Գասպարյանն է։ NEWS.am-ի հետ զրույցում Սերոբ Գասպարյանի պաշտպան Գուրգեն Գրիգորյանն ասաց, որ պաշտպանյալն իրեն առաջադրված մեղադրանքը չի ընդունում։
Արցախի դեմ Ադրբեջանի հարձակումից մեկ տարի անց Արցախի նախկին ՄԻՊ Արտակ Բեգլարյանն ու Արցախի ՄԻՊ Գեղամ Ստեփանյանը դիմել են ՄՔԴ դատախազին՝ մարդկության դեմ հանցագործությունների համար։ Այդ մասին հայտնում է Բեգլարյանը։
Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդն ունի ինքնորոշման և վերադարձի անվիճելի իրավունք, իրավունքներ, որոնք անհրաժեշտ են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ցանկացած տևական խաղաղության համար:
Քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանն Alpha News-ի եթերում «Վերնագիր» հեղինակային հաղորդման ընթացքում ներկայացրել է թեմայի շուրջ մասնագիտական վերլուծություն, որում մասնավորապես ասվում է.