Պնդումները, թե Հայաստանի և Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչումից և սահմանագծումից ու սահմանազատումից հետո երկու երկրների միջև խաղաղության դարաշրջան է բացվելու, կա՛մ պարզունակ միամտության, կա՛մ կանխամտածված դավադրության արդյունք են։ Ո՞վ է այսօր հիշում, որ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրները հերթով կրակի դադարեցման մասին գրավոր կամ բանավոր պայմանավորվածություն պարտադրեցին Ադրբեջանին, և երեք դեպքում էլ թշնամին րոպեներ անց խախտեց դրանք։

Ամիսներ շարունակ մեր իշխանությունների հերքած հայ-թուրքական միջնորդավորված ստվերային բանակցությունների մասին, փաստորեն, ակնարկեցին Թուրքիայի նախագահն ու ԱԳ նախարարը։ Էրդողանը զավթված Կովսականից պնդեց, թե Երևանի և Անկարայի միջև հարաբերությունների հաստատման նախապայմանը հայ-ադրբեջանական համապարփակ համաձայնությունն է, Չավուշօղլուն էլ հավելեց, որ Թուրքիան պատրաստվում է համակարգել Երևանի և Բաքվի միջև ընթացող «խաղաղության նախապատրաստումը»։

Էրդողանի սպառնալից հոխորտանքը զավթված Կովսականից, թե կգա օրը, երբ թուրքերը կկարողանան Զանգեզուրից հասնել Ստամբուլ, բնավ չհարուցեց հայաստանյան իշխանության և հանրույթի վրդովմունքն ու ցասումը։ Փոխարենը, կարծես մեզնից շատ ավելի հետամուտ, Զանգեզուրի միջանցքի բացման թեմայով թուրք-ադրբեջանական հայտարարություններին բավական կտրուկ և միանշանակ արձագանքում է հարևան Իրանը։ Տպավորությունն այն է, որ այդ միջանցքը ոչ թե մեր, այլ հենց Իրանի ինքնիշխան տարածքով է անցնելու։

«Ժողովուրդ» թերթը գրում է, որ Ազգային ժողովի «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Գագիկ Մելքոնյանը վստահեցնում է՝ առաջիկայում Մոսկվայում պաշտոնական հանդիպում նախատեսված չէ: Ինչ վերաբերում է առհասարակ հանդիպումներին, ապա դրանք պետք է լինեն, քանի որ սահմանազատման, սահմանագծման, սահմանների հետ կապված հարցեր ունենք: «Ժողովուրդ» օրաթերթի հետ զրույցում նա նշել է, որ Ադրբեջանը Հայաստանի տարածքով դեպի Նախիջևան ճանապարհ է ստանալու:

Թուրքիան սկսել է խաղալ Գերմանիայի դերը Հիտլերի՝ իշխանության գալուց հետո։ Այս մասին News.am-ի թղթակցի խնդրանքով մեկնաբանելով Թուրքիայի և նրա նախագահի պահվածքը,թուրքական ընկերությունների մասնակցությունը Արցախի օկուպացված տարածքներում տրանսպորտային նախագծերին թուրքական ընկերությունների մասնակցությունը, ասել է Արցախի ԱԳՆ ղեկավար Դավիթ Բաբայանը։

«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Գորիս-Կապան ավտոճանապարհի Որոտանի հատվածում, որն այժմ գտնվում է ադրբեջանցիների տնօրինության տակ, ամեն օր նոր կարգ են սահմանում: Մեր հայրենակիցներից մեկն օրերս անցել է այդ ճանապարհով և լուսանկարել «Բարի գալուստ, Ադրբեջան» ցուցանակը։ Սա չի վրիպել «պոստ» պահող ռուսների ու ադրբեջանցիների աչքից:

Տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքական վերաձևման գործընթացը, ինչի համար երեքուկես տարի առաջ արտաքին ուժերն իշխանության բերեցին Փաշինյանին, կարծես թե մոտենում է ավարտական փուլին։ Համենայնդեպս այն ամենի առումով, ինչ վերաբերում է Հայաստանին և Արցախին։ Այդ մասին է վկայում Փաշինյանի մերձավոր աղբյուրի թույլ տված «արտահոսքը»՝ նոյեմբերի 9-ին (!) Մոսկվայում համաձայնագրերի ստորագրման ծրագրերի վերաբերյալ, որոնք կդառնան 2018 թվականի գարնանը սկսված և, անշուշտ, հայ ժողովրդին ու հայոց պետականությանը հիրավի կործանարար հետևանքներով սպառնացող գործընթացների տրամաբանական ավարտը։

Հայաստանը հետպատերազմյան այսպիսի ծանր ժամանակահատվածում նման լուրջ պրոցեսի մեջ մտնելու և շահած դուրս գալու հնարավորություն չունի։ Սահմանազատման գործընթացն ինչ-որ փուլում պետք է լինի, բայց այս հարցում չպետք է լինի շտապողականություն, լրագրողների հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը։

Չեմ կարծում, որ որևէ գերտերություն շահագրգռված է, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» գործարկմամբ կամ այս հարցով կարող է ճնշումներ բանեցնել հայկական կողմի վրա։ Ավելի շուտ, ճնշում գործադրում են հենց Թուրքիան և Ադրբեջանը, Aysor.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանը։