Մայիսի 29-ին Բաքվում տեղի է ունենալու Եվրոպայի Լիգայի եզրափակիչ խաղը, երբ հանդիպելու են անգլիական երկու ակումբ՝ «Արսենալը» և «Չելսին»։ Զուտ մարզական իրադարձությունը, սակայն, արդեն հասցրել է ուղեկցվել քաղաքական և իմիջային բնույթի աղմկալի սկանդալներով։ Ընդ որում, ինչպես թվում էր նախկինում, գլխավոր հարցը՝ եզրափակիչին Հենրիխ Մխիթարյանի մասնակցությունը, փոքր-ինչ մղվեց երկրորդ պլան առավելապես Մեծ Բրիտանիայից հնչող ազդանշաններով։ Եվ կրկին՝ ոչ այնքան մարզական, որքան քաղաքական-դիվանագիտական մակարդակով։

Մայիսի 12-ին լրանում է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում հրադադարի հաստատման քառորդ դարը։ 25 տարի առաջ Հայաստանի, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության և Ադրբեջանի միջև ստորագրվեց հրադադարի մասին համաձայնագիրը։ Հարկ է առանձնակի ընդգծել Ռուսասատանի, ինչպես նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մյուս համանախագահ երկրների դերը փաստաթղթի ստորագրման և հրադադարի ռեժիմի հետագա պահպանման գործում։

Մայիսի 12-ին, լրացավ Բիշքեկի հրադադարի հաստատաման 25-ամյակը, որը վերջ դրեց Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում ռազմական գործողություններին: 1994 թվականի մայիսի 9-ին պայմանագիրը ստորագրել էր Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Մամեդրաֆի Մամեդովը, մայիսի 10-ին՝ Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սերժ Սարգսյանը, իսկ մայիսի 11-ին՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության պաշտպանության բանակի հրամանատար Սամվել Բաբայանը:

Եռատոնի հիշարժան օրը՝ Մայիսի 9-ին հնչած հայտարարությունները, բնականաբար, Բաքվում չէին կարող անուշադրության մատնել։ Նույնիսկ չնայած համազգային առաջնորդի ծննդյան համազգային օրվան, որն Ադրբեջանում սկսում են ազգովի նշել մայիսի 10-ից մեկ շաբաթ առաջ և ավարտում մեկ շաբաթ հետո։ Ընդ որում հարևան երկրում առանձնակի ուշադրության արժանացան Դավիթ Տոնոյանի և Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունները։

Ժամանակն անհոգնում է, անկանխատեսելի, ամենակուլ և հաճախ անխտրող։ Երբ իրադարձություններն արագանում են, այն երբեմն սրընթաց անցնում է ծայրաստիճան կարևորի կողքով և ինչ-որ մի պահ կենտրոնանում արտաքուստ տպավորիչ որևէ բանի վրա։ Դա կարող է նույնիսկ փոքր-ինչ ձգվել, մինչև որ վրա հասնի ճշմարտության անխուսափելի պահը, որը, որպես կանոն, պատմության մեջ իրենց տեղն է դնում իրադարձություններն ու մարդկանց։ Մեր նորագույն պատմության մեջ 1992-ի մայիսին Շուշիի ազատագրումը նշանավորեց փուլանիշը՝ հայկական հողի վերադարձի սկիզբը իրական տերերին։ Նման բան չէր եղել հազար տարի։

Մայիսի 4-ին հաղորդագրություն հայտնվեց այն մասին, որ Մարատ Ուելդանովը ազատվել է Բաքվի բանտից և ուղարկվել Ռուսաստան։ Նորությունն իսկապես ուրախալի է բոլոր նրանց համար, ովքեր գրեթե 3 տարի շարունակ հետևել են Բաքվի կամայականությանը հայ փախստականի նկատմամբ, որի իսկական ազգանունը Գալուստյան է։ «ԳԱ»-ն բազմիցս գրել է Ուելդանովի մասին, ուստի հիշեցնենք 2016 թվականի հունիսի 9-ին սկսված նրա դժբախտությունների միայն հիմնական դրվագները։

Անցած շաբաթ օրը ադրբեջանական կողմից արձակված կրակոցից ծանր վիրավորվեց Արցախի Պաշտպանության բանակի զինծառայող Ագանիկ Գառնիկի Զորոգլյանը։ Ամենատարբեր փառատոների և ցուցահանդեսների խորապատկերին տեղեկատվությունն անցավ ոչ այնքան նկատված։ Եվ դա հասկանալի է. ազգային խոհանոցի ուտեստները ախորժակով համտեսող վարչապետը շատ ավելի ուրախ տեսք ունի և անհամեմատ ավելի լայն լսարան է ապահովում ԶԼՄ-ների համար, քան աղքատիկ տեղեկատվությունը վիրավորված զինծառայողի մասին։

Անցած երկուշաբթի Ադրբեջանի զինված ուժերը գնդակոծել են Հայաստանի Տավուշի մարզի դիրքերը, հաղորդել է Պաշտպանության նախարարության մամլո քարտուղար Արծրուն Հովհաննիսյանը։ Իր հերթին, Արցախի Պաշտպանության բանակի մամլո ծառայությունը հրապարակել է տագնապալի հաղորդագրություն. արձանագրվել է հակառակորդի ակտիվության նկատելի աճ։

Վերջին օրերի իրավիճակը հակամարտության տարածաշրջանում հիշեցնում է երկու զուգահեռ իրականություններ, որոնք ոչ մի կերպ չեն հատվում։ Համանախագահների մակարդակով հանդիսավորությամբ հայտարարված է խաղաղության նախապատրաստվելու մասին, երկրների բնակչությանը հրամայված է ստեղծել վստահության մթնոլորտ, բացի ամենայնից՝ նաև մարդասիրական նախաձեռնությունների իրականացման միջոցով։ Բանն այնտեղ է հասել, որ Ադրբեջանի խորհրդարանի խոսնակն իր երկրի պատմության մեջ առաջին անգամ խորհուրդ տվեց գործընկերներին պատերազմի սպառնալիքներ չհնչեցնել։ Իսկ այ, այդ երկրի նախագահը վարվեց բավական յուրօրինակ. ինքն անձամբ վերջին ժամանակներս ռազմաշունչ հռետորաբանություն գրեթե չի օգտագործում, բայց այդ դերը փոխանցել է իր կնոջն ու համատեղության կարգով առաջին փոխնախագահին։ Այդպիսով թեման չի չեղարկվում, բայց փոխնախագահի պատասխանատվությունն ավելի քիչ է։