ԵՐԲ ԾԻԾԱՂԵԼԻ ՉԷ, ԿՐԿԵՍԸ ՊԵՏՔ Է ՀԵՌԱՆԱ
Ողջ պատմության ընթացքում մարդկությունը մշտապես բախվել է բնակության համար յուրացված բնական լանդշաֆտների դեգրադացիայի, օրինակ, տեղանքի անապատացման կամ ճահճացման հետևանքով։ Բայց հասարակական, քաղաքական կյանքում նույնպես կարող են տեղի ունենալ համանման գործընթացներ, և այդժամ «անապատացումը» հանգեցնում է երկրի անկման, իսկ երբեմն էլ նույնիսկ փլուզման։ Ավելին, գրեթե միշտ այդօրինակ վտանգավոր գործընթացները սկսվում են ներսից, աստիճանաբար։ Պատահական չէ, որ նշանավոր պատմաբան Ուիլյամ Ջեյմս Դյուրանտը իր հանրահայտ «Քաղաքակրթության պատմություն» աշխատությունում գրել է. «Հզոր ավանդույթներով երկիրն անհնար է նվաճել դրսից, քանի դեռ նա ինքը չի քայքայել իրեն ներսից։ Հենց ներքին անկումը, ինքնախեղդումն են նախորդում այդպիսի երկրի ռազմաքաղաքական թուլացմանը, իսկ այնուհետ նաև փլուզմանը»։