Ադրբեջանում լրագրողների ձերբակալությունների հզոր ալիք է սկսվել։ Նրանք մեղադրվում են ԱՄՆ-ի հետ համագործակցելու մեջ։ Միաժամանակ երկրում հակաամերիկյան արշավ է ընթանում․ ամերիկյան բուհերի շրջանավարտները հայտարարվում են լրտեսներ, իսկ Վաշինգտոնը մեղադրվում է հայանպաստ քաղաքականության մեջ։ Ո՞րն է ձերբակալությունների և արշավի իրական պատճառը։
ԱԴՐԲԵՋԱՆԻՆ ՄԻԱՑՅԱԼ ՆԱՀԱՆԳՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԱՐԳԵԼՔԻ ՆԱԽԱՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ Սառը պատերազմի ավարտից և ԽՍՀՄ փլուզումից հետո, ձևավորվեց նոր աշխարհակարգ՝ ամերիկյան գերիշխանությամբ: Աշխարհում սեփական դիրքերը ամրապնդելու և նոր ձևավորված երկրներում ազդեցության տարածման նպատակով ԱՄՆ-ը սկսեց ակտիվ աշխատել 15 նորանկախ պետությունների, այդ թվում՝ նաև Ռուսաստանի Դաշնության հետ։
2021 թվականի ընտրությունների ժամանակ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը գերիներին հորդորեց սպասել ևս մի երկու ամիս, սակայն անցել է 2,5 տարի։ Երբ շարունակում ես բանակցություններն այն բանից հետո, երբ մյուս կողմը խախտել է դրանք, դու նրան նույն ոգով շարունակելու քարտ բլանշ ես տալիս: Նա պետք է պնդեր, որ բանակցություններ չեն լինի, քանի դեռ չի եղել գերիների փոխանակում «բոլորը բոլորի դիմաց» սկզբունքով։ Այս մասին News.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասել է կոնֆլիկտաբան, բանակցային փորձագետ Արթուր Մարտիրոսյանը։
Երբ Փաշինյանն ինչ-որ բանի համար պայքարում է չափից ավելի եռանդագին, դա մեծ տագնապ է ծնում։ Քանզի նա հետո կորցնում է դա։ 2020 թվականի հոկտեմբերի կեսին կարելի էր դադարեցնել պատերազմը. Վլադիմիր Պուտինը ասել էր ռազմական գործողությունները դադարեցնելու Ալիևի համաձայնության մասին։ Հարցի գինն այն էր, որ Շուշիի նախկին ադրբեջանցի բնակիչները իրավունք ստանային վերադառնալ քաղաք, որը կշարունակեր մնալ հայկական հսկողության տակ։ Փաշինյանը հրաժարվեց։ Նա ասաց, որ կռվելու է։ Արդյունքում մենք հանձնեցինք Շուշին շատ ավելի վատ պայմաններով։ Եվ ոչ միայն Շուշին։
Արևմուտքը հոգնել է Ուկրաինայի պատերազմից, Կիևին արևմտյան խոստացված օգնության ծավալը տարեկան կտրվածքով օգոստոսից հոկտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում նվազել է 87 տոկոսով՝ 16-ից հասնելով երկու միլիարդ եվրոյի, հինգշաբթի՝ դեկտեմբերի 7-ին, հայտնել է RND-ը՝ մեջբերելով Քիլի Համաշխարհային տնտեսագիտության ինստիտուտի (IfW) տվյալները։ Սա նշանակում է, որ Արևմուտքի աջակցությունը Կիևին ընկել է ամենացածր մակարդակին՝ 2022 թվականի փետրվարի վերջին Ուկրաինայի դեմ Ռուսաստանի պատերազմի սկսվելուց ի վեր։
Ադրբեջանը դեմ չէ, որպես այդպիսին, Արևմուտքի միջնորդությանը Ամենայն հավանականությամբ, հայ-ադրբեջանական կարգավորման շուրջ եվրոպական բանակցություններից հետո, ամերիկյանը նույնպես որոշ խնդիրների առաջ կկանգնի։ Նոյեմբերի 20-ին Վաշինգտոնում նախատեսված էր Ադրբեջանի և Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարներ Ջեյհուն Բայրամովի և Արարատ Միրզոյանի հանդիպումը։ Սակայն սպասվող բանակցություններից 4 օր առաջ Բաքվից տեղեկություն է ստացվել, որ ադրբեջանական կողմը հրաժարվում է դրանց մասնակցել։ Այս մասին սոցցանցերում գրել է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։
Ռուս քաղաքագետ Ալեքսեյ Անպիլոգովը Alpha News-ի հետ զրույցում մեկնաբանել է Ադրբեջանի նախագահ Հեյդար Ալիևի հայտարարությունը Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև առանց ստուգումների ճանապարհի մասին:
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Չնայած բազում հրապարակումներին, որ պաշտոնական Մոսկվան մերժել է ՔՊ-ական պատգամավոր Գուրգեն Արսենյանի՝ ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան նշանակվելու ագրեմանը, ՔՊ-ից վստահեցնում են, որ մերժում չի եղել, ընթացակարգը եռամսյա ժամկետ է սահմանում՝ ագրեմանը մերժելու կամ հաստատելու մասով։
ԱՄՆ նախկին պետքարտուղար, խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Հենրի Քիսինջերը մահացել է 2023թ. նոյեմբերի 29-ին, 100 տարեկանում։
Ռուսաստանն ու Իրանը փակում են տարածաշրջանը Արևմուտքի միջամտության համար, և կասպյան ձևաչափը «3+3» հարթակի հետ սպասարկում է այդ օրակարգը։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում այս տեսակետը հայտնեց քաղաքագետ Գրիգոր Բալասանյանը՝ մեկնաբանելով Կասպյան խորհրդի ստեղծումը, ինչի մասին հայտարարվեց այսօր Մոսկվայում Ռուսաստանի, Ադրբեջանի, Իրանի, Թուրքմենստանի և Ղազախստանի արտգործնախարարների հանդիպման ժամանակ։