2021-02-17 08:35
Марта АХНАЗАРЯН
0
ՕՐԻՆԱԳԾԻ ԱՅՍ ՏԱՐԲԵՐԱԿԸ ՏԱԳՆԱՊԱՀԱՐՈՒՅՑ Է
«Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» ՀՀ օրենքի լրամշակված նախագիծը 2021 թվականի փետրվարի 9-ին մտցվեց Ազգային ժողովի նիստերի օրակարգ: Հանրային արձագանքը հաջորդեց անմիջապես, նախագծի մասին կարծիքներ են հայտնում փորձագետներն ու հանրապետության առաջատար բուհերի ներկայացուցիչները:
Ուսանողների մի մասը կարող է զրկվել կրթաթոշակից
Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի աշխատակազմի ղեկավար Շուշան ԴԱՆԻԵԼՅԱՆԸ, արձագանքելով այդ օրինագիծը մեկնաբանելու «ԳԱ»-ի թղթակցի խնդրանքին, առանձնացրեց փաստաթղթի 5 դրույթներ, որոնք լուրջ վտանգ են պարունակում Հայաստանի ապագա կրթական համակարգի համար։ Դրանց թվում նա նշում է հետագա աճին նպաստող գործոններից ուսանողներին զրկելու փորձերը։
«Այսպես, բարձրագույն կրթության առաջին եվ երկրորդ մակարդակում սովորող ուսանողները պետական կրթաթոշակ են ստանում տվյալ մակարդակի համար նախատեսված ուսումնառության ողջ ժամանակահատվածի համար: Մինչդեռ նախագծով, համաձայն 35-րդ հոդվածի 6-րդ մասի, նրանք զրկվելու են կրթաթոշակից։ Տվյալ կրթական ծրագրով՝ եթե ուսանողի առաջադիմության միջին գնահատականը 20%-ով ցածր լինի տվյալ բուհի սահմանած նշագծից, ապա բարձրագույն կրթության առաջին աստիճան ստանալիս նա չորս կիսամյակով զրկվում է կրթաթոշակից, բարձրագույն կրթության երկրորդ մակարդակի պարագայում՝ երկու կիսամյակով:
Սա, փաստորեն, նշանակում է ռոտացիայի ինստիտուտի վերացում, ինչն առանցքային պայման է ուսանողներին մրցակցային ուսումնառության, բարձր նվաճումների ապահովման մղելու համար: Ռոտացիայի համակարգի վերացումը խախտում է արդարության սկզբունքը պետական կրթաթոշակներ տրամադրելիս»,- նշվում է խմբագրությանը ուղղված պաշտոնական նամակում:
Սահմանադրական դատարանի խո՞սքն էլ նրանց համար այլևս կշիռ չունի
Հաջորդ դիտողությունը վերաբերում է ակադեմիական պաշտոններ զբաղեցնող մասնագետների տարիքային սահմանափակումների առնչությամբ նախագծում պահպանված կետին (հոդված 37, մաս 17), ինչն ուղղակիորեն խախտում է մարդկային ռեսուրսների կառավարման սկզբունքը, որը համալսարանի ինքնակառավարման բաղկացուցիչ մասն է (այդ սկզբունքը սահմանված է 6-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետում):
«Փաստորեն, օրինագծում ամրագրվում է անմիջական խախտում, այն է՝ անտեսվում է ՀՀ Սահմանադրությամբ սահմանված, այդ թվում՝ տարիքային հատկանիշով խտրականության արգելքը։
Մեկ այլ խնդրահարույց մոտեցում է (հոդված 37, մաս 8) վարչական և ղեկավար պաշտոնների համատեղման արգելքը (ԵՊԲՀ-ի դեպքում՝ համալսարանական կլինիկայի վարիչն ու տվյալ մասնագիտության ամբիոնի վարիչը), ինչը կարող է խախտել համալսարանական բժշկական հաստատությունների բնականոն գործունեությունը և անառողջ մթնոլորտ ստեղծել: Օրինագծի այդ դրույթը (հոդված 6, մաս 2, կետ 1, կետ 2) ուղղակիորեն խաթարում է ակադեմիական և կազմակերպչական ինքնակառավարումը»:
Ինքնակառավարում միայն թղթի վրա…
«Բուհի ինքնակառավարման սկզբունքի անտեսման օրինակ է նաև պետական համալսարանի կառավարման նախագծային կազմի թվային հարաբերակցությունը և ընթացակարգը (հոդված 27, մաս 3), համաձայն որի՝ 9 անդամներից 5-ը նշանակվելու են լիազոր մարմնի կողմից, իսկ 4-ը՝ համալսարանի ներկայացուցիչների:
Դա հիմնովին կփլուզի Հայաստանում համալսարանական ինքնակառավարման դեռևս փխրուն համակարգի հիմքերը, քանի որ փաստացի կձևավորվի համալսարանի բարձրագույն ղեկավար մարմին, որը կկառավարի ոչ թե համալսարանական հանրությունը, այլ պետական լիազոր մարմինը»,- համարում է Շ.Դանիելյանը:
«Բուհի ինքնակառավարման տեսանկյունից՝ հաջորդ խնդրահարույց հարցը ռեկտորի ընտրության ընթացակարգն է, ինչն ըստ էության փոխարինվում է ընտրական գործընթացի գաղտնի կանոնակարգով (հոդված 32, մաս 5)։
Այսպիսով, ռեկտորի պաշտոնի թեկնածուներն ընտրվելու են կառավարման խորհրդի անդամ, իսկ այնուհետ լիազոր մարմին են առաջադրվելու առավելագույն թվով ձայներ հավաքած մինչև 3 թեկնածու, որոնցից մեկը ռեկտորի պաշտոնում նշանակվելու է լիազոր մարմնի հայեցողությամբ: Ներկայացված մոտեցումը ենթադրում է բացարձակ հակաժողովրդավարական գործընթաց, որը վտանգում է համալսարանի կառավարման արդյունավետությունն ու նպատակահարմարությունը, պատասխանատու և հաշվետու դարձնելով ռեկտորին արդեն ոչ թե համալսարանական միջավայրի, այլ իրեն նշանակած մարմնի առջև:
Փաստորեն, բուհերի ռեկտորների նշանակումով պետությունն անսահմանափակ հնարավորություն է ստանում կառավարելու, ուղղորդելու և սահմանափակելու բուհի գործունեությունը՝ հաշվի չառնելով համալսարանական հանրության կարծիքն ու առաջնահերթությունները»:
«Համալսարանական ինքնակառավարման այդպիսի խախտումների և սահմանափակումների ներդրումն օրենքի մակարդակով խախտում է Բոլոնիայի գործընթացի շրջանակներում ընդունված մի շարք փաստաթղթեր՝ համալսարանական ինքնակառավարման անկյունաքարային սկզբունքը, ինչը նույնպես նախորոշված է օրինագծում։ Վտանգում է Հայաստանում համալսարանական անկախ հանրությունների ստեղծման հնարավորությունը՝ փոխադրելով դրանք պետական անհամաչափ ազդեցության ոլորտ։
Համալսարանական ինքնավարության դերն ընդգծված է նաև Եվրոպական տարածաշրջանում բարձրագույն կրթությանը վերաբերվող որակավորումների ճանաչման մասին Լիսաբոնի կոնվենցիայով (Հայաստանի Հանրապետության կողմից վավերացվել է 2005 թվականին), 2018թ. Փարիզի կոմյունիկեով, համալսարանների Մեծ խարտիայով»,- ամփոփում է Շ.Դանիելյանը:
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-05-02 10:44"Порядка 10 тысяч школьников в Азербайджане приняло участие в олимпиаде на тему "Западный Азербайджан" (этим термином в соседней республике называют суверенную территорию Армении", - сообщает в своем Телеграм-канале политолог Эдгар Элбакян. В то время, как в Азербайджане проводятся олимпиады для старшеклассников на тему "Западный Азербайджан", действующая власть независимой Армении из кожи вон лезет, чтобы донести до школьников приграничья (в столице на агитацию "бархатного вождя" молодежь больше не поддается) идеи новой трактовки истории.
-
2024-04-26 11:42В беседе с корреспондентом "ГА" депутат НС Лилит Галстян отметила стихийно растущее в обществе протестное движение. Последние несколько дней повсеместно в столице и марзах проходят стихийные акции протеста, которые подавляются спецподразделениями полицейских с нарушениями прав человека.
-
2024-04-23 11:35Возлагая цветы к мемориалу участникам операции "Немезис", воздвигнутому год назад в Ереване, семья Геворкян и другие потомки выходцев из селения Хоторджур (Западная Армения, Эрзрум), наконец, смогут почтить память родных. Ведь место захоронения Национального героя армянского народа Арташеса Геворгяна семье неизвестно до сих пор.
-
2024-04-19 11:47Общественное движение "Воля" начало цикл акций против сдачи армянских территорий врагу. "Стоп, Никол!", "Нет коридору!", "Воскепар - это Армения!" - с такими лозунгами общественное движение по защите армянских ценностей "Воля" 18 апреля текущего года начало цикл акций перед Домом правительства. Председатель движения "Воля" Ваагн Чахалян выступил с призывом к премьер-министру Н. Пашиняну отказаться от намерения сдать 4 армянских села Тавуша Азербайджану и прекратить запугивать народ возможной войной.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2019-06-24 13:58Ինչպես հայտնի է, Անշարժ գույքի կադաստրի կոմիտեի ընդերքում ծնվել և կառավարության օրակարգում է հայտնվել օրինագիծ, որը նախատեսում է, մասնավորապես, անշարժ գույքի կադաստրային գնահատման մոտեցում իրական շուկայական գներին։ Այլ կերպ ասած, անշարժ գույքի կադաստրային գինը ամենամոտ ժամանակներս էականորեն կբարձրանա։