2022-04-07 08:31
Ара МЕЛИКСЕТЯН
Ո՞ՒՄ ՀԱՇՎԻՆ Է ԳԵՐԱԿԱՏԱՐՎԵԼ ԾՐԱԳԻՐԸ
2022 թվականի 1-ին եռամսյակում հարկային եկամուտների և պետական տուրքի մասով պետական բյուջեի փաստացի մուտքերը կազմել են 400,6 մլրդ դրամ: Այս մասին տեղեկացնում է ՊԵԿ տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի բաժինը, հաղորդում է PanARMENIAN.Net-ը։
ՀՀ կառավարության համապատասխան որոշմամբ նախատեսված ծրագրային ցուցանիշը սահմանվել է 395,4 մլրդ դրամի մակարդակում, այսինքն գերակատարումը կազմել է 5,2 մլրդ դրամ կամ 1,3%:
ԲԱՅՑ ԱՆՀՆԱՐ Է ԼՌԵԼ. հարկային վճարումների ծրագրի գերակատարումը, իհարկե, կարելի է դասել դրական միտումների շարքին: Սակայն ողջ հարցն այն է, թե ինչի հաշվին է դա տեղի ունենում։ Իսկ տվյալ դեպքում՝ ում հաշվին։ Բացի այդ, պետք է հաշվի առնել ևս մեկ հանգամանք. որքանով է համարժեք բյուջեի հարկատուրքային ներհոսքի աճը այդ մուտքերի աղբյուրի աճի տեմպին։
Հայաստանի Հանրապետության Վիճակագրական կոմիտեն հրապարակել է ընթացիկ տարվա առաջին 3 ամիսներին սպառողական գների փոփոխության վերաբերյալ հերթական հաշվետվությունը: Միանգամից նշենք, որ պատկերը բավական մռայլ է: Ընդհանուր առմամբ 2022-ի հունվար-մարտ ամիսներին սպառողական գներն աճել են 7%-ով՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ: Առավել էական աճ է գրանցվել պարենամթերքի և ոչ ալկոհոլային ըմպելիքների գների մասով։ Դրանք թանկացել են 12,1%-ով։ Այս կամ այն չափով բարձրացել են բառացիորեն ամեն ինչի գները. ալկոհոլն ու ծխախոտը թանկացել են 7,9%-ով, հագուստն ու կոշկեղենը՝ 9,1%-ով, կոմունալ ծառայությունները՝ 3,4%-ով, կենցաղային տեխնիկան և կենցաղային իրերը՝ 5,1%-ով, առողջապահությունը՝ 1,2%-ով, տրանսպորտը՝ 4%-ով, հանգիստն ու մշակույթը՝ 10,6%-ով, հյուրանոցներն ու ռեստորանները՝ 5,3%-ով...
Բնականաբար, երկրի գրեթե բոլոր շուկաներում այդչափ էական և տոտալ թանկացումը պետք է իր արտացոլումը գտներ գանձարանի հարկային-մաքսատուրքային ներհոսքի աճի առումով։ Եվ ահա, ըստ էության, արտացոլվել է. ծրագրի գերակատարում ընդամենը 1,3%-ով՝ գների 7-տոկոսանոց աճի խորապատկերին։ Այստեղ նշենք, որ գների այդպիսի աճը նույնպես ծրագրի գերակատարում է։ Ըստ 2022-ի բյուջեի՝ տարեկան գնաճը Հայաստանում ամրագրված է 4%-ի (+/-1,5%) մակարդակում։
Այսպիսով, ընթացիկ տարվա առաջին եռամսյակում Հայաստանի բյուջեի հարկային եկամուտների մասով «հաջողությունների» համատեքստում կարելի է արձանագրել երկու առանցքային գործոն։ Նախ, այդ «հաջողությունը» ձեռք է բերվել բնավ ոչ տնտեսության աշխուժացմամբ, ոչ էլ հարկվող բազայի ավելացմամբ, այլ գների տարրական աճով։ Այսինքն՝ քաղաքացիների եկամուտների հաշվին։ Երկրորդ, նույնիսկ դրանով հանդերձ՝ լրացուցիչ հարկային ներհոսքը չափազանց փոքր է, եթե հաշվի առնենք գների աճի մասշտաբներն ու տեմպերը։
Ակնհայտ է, որ գների համատարած աճի առումով առաջին եռամսյակն ընդամենը մեկնարկային է ընթացիկ տարվա համար։ Գազի սակագնի բարձրացումն ապրիլի 1-ից, անշուշտ, նոր թափ կհաղորդի գործընթացին։ Հաշվի առնելով մուլտիպլիկատիվ էֆեկտը՝ պարզ է, որ գների աճը շարունակվելու է և, հնարավոր է՝ ավելի արագացված տեմպերով։ Մանավանդ որ դրանում շահագրգռված է նաև կառավարությունը։ Որևէ ըմբռնելի տնտեսական ծրագրի իսպառ բացակայության պայմաններում, որի իրականացումը կարող էր ընդլայնել հարկվող բազան, հարկային լրացուցիչ եկամուտների հիմնական աղբյուր են մնում սպառողների դրամապանակները։ Միամտություն կլինի կարծել, թե այս կառավարությունը կարող է քայլեր ձեռնարկել համատարած թանկացումը զսպելու ուղղությամբ…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
New2025-07-16 11:28В рамках стратегии «Global Gateway» ожидается, что инвестиции ЕС в Армению достигнут 2,5 млрд евро, что будет способствовать инклюзивному росту и развитию связей, говорится в совместном заявлении по итогам трёхсторонней встречи премьер-министра РА Никола Пашиняна, председателя Европейского совета Антониу Кошты и председателя Еврокомисси Урсулы фон дер Ляйен, передает АРКА.
-
2025-07-11 09:48Правительство Армении на заседании в четверг одобрило предложение о подписании кредитного соглашения с Международным банком реконструкции и развития (МБРР, структура ВБ) по программе «Туризм и региональная инфраструктура Армении» на 120,5 млн евро, передает АРКА. Как заявил замминистра экономики Армении Арман Ходжоян, программа нацелена на поддержку семи отдельных туристических кластеров из 20-ти в общинах Арени, Дилижан, Двин, Гюмри, Джермук, Горис и Ехегис с целью стимулирования винного, оздоровительного, приключенческого, культурно-образовательного туризма, а также экотуризма в различных областях Армении. Он сообщил, что общая стоимость программы, которая будет реализована до конца 2030 года, составляет 120,5 млн евро, из которых 24,1 млн софинансирует правительство.
-
2025-07-10 09:33Внешняя торговля Армении бешеными темпами катится вниз. По данным статистического комитета в январе-мае внешний и взаимный торговый оборот сократился вдвое по сравнению с тем же периодом прошлого года. Если в 2024-м этот показатель достигал 15,5 миллиардов долларов, то в этом году снизился до 7,9 миллиардов.
-
2025-07-07 10:03В Армении в июне 2025 года по сравнению с июнем 2024 года зарегистрирована инфляция в 3,9%, а за месяц – дефляция в 1,3%. Об этом свидетельствуют данные отчета Национального статистического комитета (НСК) Армении, передает АРКА. Согласно данным НСК, в июне 2025 года по сравнению с июнем 2024 года цены на продовольственные товары и безалкогольные напитки повысились на 6,2%.