ՊԵՏՊԱՐՏՔԸ ՄՈՏԵՑԵԼ Է 10 ՄԻԼԻԱՐԴԻ
Հուլիսի վերջին Հայաստանի վիճակագրական կոմիտեն հրապարակեց հերթական զեկույցը սոցիալ-տնտեսական իրավիճակի մասին։ Ասենք անկեղծ. մակրոտնտեսական հիմնական ցուցանիշները հուսադրող են։ Աճ է արձանագրվել գրեթե բոլոր ուղղություններով։ Ընդ որում՝ բավական տպավորիչ աճ։
Օրինակ, անցած տարվա հունիսի համեմատ՝ 2022-ի հունիսին 18,5%-ով աճել է տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը, 16,7%-ով՝ շինարարության ծավալը, 19%-ով՝ արդյունաբերության ծավալը, 35%-ով՝ ծառայությունների ծավալը, 71%-ով ավելացել է արտաքին առևտրաշրջանառությունը։ Մի խոսքով, որ կողմ նայես՝ համատարած աճ է։ Մինչդեռ պետք է խոստովանել. բնավ ամեն աճ չէ, որ կարելի է դասել դրական կատեգորիային։ Եվ խոսքն այստեղ այն մասին չէ, որ զգալիորեն աճել են նաև գները, և դա առանցքային ազդեցություն է թողել երկրի սոցիալ-տնտեսական վիճակի ընդհանուր վիճակագրական պատկերի վրա։ Տվյալ դեպքում խոսքը մեկ այլ՝ պարտքի աճի մասին է։
Այս տարվա հունիս ամսվա դրությամբ Հայաստանի պետական պարտքը մոտեցել է 10 միլիարդի (9,9 միլիարդ) և հասել ՀՆԱ-ի 76%-ի։ Թերևս չարժե հերթական անգամ հիշեցնել այն մասին, որ ՀՆԱ-ի և պարտքի հարաբերակցության վտանգավոր գիծը հատված է։ Այդպիսի ռիսկերի վրա հայկական կառավարությունը վաղուց ձեռքը թափ է տվել ու առանց երկմտանքի և արգելակների պարտքեր է հավաքում։ Հետաքրքիրն այստեղ մեկ այլ բան է. ՀՀ պետական պարտքը կատաղի տեմպերով աճում է ներքին պարտքի հաշվին։ Միայն հունիսի ընթացքում ներքին պարտքն աճել է ավելի քան մեկ երրորդ (388 մլն) միլիարդ դոլարով։ Իսկ տարեսկզբից դա (ներքին պարտքը) 2,5 միլիարդից հասել է 3,4 միլիարդի: Այսինքն՝ գրեթե մեկ միլիարդ կես տարվա ընթացքում։
Իր հերթին ներքին պարտքն աճում է հիմնականում ռեզիդենտների կողմից ձեռք բերված պետական գանձապետական պարտատոմսերի հաշվին։ Այսպես, միայն հունիսին ռեզիդենտների կողմից ձեռք են բերվել ավելի քան 350 մլն դոլարի այդպիսի պետական արժեթղթեր։ Ընդգծենք, որ միայն մեկ ամսում ռեզիդենտները ավելի քան մեկ երրորդ միլիարդ փոխառություն են տվել Հայաստանի կառավարությանը։ Ովքե՞ր են նրանք, Հայաստանի այն քաղաքացիները, որոնք այդպիսի վիթխարի կապիտալ ունեն՝ մի կողմից, իսկ մյուս կողմից՝ վստահ են, ինչպես ասում են, վաղվա օրվա նկատմամբ, նրանում, որ Հայաստանի պետական պարտատոմսերով գումար պահելը հուսալի է։ Հաստատ նրանք չեն, ովքեր շարունակում են հավատալ այս իշխանության այն կարգախոսին, թե «ապագա կա»։ Հավատալը՝ գուցե հավատում են, բայց դժվար թե հնարավորություն ունենան մեկ ամսվա ընթացքում գրեթե մեկ երրորդ միլիարդ տալ կառավարությանը... Իսկ այն ռեզիդենտները, ովքեր իսկապես ունեն նման ֆինանսական հնարավորություններ, պրագմատիկ մարդիկ են և հաստատ այնքան միամիտ չեն, որ ներկայիս աշխարհաքաղաքական իրավիճակում, հայկական սահմաններին տիրող կրիտիկական իրավիճակում, երկրում տնտեսական և ներքաղաքական ճգնաժամի պայմաններում իրենց գումարները ներդնեն գործնականում փլուզված պետության, մեղմ ասած, մշուշոտ հեռանկարում:
Օրերս «Ժառանգություն» կուսակցության ղեկավար Րաֆֆի Հովհաննիսյանը լրագրողների հետ զրույցում պատմեց, որ Երևանում՝ Հանրապետության հրապարակի մոտ տաքսի է նստել, որի ղեկին ադրբեջանցի է եղել։ Եթե Երևանում ադրբեջանցին կարող է հանգիստ տաքսի վարել, և դրան ոչինչ չի խանգարում, ապա ի՞նչն է խանգարում ադրբեջանական խոշոր կապիտալին պարտքային պարտավորությունների տակ գցել Հայաստանը՝ ռեզիդենտի անվան տակ գնելով պետական պարտատոմսերը։ Տեսականորեն շատ բան կարող է խանգարել, իսկ գործնականում՝ գրեթե ոչինչ։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-07-11 09:48
Правительство Армении на заседании в четверг одобрило предложение о подписании кредитного соглашения с Международным банком реконструкции и развития (МБРР, структура ВБ) по программе «Туризм и региональная инфраструктура Армении» на 120,5 млн евро, передает АРКА. Как заявил замминистра экономики Армении Арман Ходжоян, программа нацелена на поддержку семи отдельных туристических кластеров из 20-ти в общинах Арени, Дилижан, Двин, Гюмри, Джермук, Горис и Ехегис с целью стимулирования винного, оздоровительного, приключенческого, культурно-образовательного туризма, а также экотуризма в различных областях Армении. Он сообщил, что общая стоимость программы, которая будет реализована до конца 2030 года, составляет 120,5 млн евро, из которых 24,1 млн софинансирует правительство.
-
2025-07-10 09:33
Внешняя торговля Армении бешеными темпами катится вниз. По данным статистического комитета в январе-мае внешний и взаимный торговый оборот сократился вдвое по сравнению с тем же периодом прошлого года. Если в 2024-м этот показатель достигал 15,5 миллиардов долларов, то в этом году снизился до 7,9 миллиардов.
-
2025-07-07 10:03
В Армении в июне 2025 года по сравнению с июнем 2024 года зарегистрирована инфляция в 3,9%, а за месяц – дефляция в 1,3%. Об этом свидетельствуют данные отчета Национального статистического комитета (НСК) Армении, передает АРКА. Согласно данным НСК, в июне 2025 года по сравнению с июнем 2024 года цены на продовольственные товары и безалкогольные напитки повысились на 6,2%.
-
2025-07-05 09:47
Армения выразила желание стать членом ШОС. Об этом сообщила пресс-секретарь МИД РА Ани Бадалян на своей странице в фейсбук. «Разделяя основополагающие принципы Шанхайской организации сотрудничества, а именно территориальную целостность, неприменение силы и нерушимость границ, Республика Армения выразила желание стать членом ШОС», - отмечено в сообщении, передает NEWS.am.