2023-03-25 09:53
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ԵՐՋԱՆԿՈՒԹՅԱՆ ԲԱՆԱՁԵՎ, ԹԵ՞ ԱԽՏՈՐՈՇՈՒՄ
ՄԱԿ-ի հրապարակած նոր «Երջանկության վարկանիշում» Հայաստանը 79-րդ տեղն է զբաղեցրել հետազոտված 137 երկրների շարքում, տեղավորվելով Նեպալի և Տաջիկստանի միջև, հաղորդում է ԱՌԿԱ-ն:
Տարածաշրջանի երկրներից World Happiness Report-ում, որն ընդգրկում է 2020-2022թթ. ժամանակահատվածը, Հայաստանը զիջում է միայն Ռուսաստանին՝ 70-րդ հորիզոնականում: Վրաստանը 90-րդ տեղում է, Ուկրաինան՝ 92-րդ, Իրանը՝ 101-րդ, Թուրքիան՝ 106-րդ (Ադրբեջանը վարկանիշում նշված չէ - խմբ.):
ԲԱՅՑ ԱՆՀՆԱՐ Է ԼՌԵԼ. թերեվս սխալ չի լինի այն պնդումը, որ գոյություն ունեն մարդկային երջանկության 8 միլիարդ բանաձևեր: Մոլորակի յուրաքանչյուր բնակիչ ունի իր սեփականը (բանաձևը), երջանիկ կյանքի չափորոշիչների իր ուրույն հավաքածուն: Այդուհանդերձ 2011թ.-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր Ասամբլեան ընդունեց բանաձև, որը կոչ է անում ՄԱԿ-ի անդամ երկրներին գնահատել իրենց ժողովրդի երջանկությունը և օգտագործել այն որպես կողմնորոշիչ պետության քաղաքականության մեջ: Այդ ժամանակից ի վեր փորձագետները պարբերաբար ուսումնասիրում և կազմում են աշխարհի երկրների վարկանիշը ըստ երջանկության մակարդակի՝ ինչ-որ ընդհանրական բանաձևի հիման վրա: Գնահատման ժամանակ հաշվի են առնվում այնպիսի բնութագրիչներ, ինչպիսիք են մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ն, սոցիալական աջակցության մակարդակը, կյանքի տևողությունը, քաղաքացիական ազատությունների ապահովումը, զբաղվածության երաշխիքները, կոռուպցիայի մակարդակը, ինչպես նաև հասարակական կարծիքի հարցումների արդյունքները:
10 տարվա ընթացքում Հայաստանի դիրքերը երջանիկ երկրների ցանկում փոխվել են չափազանց արմատականորեն։ Գլխապտույտ վերելքներին փոխարինելու են եկել կտրուկ անկումները։ Օրինակ, եթե 2012-ին երկիրը զբաղեցնում էր 53-րդ տեղը, ապա 2015-ին իջավ 110-րդ հորիզոնական: 2017-ին ընդհանրապես հայտնվեցինք վարկանիշի 121-րդ հորիզոնականում: Գրեթե հատակին: Բայց հետո եկավ տոտալ «թավիշը», երկիրը վեր հրվեց հատակից, և սկսվեց աճող երջանկության շրջանը։ Եվ ահա Հայաստանը 79-րդ տեղում է։ Զի՛լ է, այնպես չէ՞: Պարզապես այստեղ պետք է ուշադրություն դարձնել, թե հատկապես ինչով է «թավիշը» երջանկացրել հայ ժողովրդին։
Վերջին տարիներին Հայաստանում նվազել է կենսամակարդակը։ Սա անվիճելի փաստ է։ Եթե նախկինների օրոք, այսինքն 2017-ին երկրում աղքատության մակարդակը կազմում էր 25,7%, ապա 2021-ին այդ ցուցանիշն աճել է՝ հասնելով 27%-ի։ 2022-ի վերաբերյալ տվյալները կառավարությունը դեռ չի հրապարակել։ Սակայն նշենք, որ դեռևս անցած տարի Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարարը չէր բացառում, որ տարվա արդյունքներով աղքատությունը կարող է հասնել նույնիսկ 42%-ի։ Հասել է արդյոք այդ մակարդակին, թե ոչ, ցույց կտա ժամանակը։ Իսկ մինչ այդ արձանագրենք փաստը. փաշինյանական թիմի կառավարման տարիներին երկրում աղքատության մակարդակն աճել է։ Ընդ որում, հիշեցնեմ, հայ ժողովուրդն ավելի երջանիկ է դարձել։
Վերջին տարիներին Հայաստանը համավարակ ու պատերազմ է ապրել։ Կովիդը ավելի քան 8 հազար կյանք խլեց, իսկ 44-օրյա պատերազմում զոհվեց գրեթե 5 հազար մարդ։ Եվս ավելի քան 200 մարդ զոհվեց անցած տարվա սեպտեմբերին Ադրբեջանի զինված ուժերի ագրեսիայի ժամանակ։ Գումարած հազարավոր վիրավորները: Ընդ որում, հիշեցնեմ, հայ ժողովուրդն ավելի երջանիկ է դարձել։
Վերջին տարիներին Հայաստանը կորցրել է Ադրբեջանի կողմից բռնազավթված իր ինքնիշխան տարածքի հարյուրավոր քառակուսի կիլոմետրեր։ Բացի այդ, վիթխարի կորուստ է այն, որ այսօր օրակարգում Երևանի կողմից Արցախի ճանաչման հարցն է որպես Ադրբեջանի մաս։ Հայաստանը կորցրել է Արցախի հետ հաղորդակցությունը։ Բացի այդ, աճում է լարվածությունը ՀԱՊԿ-ի և ՌԴ-ի հետ Երևանի հարաբերություններում, ինչը սպառնում է դաշնակիցների կորստով։ Ընդ որում, հիշեցնեմ, հայ ժողովուրդն ավելի երջանիկ է դարձել։
Կարելի է ժամեր շարունակ թվարկել փաստեր, որոնք վկայում են փաշինյանական թիմի կառավարման տարիներին Հայաստանի հսկայական կորուստների մասին։ Ամեն օրը կորուստ է բերում: Բայց պարզապես ապշեցուցիչ է, որ այս խորապատկերին հայ հասարակությունն ավելի երջանիկ է դառնում։ Իհարկե, յուրաքանչյուրն ունի երջանկության իր սեփական բանաձևը։ Բայց մերը (բանաձևը) նման է ախտորոշման: Մեր երջանկությունը մազոխիզմի տեսք ունի: Մանավանդ կողքից դիտողի աչքում:
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-06-20 09:10Министр финансов Армении Ваге Ованнисян на пресс-конференции ответил на вопрос - обсуждаются ли в контексте влияния на армянскую экономику сценарии открытия границы с Турцией и мирного урегулирования с Азербайджаном, передает АРКА. "Обсуждения были, в том числе в рамках исследований, которые проводились в Совете безопасности. Но такие сценарии не заложены в основу среднесрочной программы расходов, потому что возможны очень большие отклонения", - сказал Ованнисян. По его словам, власти Армении руководствовались двумя-тремя основными сценариями. "Лично я верю в то, что это произойдет, и не очень поздно, но скорость и поэтапность процесса будут определять уровень его последствий", - сказал Ованнисян, добавив, что ввиду высокой неопределенности возможные развития не учитываются в экономических прогнозах. По его словам, есть несколько исследований, которые связаны со сценариями изменения товаропотока и влияния на экономику. "Это не только финансовый вопрос. Есть общие показатели того, как данное изменение скорости или администрирования повлияет на ВПП. Все зависит от того, какие изменения произойдут после открытия (армяно-турецкой границы - ред.), - сказал Ованнисян. - Будут ли производиться в Армении товары, которые будут экспортироваться в Турцию или Азербайджан или наоборот? Здесь также есть вопросы, на которые трудно ответить на данном этапе".
-
2025-06-17 09:40Вот уже больше месяца алкогольная продукция армянских производителей, и в частности коньяк, не может добраться до российских потребителей. Десятки машин с алкогольным грузом застряли на грузинской таможне. Ситуация, разумеется, получила широкий резонанс и даже привлекла внимание правительства Армении. Но единственное, что смогли предпринять армянские чиновники, так это притормозить выезд из Армении фур с алкогольной продукцией.
-
2025-06-16 09:18Недавно начальник армянского правительства самозабвенно доказывал себе и все остальным, что с наступлением «бархата» жить в стране стало лучше. Даже вычислил, что лучше стало на 50%. Далеко не все граждане разделяют эту точку зрения и, мягко говоря, сильно сомневаются в таком радикальном улучшении своей жизни. И на то есть масса причин. Одна из них заключается в том, что, несмотря на определенный рост зарплат, цены на потребительских рынках растут с бешеной скоростью. И это подтверждается даже официальной статистикой.
-
2025-06-14 10:15Станция «Ачапняк» Ереванского метрополитена будет построена, самое трудное пройдено, заявил мэр Еревана Тигран Авинян в парламенте, передает АРКА. «Проект строительства новой станции - впервые в новейшей истории Армении, является одним из самых сложных. Два дня назад он прошел комплексную экспертизу, на которую было потрачено семь месяцев», - отметил Авинян в среду на обсуждении отчета о выполнении госбюджета РА за 2024 год. По его словам, такого рода проекта в стране не было более 40 лет. «Для его осуществления потребуется определенное время, однако я без устали уверенно говорю вам, что эта станция будет построена. Нам остается всего лишь грамотно организовать конкурс и выделить соответствующее финансирование, а потом уже провести конкурс на технический надзор», - сказал Авинян.