2023-06-23 18:58
Гаспар АДАМЯН
Ո՞ՒՄ Է ՀԵՏԵՎՈՒՄ ԻՐԱՆԻ ՀԵՏԱԽՈՒԶՈՒԹՅՈՒՆԸ
Իրեն հարգող պետությունում ԵՄ եվրոպական առաքելության գործունեության վերաբերյալ ԶԼՄ-ներում հրապարակված բացահայտումներն անհապաղ կդառնային ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի ուսումնասիրության առարկա: Ավաղ, մեր դեպքում այդ հրապարակումները ոչ մի արձագանք չհարուցեցին, այդ թվում՝ հերքումների տեսքով։ Հերքումները շոշափեցին միայն հրապարակված այն տեղեկությունները, որ դիտորդներին շտապ տարհանել են Սյունիքից և Գեղարքունիքից…
Ոչ ոք չհերքեց լրագրող Նաիրի Հոխիկյանի սկանդալային բացահայտումն այն մասին, որ առաքելության ներկայացուցիչները ոչ այնքան վաղուց այցելել են Մարտունու զորամասի հարակից տարածք, որը գտնվում է վերջին օրերին ադրբեջանական դիրքերից պարբերաբար գնդակոծվող սահմանամերձ տարածքից մի քանի տասնյակ կիլոմետր հեռավորության վրա:
Լրագրողի այն հարցին, թե ինչու է նրանց հետաքրքրում այն զորամասը, որը ոչ մի կերպ գործարկված չէ սահմանամերձ գնդակոծությունների հետ կապված գործողություններում, դիտորդները պատասխանել են, որ ունեն Գեղարքունիքի մարզպետի համաձայնությունը մարզի տարածքով տեղաշարժվելու համար:
Ապրիլի 11-ին Տեղ համայնքի շրջակայքի գնդակոծության ժամանակ, որը 4 հայ զինվորի կյանք խլեց, եվրոպացի դիտորդները հեռու էին դեպքի վայրից, թեև արդեն մարտի 29-ից հայտնի էր սահմանային մի շարք հատվածներում զինված ադրբեջանցիների առաջխաղացման մասին դեպի ՀՀ տարածքի խորք: Եթե դիտորդների առաքելությունն իսկապես լիներ սահմանամերձ տարածքների մշտադիտարկումը, ապա նրանք այդ տարածք չէին գա զինված միջադեպից հետո, այլ կիրականացնեին սահմանամերձ տարածքների մոնիտորինգը մարտի 29-ից։
Ինչո՞ւ ԱԱԾ-ն՝ Արմեն Աբազյանի գլխավորությամբ, չստուգեց այն վարկածը, որ դիտորդները ռազմական նշանակության տեղեկատվություն են փոխանցում ադրբեջանական կողմին։ Վարկածը շրջանառվեց ԶԼՄ-ներում, բայց այդպես էլ մնաց առանց պաշտոնական մեկնաբանությունների, փոխարենը հայտնի դարձավ, որ իրենց հաշվետվությունները դիտորդները չեն ներկայացնում ՀՀ ԱԳՆ, հետևաբար՝ Արարատ Միրզոյանն ինքն էլ չգիտի, թե ինչ է գրված այդ հաշվետվություններում, և օբյեկտիվորեն են արդյոք շարադրված այդտեղ իրադարձությունները։ Ասենք, զեկույցների բովանդակությունը դիտորդների անձնական գործն է, իսկ այ Մարտունու զորամասի մոտ նրանց գտնվելը չի կարող հիմնավոր կասկածներ չառաջացնել, որ դիտորդական առաքելությունը լավ համակցվում է հետախուզական աշխատանքի հետ։
Եղեգնաձորում տեղակայվելուց հետո, որտեղից երևում են ռուս զինվորականների տեղաշարժերը, ԵՄ դիտորդները պահանջեցին իրենց տրամադրել 3 հենակենտրոն։ Այդ պահանջը համընկավ այն տեղեկությունների հրապարակման հետ, որ եվրոպացի դիտորդները այցելում են այն համայնքներ, որտեղ ԽՍՀՄ տարիներին ադրբեջանցիներ են ապրել։ Խոսքը Վայոց Ձորի և Սյունիքի համայնքների մասին է։ Այդ մասին հաղորդել են տեղի բնակիչները։ Նրանց պատմածից հետևում է, որ բացի հետախուզական աշխատանքից, այն է՝ ռուս զինվորականների տեղաշարժերին հետևելուց, առաքելությունը զբաղվում է հայ բնակչության հարցումներով, որոնց ավագ ազգականները 20-րդ դարում խորհրդային իշխանության օրոք հարևան են եղել ադրբեջանցիների հետ։
Այդ հարցումների նպատակը հող նախապատրաստելն է Սյունիք, Գեղարքունիք, Վայոց Ձոր մինչև 500 հազար ադրբեջանցիների վերադարձի համար՝ ոստիկանության զինված ջոկատների և բանակային ստորաբաժանումների պաշտպանության ներքո: Եվրոպացի դիտորդները հարցաքննում են տեղի բնակիչներին, թե ինչպես են նրանք վերաբերվում ադրբեջանցիների հարևանությամբ կրկին ապրելուն, պատասխաններն արձանագրվում են: ԵՄ 103 դիտորդների գործողությունները, դատելով ամենից, վաղուց դուրս են եկել սահմանամերձ շրջաններում գնդակոծության բացառման ռեժիմի պահպանման մոնիտորինգի շրջանակներից։ Դատելով մի շարք նշաններից՝ 3 հենակենտրոններն անհրաժեշտ են առաքելությանը այլ բնույթի դիտարկումներ իրականացնելու համար։ Իր ներկայությամբ առաքելությունը չկասեցրեց ապրիլի 11-ի արյունալի իրադարձություններից առաջ և հետո պետական սահմանի մի շարք հատվածներում ադրբեջանցիների խորացումը ՀՀ տարածքում:
Դիտորդական առաքելություններն ունեն իրենց կանոնադրությունները, որտեղ արձանագրվում է դիտարկումների վայրը: Որպես կանոն, երկրների տարածքի ներսում դիտորդներն անելիք չունեն, նրանց տեղը սահմանային գոտում է, ուստի հարցը, թե ինչ էին անում դիտորդները Մարտունու զորամասի մոտ, մնում է բաց։ Իսկ կրակի վրա յուղ լցրեց վերջերս «Կենտրոն» հեռուստաընկերության եթերում Հոխիկյանի հրապարակած հաղորդագրությունն այն մասին, որ հենց այդ զորամասում էին սպասում ինչ-որ սպառազինության մատակարարման։ Չի բացառվում, որ այդ զինատեսակների մասին տեղեկությունները եվրոպացի դիտորդներն արդեն փոխանցել են Բաքվին։
Ինչո՞ւ է մարզի տարածքում ազատ տեղաշարժվելու թույլտվություն տալիս մարզպետը, այլ ոչ թե պաշտպանության նախարարը։ Գեղարքունիքի մարզում են գտնվում ադրբեջանցի զավթիչները, որոնք 2021թ.մայիսի 12-ից և 2022թ. սեպտեմբերի 13-ի ագրեսիայից հետո զբաղված են դիրքեր կառուցելով ու կահավորելով: Այդ մարզում դիվերսիաներ են տեղի ունեցել հայկական դիրքերի դեմ, մինչ օրս բացահայտված չեն Ազատ գյուղի զորանոցում 15 զինվորների մահվան հանգամանքները: Ընդ որում եվրոպացի դիտորդները շրջում են այն զորամասից ոչ հեռու, որտեղ սպասում են սպառազինության մատակարարման, ասես նման զբոսանքները սովորական բան են…
Ուշացումով գիտակցելով, որ իրենք գտնվում են ոչ թե «տումբա-յումբա» ցեղում, այլ հայկական ԶԼՄ-ների տեսադաշտում, եվրոպացի դիտորդները սկսեցին շտապ ցուցադրել սեփական գործողությունների թափանցիկություն, որպեսզի խուսափեն ավելորդ հարցերից, սակայն հարցերը մնացել են…
Մենք շատ բան գիտենք ԱՄՆ ԿՀՎ-ի և ԳՀՎ-ի գործունեության մասին, լսել ենք Հարավային Կովկասում ՄԻ-6-ի աշխատանքի մասին, իսկ այ Իրանի հետախուզության մասին քիչ է խոսվում, թեև այն համարվում է ամենահաս հետախուզություններից մեկը տարածաշրջանում և աշխարհում, տիրապետում ամենաառաջադեմ տեխնոլոգիաների։ Այդ հետախուզությանը, օրինակ, հայտնի է Ադրբեջանի տարածքում Իսրայելի 3 ավիաբազաների պարունակությունը։ Սա նշանակում է, որ մինչ ԵՄ դիտորդները ՀՀ տարածքից հետևում են ռուս զինվորականների տեղաշարժին, ձեռքի հետ էլ՝ հայ-իրանական սահմանի առանձին ուղղություններին, իրանական հետախուզությունը հետևում է նրանց և նույնպես ՀՀ տարածքից։
Պաշտոնական Թեհրանը, ինչպես հայտնի է, կտրականապես դեմ է տարածաշրջանային սահմանների վերաձևմանը և արտատարածքային «միջանցքի» տրամադրմանը։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-06-16 09:32Самым громким скандалом прошлого лета, как известно, стало посещение Пашиняном территориального подразделения ГД в Капане. Главарь правящей верхушки выслушал претензии рядовых партийцев относительно поведения местных руководителей ГД и устроил скандальную разборку. Сведения о ней за считанные часы достигли столицы. Гнев Пашиняна был направлен против руководителя ячейки Нарека Давтяна. Пашинян настоял на том, чтобы Давтян покинул руководящую партийную должность, он хотел, чтобы Давтяна исключили из партии, однако за него вступился марзпет Сюника Роберт Гукасян.
-
2025-06-16 09:07На днях во дворе во дворе церкви "Сурб Григор Лусаворич" в Ереване уже появились первые провокаторы. Судя по всему, Пашинян отдал негласный приказ провоцировать стычки со священниками, но обо всем по порядку. Один из верных соратников Пашиняна Бабкен Тунян как-то объявил с трибуны парламента, что его сосед Погос не вправе решать вопрос наличия или сворачивания АЭС. Спешу сообщить, что мой сосед Погос уже написал письмо Пашиняну, предложив свою кандидатуру в состав группы, которая призвана координировать действия по отлучению от сана Католикоса Всех Армян и организации новых выборов. На днях Пашинян объявил: "Армянская Апостольская Святая Церковь будет возвращена Иисусу Христу и армянскому народу!". Процесс пошел. Церковь народу будут возвращать члены тоталитарных сект и ЛГБТ-сообщества!
-
2025-06-13 10:13Как уже сообщалось, власть прибегла к укрупнению общины Вагаршапат с видом на досрочные выборы совета, которые состоятся 16 ноября. Прогнозы о том, что укрупнение Вагаршапата за счет общины Хой носит сугубо политический характер, косвенно подтвердил на днях сам марзпет Армавира Аргишти Мехакян.
-
2025-06-12 09:08Похоже, сильно ошиблись политологи, которые утверждали, что после завершения войны на Украине, по итогам нового передела мира, Россия восстановит свое влияние на Южном Кавказе. Война вступила в стадию переговоров, однако уже очевидно, что Западу нужны Армения, Грузия и Азербайджан. Причем без российского присутствия.