ԻՐԱՎԱՊԱՇՏՊԱՆ․ ՌՈՒԲԵՆ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԻ ՀԱՅ ԼԻՆԵԼԸ ԴԻՏԱՐԿՎՈՒՄ Է ՈՐՊԵՍ ՔՐԵԱԿԱՆ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՔ

Արցախի նախկին պետնախարար, գործարար և բարերար Ռուբեն Վարդանյանի դեմ մեղադրանքները քաղաքական շարժառիթներով են, իրավական հիմք չունեն և կոպտորեն խախտում են միջազգային իրավունքի նորմերն ու արդար դատաքննության սկզբունքները։ Այս մասին հայտարարություն է տարածել իրավապաշտպան և Ռուբեն Վարդանյանի ընտանիքի ներկայացուցիչ, Վարդանյանի միջազգային իրավական թիմի անդամ Սիրանուշ Սահակյանը։

Նա այս եզարակցությանն է եկել` դիտարկելով Վարդանյանի գործով մեղադրանքի մի մասը (200–ից ավելի էջ)։

Սահակյանը փաստաթղթում առանձնացրել է մի քանի կարևոր կետեր։ Դրանցից առաջինն այն է, որ մեղադրանքի մեջ Ռուբեն Վարդանյանի հայկական ինքնությունը դիտարկվում է որպես քրեական պատասխանատվության հիմք:

«Մեղադրանքների շրջանակը ենթադրում է, որ ազգային ծագումը բացառապես ծառայում է որպես մեղքի հիմնական ապացույց: Սա խաթարում է ժամանակակից արդարադատության համակարգի հենքը՝ nullum crimen sine lege («չկա հանցանք առանց օրենքի») սկզբունքը և անհատական քրեական պատասխանատվության պահանջը»,– ընդգծել է իրավապաշտպանը:

Հաջորդ դիտակումը վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությանը (ԼՂՀ), որտեղ ապրում էր մոտ 150.000 հայ։ Այս հանգամանքը մեղադրանքի մեջ որակվել է որպես հանցավոր կազմակերպություն, որը հակասում է միջազգային իրավունքի հիմնարար սկզբունքներից մեկին՝ ազգերի ինքնորոշման իրավունքին:

«Մեղադրանքում այս իրավունքը թյուր կերպով մեկնաբանվում է որպես ատելության հրահրում: Փաստաթուղթն այսպիսով հետադարձ կերպով քրեականացնում է քաղաքական միավորը, որը տասնամյակներ շարունակ ներգրավված է եղել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի բանակցություններում: Ավելին, Ռուբեն Վարդանյանը պատասխանատու է համարվում այն իրադարձությունների համար, որոնք տեղի են ունեցել նրա՝ ԼՂՀ ժամանելուց մինչև 30 տարի առաջ»,– նշել է Սահակյանը:

Իրավապաշտպանի խոսքով` Ռուբեն Վարդանյանը մեղադրվում է նաև Ադրբեջանի պետական սահմանն ապօրինի հատելու մեջ, որը հիմք է հանդիսացել 2023 թ. սեպտեմբերի 27-ի նրա ձերբակալության համար, մինչդեռ այդ ժամանակ Լաչինի միջանցքը գտնվում էր ռուս խաղաղապահների վերահսկողության տակ:

Սահակյանը հիշեցրել է, որ Ադրբեջանը 2020 թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ հանձնառել էր երաշխավորել միջանցքով տեղաշարժման ազատությունը: Բացի այդ, ըստ նրա, ՄԱԿ-ի Միջազգային արդարադատության դատարանը նույնպես հաստատել է այս իրավունքը. 2023 թվականի փետրվարի 22-ին և հուլիսի 6-ին այն հրապարակել է պարտադիր որոշումներ, որոնք հաստատում են Լաչինի միջանցքով երկկողմանի ուղղությամբ մարդկանց, մեքենաների և ապրանքների անարգել տեղաշարժման անհրաժեշտությունը:

Նմանատիպ որոշումներ է կայացրել նաև Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը:

«Այսպիսով, Ռուբեն Վարդանյանի ձերբակալության համար իրավական հիմքեր չկան: Միջազգային հանրության կողմից Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը մշտապես դիտարկվել է որպես վիճելի տարածք, մինչդեռ մեղադրական եզրակացությամբ միջազգային վեճի առարկան՝ տարածքի իրավական կարգավիճակը և կիրառելի սահմանային ռեժիմը, դիտարկվում է որպես հաստատված փաստ։ Դատախազությունը թույլ է տալիս petitio principii տրամաբանական սխալը՝ որպես ապացույց օգտագործելով այն պնդումը, որն ինքն է պահանջում իրավական պարզաբանում»,– նշել է Սահակյանը:

Վարդանյանի մեղադրական եզրակացության մեջ անգամ «Ավրորա» մարդասիրական նախաձեռնությունը, որը համահիմնադրել են Ռուբեն Վարդանյանը և նրա գործընկերները, ներկայացվել է որպես ահաբեկչության ֆինանսավորմամբ զբաղվող կազմակերպություն:

«Այս մեղադրանքը բացահայտ անհիմն է՝ հաշվի առնելով, որ «Ավրորան» միջազգայնորեն ճանաչված է որպես հարգված մարդասիրական նախաձեռնություն, որն օգնություն է տրամադրում աշխարհում տարբեր ճգնաժամերից տուժած անձանց: Այս տրամաբանության համաձայն՝ փախստականներին և հակամարտություններից տուժած բնակչությանը մարդասիրական օգնությունը դիտարկվում է որպես հանցավոր գործունեություն»,– հայտարարել է Սահակյանը:

Ամփոփելով իր խոսքը` իրավապաշտպանը նշել է, որ մեղադրական եզրակացությունը ոչ միայն քաղաքական դրդապատճառներ ունի, այլև խորապես աղավաղում է իրավական հիմնարար սկզբունքները և ստեղծում է վտանգավոր նախադեպ։

Իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը հիշեցրել է, որ Բաքվում ներկայում անազատության մեջ պահվող յոթ հայեր արդեն դատապարտվել են երկարատև ազատազրկման՝ քաղաքական դրդապատճառներով և իրավաբանորեն չհիմնավորված մեղադրանքներով, ինչը արդարադատության և պատշաճ դատավարության միջազգայնորեն ճանաչված չափանիշների նկատմամբ ակնհայտ ոտնձգություն է։ Մնացած 16–ին ևս սպասվում է նույն ճակատագիրը:

Sputnik Արմենիա