2019-04-06 18:28
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ԱՆԿՄԱՆ ԱՐԱԳՈՒԹՅՈՒՆ
Համաշխարհային բանկի խմբի (ՀԲԽ) Գործադիր տնօրենների խորհուրդը հաստատել է Հայաստանի հետ 2019-2023թթ. «Երկրի գործընկերության շրջանակ» (ԵԳՇ) (Country Partnership Framework - CPF) ծրագիրը՝ 500 միլիոն ԱՄՆ դոլարի հատկացումով, կայուն և ներառող աճին, ինչպես նաև երկրում կենսամակարդակի բարելավմանն աջակցելու համար, հաղորդում է ԱՌԿԱ-ն:
«Նոր ԵԳՇ-ն լիովին համահունչ է կառավարության հնգամյա ծրագրին: Այն հիմնված է 2018թ. ապրիլի «թավշե հեղափոխությունից» հետո նոր կառավարության ուրվագծած տեսլականի վրա և մարմնավորում է Հայաստանի զարգացման սահմանափակումների հաղթահարման և բարեփոխումների խորացման նոր քաղաքական կամքը՝ կոռուպցիայի դեմ պայքարին, օրենքի գերակայության ամրապնդմանը և մարդկային կապիտալին ուղղված ներդրումների միջոցով»,- ասել է Համաշխարհային բանկի հայաստանյան գրասենյակի ղեկավար Սիլվի Բոսուտրոն։
Բայց անհնար է լռել. արդեն այն փաստը, որ ՀԲ-ի նոր ծրագիրը «լիովին համահունչ է» Հայաստանի կառավարության հնգամյա ծրագրին, ավելի շատ մտավախություն է պատճառում, քան լավատեսություն ներշնչում։ Քանզի հայկական կառավարության ծրագրին համահունչ լինելը նախևառաջ նշանակում է լինել նույնքան վերացական, զուրկ կոնկրետությունից, ըմբռնելի նպատակներից ու հստակ ճանապարհային քարտեզից։ Մնում է հուսալ, որ այդ «համահունչությունը» այնքան էլ լիակատար չէ…
Ասենք, տվյալ դեպքում խոսքն այլ բանի մասին է։ Ըստ էության Հայաստանին դրական պատասխան է տրվել նոր վարկի ստացման վերաբերյալ, ընդ որում բավական խոշոր՝ կես միլիարդ դոլարի։ Թե ինչպես են այդ միջոցներն օգտագործվելու կոռուպցիայի դեմ պայքարում կամ մարդկային կապիտալի ձևավորման գործում, առայժմ դժվար է ասել։ Միակ բանը, ինչի մասին կարելի է խոսել արդեն այսօր, դա այն է, որ այդ 500 միլիոն դոլարը էականանորեն կավելացնի երկրի պարտքի հանձնառությունները, պարտավորությունների ծավալը, որն այսօր էլ հասել է վտանգավոր եզրագծի։
Այստեղ նկատենք, որ նույնիսկ առանց ՀԲ-ի նոր ծրագրի, ֆինանսների նախարարի կանխատեսմամբ՝ պետպարտքն այս տարի կգերազանցի 7 միլիարդի նշագիծը։ Դեռևս անցած տարեվերջին Ֆինանսների նախարարությունը ներկայացրել է 2019 թվականի փոխառությունների ծրագիրը։ Ահա ուրեմն, համաձայն այդ ծրագրի, ընթացիկ տարում պետպարտքը պիտի ավելանա 490 միլիոն դոլարով։ Կրկնեմ, դա առանց նոր, վերը հիշատակված ՀԲ ծրագրի։
Այն ժամանակ՝ անցած տարվա դեկտեմբերին, նախատեսվում էր, որ 343 միլիոն դոլարի չափով խոշորագույն վարկը Հայաստանը կստանա Ռուսաստանից. 53,1 միլիոն՝ Ասիական զարգացման բանկից, 50,4 միլիոն՝ Վերակառուցման և զարգացման միջազգային բանկից, 9,7 միլիոն՝ Զարգացման միջազգային ասոցիացիայից, 9,4 միլիոն՝ Եվրոպական ներդրումային բանկից, 7,5 միլիոն՝ Գերմանական բանկից, 7,3 միլիոն՝ Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկից։ Գումարած, ինչպես ասում են՝ մանր-մունրները. 2,8 միլիոն՝ Գյուղատնտեսության զարգացման միջազգային հիմնադրամից, 200 հազար՝ ՕՊԵԿ-ի Զարգացման միջազգային հիմնադրամից և այլն։
Այստեղ նկատենք, որ ՀԲ-ն տվյալ ցանկում չկա։ Ավելին, ընդգծենք, որ ցանկում նշված են վարկային միջոցների միայն կանխատեսվող աղբյուրները, և բնավ փաստ չէ, թե համապատասխան գումարները համապատասխան կազմակերպություններից արդյունքում հաստատ կստանանք։ Հետաքրքիր է մեկ այլ բան. ֆինանսների նախարար Ատոմ Ջանջուղազյանը անմիջականորեն մատնանշել է, որ նոր վարկերն անհրաժեշտ են բյուջեի դեֆիցիտը փակելու համար։ «Եթե մենք ունենք պետական բյուջե, որն ունի պակասուրդ, այդ պակասուրդի ֆինանսական աղբյուրը ո՞րն ենք պատկերացնում։ Փոխառու միջոցները»,-ասել է Ջանջուղազյանը։
Ըստ էության, նոր վարկերը Հայաստանին պետք են առաջին հերթին բյուջետային ճեղքերը փակելու համար։ Իհարկե, բյուջեի դեֆիցիտը, ինչպես ասում են, միշտ մեզ հետ է։ Բայց ակնհայտ է, որ դա հնարավոր կլիներ բավականաչափ կրճատել ներքին աղբյուրների հաշվին։ Ոչ, խոսքը նույնիսկ բյուջեի եկամուտների նոր աղբյուրների որոնման մասին չէ։ Խոսքն ընդամենը ծախսերը կրճատելու ցանկության բացակայության մասին է։ Մանրամասնորեն կանգ չեմ առնի նման ցանկության պակասի թեմայի վրա։ Կնշեմ միայն, որ պաշտոնատար անձանց ինքնապարգևատրման հետ կապված «հերոսապատումը» ակնառու հաստատումն է այն բանի, որ իշխանության մոտ բացակայում է ախորժակը չափավորելու, բյուջեի ծախսերն ու դեֆիցիտը սահմանափակել փորձելու ձգտումը։
Այո, ֆինանսների նախարարն իրավացի է, համարելով, որ երկրի տնտեսության ներկայիս վիճակի պայմաններում բյուջեի դեֆիցիտը նոր վարկերից բացի որևէ այլ կերպ փակելը իրագործելի չէ։ Միայն թե հաշվի չի առնվում, որ ծախսերի մեջ պետք է ավելի համեստ լինել։ Մանավանդ որ ծախսերի առումով անհամեստությունը զգալիորեն ավելացնում է երկրի պարտքի հանձնառությունները։ Ոմանց անհամեստությունից աճում են մյուսների պարտավորությունները։ Ի դեպ, եթե հաշվարկենք բնակչության ամեն շնչին բաժին ընկնող պետպարտքի գումարը, ապա ստացվում է, որ Հայաստանի յուրաքանչյուր քաղաքացի այսօր պարտք է ավելի քան 2330 դոլար։ Եվ դա՝ չհաշված անձնական պարտքերը, անձնական վարկային պարտավորությունները բանկերի առջև։
Եվ ահա այս խորապատկերին թաղվում ենք նոր պարտքերի մեջ… Այն մասին, որ այդ ուղին երկիրը տանում է դեպի դեֆոլտ, աղետ, չգիտես ինչու չէր խոսվում, երբ իշխանության ղեկին նախկիններն էին։ Բայց չէ՞ որ այսօր այդ ուղղությունը յուրացվում է վճռականորե՛ն։ Ավելին, արագություն ենք հավաքում։ Բայց դա բնավ թռիչքից առաջ հավաքվող այն արագությունը չէ, որի մասին խոսում էր Նիկոլ Փաշինյանը մի քանի ամիս առաջ։ Դա անկման արագությունն է։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-05-02 10:23Премьер-министр Армении Никол Пашинян поздравил сограждан с Международным днем труда и солидарности трудящихся, напомнив о важности знаний и образования, передает Новости-Армения. "Труд, конечно, является необходимым, но недостаточным условием для улучшения жизни отдельного человека и общества, поскольку только эффективный труд приносит удовлетворительные результаты, а чтобы быть эффективным, труд должен основываться на знаниях, постоянно совершенствуемых навыках, то есть на образовании и обучении", - говорится в послании премьер-министра Армении к 1 мая. "Возможно, нам следует найти в себе силы признать, что мы живем плохо в меру того, чего мы не знаем, и хорошо в меру того, что мы знаем, и для того, чтобы расширить наше благосостояние, нам нужно сократить объем того, чего мы не знаем, и расширить объем того, что мы знаем, а это возможно при теснейшей взаимосвязи труда и образования, образования и труда", - заявил Пашинян.
-
2025-05-01 10:36С 1 января 2025 года и по состоянию на 28 апреля 37 737 граждан подали Всеобщую декларацию о доходах (из 900 тыс декларантов - ред.), заявил премьер Никол Пашинян 30 апреля на заседании правительства, передает АрмИнфо. «16 тысячам 271 гражданину возвращены 1 миллиард 482 миллиона драмов в виде социального кредита (+ 165 миллионов драмов по сравнению с прошлым понедельником). Средняя сумма кредита, полученного обратно одним человеком, составляет 91,1 тыс. драмов», - отметил он. Премьер обратил внимание на тот факт, что в результате данного процесса сгенерировано дополнительных налогов на 1 млрд драмов.
-
2025-04-29 10:36В Армении с 27 апреля 2025 года вступила в силу административная ответственность для хозсубъектов за нарушения в маркировке молочных и мясных продуктов, передает АРКА. Как напомнили в Минэкономики республики, согласно изменениям в законе "О торговле и услугах", молочная продукция без заменителей молочного жира должна размещаться в супермаркетах на зелёных стеллажах, а с содержанием заменителей молочного жира - на оранжевых стеллажах. Кроме того, на полках должны быть соответствующие информационные таблички. Инспекционный орган безопасности продуктов питания сообщил ранее, что с 27 апреля вводится также административная ответственность для предпринимателей, которые не обеспечат наличие для мясной продукции документов, подтверждающих забой скота на скотобойнях, в видном для потребителей месте.
-
2025-04-26 15:28Тысяча крупнейших налогоплательщиков Армении за первый квартал 2025 года перечислили в госбюджет республики налогов и таможенных выплат на сумму более 409,3 млрд драмов против 387,1 млрд драмов за январь-март 2024 года, сообщает АРКА со ссылкой на Комитет по госдоходам РА. Согласно пресс-релизу, налоговым органом собрано 329,1 млрд драмов, а таможенным органом – 80,2 млрд драмов. В первую десятку крупнейших налогоплательщиков входят – "Газпром Армения" (выплаты составили 19,9 млрд драмов), Mobile Center Art (16,6 млрд драмов), Grand Tobacco (12,1 млрд драмов), CPS Energy Group (7,03 млрд драмов), Pretty Way (6,5 млрд драмов), Wildberries (5,7 млрд драмов), City (5,2 млрд драмов), International Masis Tabak (4,5 млрд драмов), ЗАО «Электрические сети Армении» (4,4 млрд драмов), Soft Constract (4,01 млрд драмов).
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-07-01 18:57Երբ և որտեղ կրկին բանը բանից կանցնի «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության (ՔՊ) և անձամբ Նիկոլի խոստացած ապագան, ինչպես պարզվեց, լինելու է առանց ոռոգման ջրի։ Վստահաբար կարելի է պնդել, որ այդ ապագայում շատ բան չի լինելու այն ամենից, ինչն անհրաժեշտ է չգիտես ինչի հիման վրա «հպարտ» քաղաքացիների նույնիսկ տարրական գոյատևման համար, չենք խոսում արդեն նրանց բարգավաճման մասին…
-
2021-02-23 21:50Ըստ վիճակագրության տվյալների՝ 2018-ի գարնան իշխանափոխությունից հետո պետպարտքն աճել է 2,3 մլրդ դոլարով։ Պետական պարտքի թույլատրելի սահմանը, աշխարհի տնտեսագետների կարծիքով, կազմում է ՀՆԱ-ի 60%-ը, սակայն այսօր այն արդեն կազմում է 65-66%: Հայաստանին դեֆոլտ է սպառնում։ Ինչպես նշում է Միքայել Մինասյանը, այս պահին ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացու վրա արդեն 2960 դոլարի իրական պարտք կա, նոր իշխանությունը հաջորդ սերունդներին թողնում է ահռելի պարտքեր և անմրցունակ տնտեսության դատապարտված երկիր:
-
2020-08-20 20:19Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտնել է, որ օգոստոսի 12-ի դրությամբ կորոնավիրուսի հետևանքների հաղթահարման հակաճգնաժամային ծրագրերի շրջանակներում ընդհանուր առմամբ հատկացվել է 144,5 մլրդ դրամ, հաղորդում է ԱՌԿԱ գործակալությունը: «Որից սոցիալական միջոցառումներով ծախսվել է 26,2 միլիարդ դրամ, տնտեսական միջոցառումներով ծախսվել է 17,5 միլիարդ դրամ, 19,9 միլիարդ դրամ տրամադրվել է բանկերին», - հինգշաբթի օրն ասել է նա կառավարության նիստում: Վարչապետը նաև հայտարարել է, որ կառավարության ձեռնարկած խրախուսական միջոցների արդյունքում բանկերի կողմից մոտ 92,8 մլրդ դրամ փոխառու միջոցներ են տրամադրվել բիզնեսին։
-
2019-08-10 14:38Օրերս ՀՀ կառավարությունը հաղորդեց այն մասին, որ 2015 թվականից ի վեր առաջին անգամ արձանագրվել է Հայաստանի արտաքին պետպարտքի նվազման միտում։ Նշվեց նույնիսկ թիվը. հունիսի դրությամբ արտաքին պետպարտքը կրճատվել է 120 միլիոն դոլարով։