2019-08-30 19:58
Марина ГРИГОРЯН
0
ԻՆՉ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲԱՆ ԿԱ ՋԱՅԼԱՄԻ, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-Ի ԵՎ ԱՐԱՅԻԿ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԻ ՄԻՋԵՎ
Սուպերնախարար Արայիկ Հարությունյանը, որը մեր երկրում ղեկավարում է կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի հարցերը, հայտարարեց սերտ համագործակցության մասին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի՝ ՄԱԿ-ի կառույցի հետ, որն աշխարհում զբաղվում է մշակույթի, գիտության և կրթության հարցերով։
Երեվանում անցկացվելիք «Կայուն զարգացման նպատակ 4 - Կրթություն 2030»-ի մշակման տեխնիկական համագործակցության խմբի հանդիպման առիթով Հարությունյանը հայտարարեց միջազգային գործընկերների հետ կրթության ոլորտի խնդիրները քննարկելու օգտակարության մասին, ինչը, իր համոզմամբ, «մեզ կօգնի նախանշված բարեփոխումների իրականացման գործում»։ Սուպերնախարարը նաև ընդգծեց, որ նախարարությունը սերտ համագործակցում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հետ, ինչի մասին վկայում է իր (Արայիկ Հարությունյանի-Մ.Գ.) մասնակցությունը մայիսին Պեկինում անցկացված «Արհեստական ինտելեկտը և կրթությունը» միջազգային համաժողովին։ Առաջին հերթին ընդգծենք բացառիկ չափորոշիչը, որ ընտրեց սուպերնախարարը միջազգային ազդեցիկ կազմակերպության հետ պետության համագործակցության մակարդակը բնորոշելու համար. իր անձնական մասնակցությունը համաժողովին։ Նման անհամեստությունը բոլորովին վայել չէ «ժողովրդական նախարարին», որի մոտ «սուպեր» նախածանցը, ըստ երևույթին, աներևակայելի աստիճանի գլխապտույտ է առաջացրել։ Այսուհետ, պետք է ենթադրել, այս կամ այն կառույցի հետ համագործակցության արդյունավետությունը անմիջական կախվածության մեջ կդրվի տարբեր երկրներում անցկացվող այն միջոցառումների քանակից, որոնց նա կբարեհաճի մասնակցել։ Տրամաբանական է նաև ենթադրել, որ մինչ Արայիկի ուղևորվելը Չինաստան՝ համաժողովի, Հայաստանը կա՛մ ընդհանրապես չի համագործակցել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հետ, կա՛մ այդ համագործակցության «սերտությունը» անվայել ցածր է եղել։
Սակայն սուպերնախարարին համակած վեհության մոլուցքը տվյալ դեպքում բնավ ամենագլխավորը չէ։ Շատ ավելի կարևոր է, որ այդչափ հրճվալից խոսվում է մի կազմակերպության մասին, որը վերջին բոլոր տարիներին, սկսած 2006-2007 թվականներից, երբ Նախիջևանի գերեզմանոցում ոչնչացվեցին հայկական վերջին խաչքարերը՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մեռյալ լռության պայմաններում, արդարացիորեն կոշտ քննադատության է ենթարկվում Հայաստանում։ Կազմակերպություն, որը վաղուց վերածվել է կոմերցիոն կառույցի՝ բառի վատթարագույն իմաստով, որում կոռուպցիայի մասշտաբները դարձել են համապատասխան կառույցների և ԶԼՄ-ների հետաքննության ու մերկացումների առարկա, ներառյալ նախկին գլխավոր քարտուղար Բոկովայի մութ գործերը։ Կազմակերպություն՝ ոտքից գլուխ ծախված Ադրբեջանին, որը վերածել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն մշակույթի ոլորտում սեփական անհագուրդ հավակնությունների իրականացման գործիքի, այդ թվում տարածաշրջանի մյուս ժողովուրների ժառանգությունը լկտիաբար յուրացնելու հաշվին։ Նախևառաջ՝ հայկական։
Բոլորովին վերջերս, այս տարվա հուլիսին Բաքվում տեղի ունեցավ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության կոմիտեի 43-րդ նստաշրջանը։ Տարբեր երկրների բազմաթիվ փորձագեատներ և մշակույթի գործիչներ տարակուսանք ու վրդովմունք հայտնեցին այն առիթով, որ կարծես թե հեղինակավոր կառույցն իր կարևոր միջոցառումն անցկացնում է մի երկրում, որը հայտնի է օտար պատմամշակութային ժառանգության ոչնչացմամբ և յուրացմամբ։ Բայց հայկական սուպերնախարարությունն ու սուպերնախարարը, որի իրավասության մեջ են մտնում նաև մշակույթի հարցերը, բերանները ջուր էին առել։ Նույնիսկ չնայած այն բանին, որ Հայաստանը Ադրբեջանի ջանքերի «շնորհիվ» չկարողացավ մասնակցել նստաշրջանին և ինչ-որ կերպ չեզոքացնել ագրեսիվ հարևանների գործողությունները։ ՀՀ ԱԳՆ-ը արձագանքեց դրան, իսկ սուպերնախարարությունն ու սուպերնախարարը լռում էին, թեև հասկանալի է, որ հենց ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի անտարբերութունը, կամ էլ հակառակը՝ դրա ղեկավարութան շահախնդիր ակնկալիքները թույլ տվեցին Ադրբեջանին ակնհայտ խտրականություն դրսևորել հայկական կողմի նկատմամբ։ Սուպերնախարարությունն ու սուպերնախարարը մի բառ անգամ չասացին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հասցեին նաև 2018 թվականի դեկտեմբերին, երբ Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ցանկ մտցվեց Քոչարի պարը (յալլը)՝ որպես «Նախիջևանի ինքնավար հանրապետության (առանձնահատուկ ցինիզմ-Մ.Գ.) կոլեկտիվ ավանդական պարեր»։ Թեև դրա դեմ բողոքելու համար բավական էր պարզապես մատնանշել հենց նույն ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի 2017 թվականի որոշումը, նույն ցուցակում Քոչարին որպես հայկական պար ընդգրկելու մասին։
Ի դեպ, սուպերնախարարի լռությունը չի սահմանափակվում միայն մշակույթի ոլորտով։ 2018թ. մայիսին Բաքվում Եվրոպայի լիգայի եզրափակչին անգլիական «Արսենալի» կազմում Հենրիխ Մխիթարյանի մասնակցությունը փաստացի արգելելու շուրջ բարձրացած միջազգային սկանդալի ժամանակ բազմաթիվ ձայներ էին հնչում երկրագնդի տարբեր ծայրերից։ Բայց այդ դատապարտող աղմուկի մեջ չէր լսվում բացի ամենից նաև սպորտի հարցերով զբաղվող հայկական սուպերնախարարության ոչ թե պարզապես ձայնը, այլ նույնիսկ ծվոցը։ Պետք է ենթադրել, որ Արայիկ Հարությունյանը նույնքան անտեղյակ էր կատարվածից, որքան Բաքվում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կոմիտեի նստաշրջանի հետ կապված պատմության պարագայում։ Ըստ երևույթին, նա տեղյակ է միայն այն միջոցառումներից, որոնց մասնակցում է անձամբ։
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հետ հարաբերություններ պահպանել և համագործակցել իհարկե պետք է, թեև վերջին զարգացումների խորապատկերին շատերը կոչ են անում հետևել ԱՄՆ-ի ու Իսրայելի օրինակին և դադարեցնել անդամակցումն այդ կառույցին։ Սակայն համագործակցությունը բնավ չի ենթադրում հայոց պետությանը վերաբերող խնդիրների անտեսում և ամենևին չի նշանակում արձագանքի բացակայություն հայ ժողովրդի հանդեպ բացահայտ խտրականության և ազգային արժանապատվության ու շահերի ոտնահարման, ինչպեսև կազմակերպության կողմից հայկական մշակութային ժառանգության հանդեպ Ադրբեջանի անթաքույց ոտնձգությունների փաստացի խրախուսման դեպքում։ Մինչդեռ հենց այդպիսի պահվածք են ցուցաբերում սուպերնախարարությունն ու սուպերնախարարը վերջին ամիսների ողջ ընթացքում։ Ընդ որում հպարտանալով «սերտ համագործակցությամբ», որը չափորշվում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի միջոցառումներին Հարությունյանի անձնական մասնակցությամբ։
Պետության շահերի համար անընդունելի պահվածքը, որ դրսևորում է սուպերնախարարը, կարծում ենք, կարող է ունենալ երկու պատճառ։ Կա՛մ նա իսկապես անտեյակ է իրեն վստահված մշակույթի ոլորտի հետ կապված իրողություններից, կա՛մ դեր են խաղում զուտ կոմերցիոն շահերը. բուն ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գործունեության ներկայիս հայեցակարգին լիովին համապատասխան։ Պարզ ասած, հանուն այն փողերի, որ այդ կառույցը հատկացնում է Հայաստանին, մասնավորապես՝ սուպերնախարարությանը, ամեն տեսակի նախագծերի համար, Հարությունյանը, ամենայն հավանականությամբ, պատրաստ է աչք փակել ու լռել այնտեղ, որտեղ անհրաժեշտ է խոսել, ընդ որում՝ բարձրաձայն։ Մոռանալով բացի ամենայնից նաև այն մասին, որ մեր երկիրը անդամավճարի իր բաժինն է տալիս ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին և լիակատար իրավունք ունի պահանջել սեփական շահերի պահպանում։
Դե, իսկ անձնական մասնակցությունը միջազգային տարբեր միջոցառումներին՝ որպես հաջող համագործակցության չափորոշիչ, պետք է հավելել առանձին, որպես հաճելի բոնուս, որը դժվար թե բխում է երկրի շահերից, եթե հաշվի առնենք Արայիկ Հարությունյանի սովորությունը՝ լռել նույնիսկ այնտեղ, որտեղ հույժ անհրաժեշտ է խոսել. բարձրաձայն և սեփական իրավացիության գիտակցումով։ Գլուխը չթաքցնելով ավազի մեջ, չնմանվելով ջայլամի և հենց ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին, որը նավթադոլարներն ակնհայտորեն գերադասում է Համաշխարհային մշակութային ժառանգությունը ոչնչացնող ու նսեմացնող վանդալներից այն պաշտպանելուց։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-04-15 10:34В опубликованном на днях докладе "Нации в транзитном периоде" одна из наиболее авторитетных правозащитных организаций Freedom House констатирует: "ЕС продолжает полагаться на энергетические ресурсы Азербайджана и игнорировать нарушения прав человека со стороны режима президента Ильхама Алиева, явно отдавая приоритет политической и экономической целесообразности над фундаментальными ценностями и долгосрочными интересами". Казалось бы, прописная уже истина, реалии, действующие более сотни лет. Однако в контексте армянской истории поразительным образом получающие наиболее убедительное, наглядное, а главное - кровавое подтверждение.
-
2024-04-11 10:28В одной из предыдущих публикаций об Апрельской войне и деятельности комиссии НС по «расследованию» ее обстоятельств эта тема уже была слегка затронута. Речь, в частности, о том, что в армянских экспертных кругах еще в декабре 2020-го – сразу по окончании 44-дневной войны – появились подозрения в истинном предназначении этой комиссии. Так, широкий резонанс, причем не только в Армении, получила запись военного эксперта Карена Вртанесяна о том, что комиссия во главе с одиозным Андраником Кочаряном, возможно, в реальности была операцией турецких спецслужб.
-
2024-04-08 09:28Несколько дней назад в армянском парламенте была поднята тема возможности вовлечения Турции в состав гражданской наблюдательской миссии Евросоюза в Армении (EUMA). Вопрос отнюдь не риторический, поскольку для этого, как выясняется, необходимо три условия: согласие Армении, согласие Турции и решение ЕС. Ни одно из этих условий при действующих властях РА не кажется невозможным, наоборот, все они достаточно легко выполнимы.
-
2024-04-05 10:0323 апреля 2018 года на очередном митинге рвавшихся к власти «революционеров» микрофон передали некоему пожилому человеку, который представился дедушкой Героя Арцаха Роберта Абаджяна. С Апрельской войны прошло всего 2 года, и слава о солнечном мальчике Роберте и его сослуживцах еще гремела по всей Армении. «Дедушка» очень прочувствованно сообщил, что, дескать, видел внука во сне, и он просил его бороться за свободу и не сдаваться. В тот день никому и в голову не могло прийти, что это была наглая ложь. Человек этот не имел никакого отношения к Роберту, людям скормили всего лишь циничное шоу, устроенное пашиняновской сворой с целью манипуляции эмоциями и настроениями толпы.
