ԱՄՆ-ն ճնշում է գործադրել Հայաստանի վրա՝ հրաժարվելու COP29-ից՝ հօգուտ Ադրբեջանի

Կլիմայի փոփոխության վերաբերյալ ՄԱԿ-ի ամենամյա համաժողովը շրջակա միջավայրի համար դարձել է այն, ինչ Օլիմպիական խաղերն ու Աշխարհի գավաթը սպորտի համար են, իսկ Եվրատեսիլը՝ փոփ երաժշտության համար: Սա հսկայական իրադարձություն է հյուրընկալող երկիրը ցուցադրելու և երբեմն սպիտակեցնելու համար: Այս մասին Washington Examiner-ի իր հոդվածում գրել է ամերիկացի քաղաքական վերլուծաբան Մայքլ Ռուբինը։

«Այս տարի Ադրբեջանը կհյուրընկալի Կլիմայի փոփոխության 29-րդ համաժողովը, որը հայտնի է նաև որպես COP29, ինչը հեգնական է՝ հաշվի առնելով թե նավթի վրա հիմնված Ադրբեջանի տնտեսությունը, թե Կասպից ծովի աղտոտվածությունից վրդովված սեփական բնապահպանների նկատմամբ ճնշումները:

COP29-ը հյուրընկալելու համար Ադրբեջանի գլխավոր մրցակիցը Հայաստանն էր։ Լեռնային Ղարաբաղի էթնիկ զտումներից հետո Ադրբեջանը մի քանի հայ պատանդ է վերցրել։ Գործարքը պարզ էր. Բաքուն ազատ կարձակեր հայ պատանդներին, եթե Հայաստանը հրաժարվեր իր հայտից: Բայդենի վարչակազմը ճնշում է գործադրել Հայաստանի վրա, որպեսզի նա ենթարկվի դրան՝ համարելով, որ գերիների խոչընդոտի վերացումը կարող է առաջ մղել Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության հասնելու սեփական ջանքերը:

Դա միամիտ էր։ Ադրբեջանն ազատ է արձակել մի քանի բանտարկյալների, սակայն տասնյակ ուրիշներ մնացել են Բաքվի բանտերում, այդ թվում՝ Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության կողմից ժողովրդավարական ճանապարհով ընտրված նշանավոր քաղաքական գործիչներ:

Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղություն նույնպես չի սպասվում։ Ադրբեջանին արտաքին թշնամի է պետք, որպեսզի շեղի ուշադրությունը սեփական տնտեսական վատ կառավարումից, ուշադրությունը շեղի սեփական կոռուպցիայից ու ձախողումներից։

Այնուհետև հարց է ծագում. ինչպե՞ս պետք է Միացյալ Նահանգները մոտենա կոնֆերանսին, որտեղ Ադրբեջանը փորձում է մաքրել իր իմիջը մոտավորապես այնպես, ինչպես Գերմանիան մոտեցավ 1936 թվականի Բեռլինի օլիմպիական խաղերին:

Տարբերակներից մեկը կարող է լինել բոյկոտը։ Փարիզի քաղաքապետ Անն Իդալգոն գնում է այս ճանապարհով COP29-ի հետ՝ ասելով, որ ոչ ինքը, ոչ էլ ֆրանսիացի այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ չեն այցելի Բաքու: Բայդենի թիմը, սակայն, դժվարությամբ կհետևի օրինակին, քանի որ նրա շեշտադրումը կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի վրա կհանգեցնի այն եզրակացության, որ պատվիրակություն ուղարկելը Բաքու անհրաժեշտ չարիք է՝ հետապնդելով ավելի մեծ բարիք, որը կարող է առաջանալ շրջակա միջավայրի հետ շփումից:

Սակայն, եթե Բայդենի վարչակազմը կրեատիվ լինի, կարող է երկուսն էլ ունենալ: Նա կարող է օգտագործել իր ներկայությունն Ադրբեջանի դիկտատուրան իր տեղը դնելու և վարչակարգի մարդու իրավունքների սարսափելի վիճակի վրա ուշադրություն դարձնելու համար:

Մինչև նոյեմբերին COP29-ի մեկնարկը, պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենը կարող է Ադրբեջանի բռնապետ Իլհամ Ալիևից պահանջել օգտագործել համաժողովը Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորումը ցույց տալու համար։

Ամերիկացի պաշտոնյաները չպետք է մասնակցեն որևէ կազմակերպված հարձակման, որտեղ հրեաներն ու քրիստոնյաները ցուցադրվում են որպես կենդանի թանգարանային ցուցանմուշներ: Փոխարենը ամերիկացի պաշտոնյաները պետք է օգտագործեն իրենց ազատ ժամանակը գերության մեջ գտնվող քաղբանտարկյալներին՝ թե հայ, թե ադրբեջանցի, այցելելու համար։

Ադրբեջանը ոչ մի հետևանք չի ունեցել Ջո Բայդենի նախագահության օրոք Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած էթնիկ զտումների համար։ Սա կարող է լինել Բայդենի վերջին հնարավորությունը՝ ուղղելու իր սխալները»,- ասվում է հոդվածում։

News.am