2024-03-12 08:18
Марина ГРИГОРЯН
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆԸ ԴԱ ԱՅԼԵՎՍ ՉԻ ՎԵՐԱԲԵՐՈՒՄ. Ի՞ՆՉ ԽՈՐՀՈՒՐԴ Է ՏԱԼԻՍ ԴԵՍՊԱՆ ԵՆԳԻԲԱՐՅԱՆԸ ՄԵՐ ԳԵՐՄԱՆԱՑԻ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐԻՆ
Մարտի 6-ին Բեռլինում նախատեսվում էր անցկացնել «Արցախի մշակութային ժառանգությունը» գրքի շնորհանդեսը և «Լեռնային Ղարաբաղի վտանգված մշակութային արժեքների պաշտպանությունը» թեմայով քննարկում: Սակայն միջոցառման նախորդ օրը կազմակերպիչները՝ Արտաքին քաղաքականության գերմանական միությունը (DGAP) և Կոնրադ Ադենաուեր հիմնադրամը (KAS) չեղարկեցին իրական միջոցառումը և անցկացրեցին դա լոկ առցանց: Պատճառների պարզաբանումը հետևյալն էր. «Զանգվածային արշավ ընդդեմ միջոցառման անցկացման և էսկալացիայի վտանգ միջոցառման ընթացքում»: Թե հատկաապես ով է կազմակերպել և իրականացրել «զանգվածային արշավը», չի նշվում։
Բանախոսների անուններն ու նրանց ելույթների թեմաները լիակատար պատկերացում են տալիս միջոցառման լրջության և ծանրակշռության աստիճանի մասին: Անթոլոգիայի շնորհանդեսը վարում էր Բենսհայմի Կրոնագիտության ինստիտուտի դոկտոր Դագմար Հելլերը, դոկտոր Շտեֆան Մայստերը (DGAP) ներկայացրեց «Լեռնային Ղարաբաղը Հարավային Կովկասում աշխարհաքաղաքական իրադարձությունների համատեքստում» զեկույցը: Դոկտոր Հարություն Հարությունյանը (Հայաստանի Ամերիկյան համալսարան, ԵՊՀ) հանդես եկավ «Հայաստանը և Արցախը՝ հայկական տեսանկյունից անհետացման եզրին գտնվող մշակութային շրջաններ» թեմայով: «Մշակութային ժառանգության վիճակը Լեռնային Ղարաբաղում. արբանյակային վերլուծություն Caucasus Heritage Watch-ից» թեման ներկայացրեց պրոֆեսոր Ադամ Թ.Սմիթը Քորնելի համալսարանից (Իթակա, Նյու Յորք):
Քննարկման մոդերատորն էր ԳԴՀ նախկին արտգործնախարար, այժմ Բունդեսթագի անդամ Մարկուս Մեկելը: Նշենք, որ Արտաքին քաղաքականության գերմանական միությունը Գերմանիայի ԱԳՆ-ին մոտ կանգնած պաշտոնական կազմակերպություն է։ Առցանց միջոցառմանը մասնակցել է շուրջ 200 մարդ։
Հրապարակախոս Հենրիկ Մ. Բրոդերը achgut.com կայքում հրապարակված հոդվածում գրում է. «Գրքի շնորհանդեսի հրավերում ասվում էր. «2024 թվականի հունվարի 1-ին լուծարվեցին չճանաչված ԼՂՀ պետական բոլոր հաստատությունները: Անցած տարի Ադրբեջանի հետ ռազմական հակամարտության արդյունքում կապիտուլյացիայից հետո երկրից հեռացան ավելի քան 100 հազար հայեր։ Մնացել են մշակութային հուշարձանները, որոնք վկայում են տեղի հայկական մշակույթի հազարամյա պատմության մասին...»։
Անհնար է ավելի զուսպ նկարագրել արցախահայության վտարումն իր Հայրենիքից։
Այդուհանդերձ շնորհանդեսը ստիպված էին կարճ ժամանակում չեղարկել կամ փոխադրել առցանց։ …Ո՞վ էր կանգնած հյուրերի անվտանգությանը սպառնացող արշավի հետևում: DGAP-ը ոչ մի բառ չասաց այդ մասին: Եվ մենք երբեք չէինք իմանա, եթե «ադրբեջանական քաղաքացիական հասարակության» մոտ 20 ներկայացուցիչներ բաց նամակ չգրեին DGAP-ի տնօրենին և Կոնրադ Ադենաուեր հիմնադրամի նախագահին: Նրանք խնդրել են. «չեղարկել կանխակալ և հայանպաստ քարոզչական միջոցառումը»։ Այդ բաց նամակում հզոր Հայաստանը ներկայացվում է իբրև ագրեսոր, որը սպառնում է փոքրիկ Ադրբեջանին և ոչնչացնում նրա մշակութային ժառանգությունը:
Այժմ մենք գիտենք, որ վերջնական խոսքը, թե ինչ գիրք է ներկայացվելու Գերմանիայում և ինչ համատեքստում, պատկանում է քաղաքացիական հասարակության անդամներին: Հաջողություն ենք մաղթում ձեզ գերմանա-ադրբեջանական բարեկամության երկար ճանապարհին»:
Արեվելյան Եվրոպայի գծով նախագծերի ղեկավար Տիգրան Պետրոսյանի հոդվածում մեջբերվում է «Արցախի մշակութային ժառանգությունը» անթոլոգիայի հեղինակներից մեկի՝ անվանի գիտնական Տեսսա Հոֆմանի կարծիքը, որը տեղի ունեցածն անվանել է «զոհի և հանցագործի միջև հարաբերությունների փոփոխման դասական ձև»: Եվ հավելել. «Ադրբեջանը գիտի ազդեցության երկու եղանակ. կաշառքներ և սպառնալիքներ»:
Այժմ շեղվենք բեռլինյան գնահատականներից և նայենք Հայաստանում տիրող իրավիճակին։ Անսպասելի՞ էր արդյոք Բաքվի այդպիսի արձագանքը, որում արդեն ավանդաբար գործարկվեցին իբր հասարակական կազմակերպություններ, հեղեղելով միջոցառման կազմակերպիչներին նամակներով, պահանջներով, սպառնալիքներով ու շանտաժով: Իհարկե ո՛չ։ Սակայն նախկին տարիներին հայկական կողմին՝ պետության և տեղի Սփյուռքի ջանքերով, հիմնականում հաջողվում էր դիմակայել Բաքվի կեղտոտ արշավին։
Այս անգամ հայկական ձայնը չլսվեց։ Միայն առցանց միջոցառման ժամանակ հայ երիտասարդները ակցիա իրականացրեցին DGAP-ի գրասենյակի առջև՝ ծածանելով Արցախի դրոշը: Բայց դա արդեն, այսպես ասած, պատվի ակցիա էր։
Հայաստան պետության ձայնը լսվեց արդեն շնորհանդեսի չեղարկումից հետո։ Գերմանիայում ՀՀ դեսպան Վիկտոր Ենգիբարյանը X սոցկայքում գրեց. «Զանգվածային շանտաժից, ստի և սպառնալիքների արշավից հետո DGAP-ը և «Ադենաուեր հիմնադրամը» ստիպված եղան չեղարկել միջոցառումը և անցկացնել դա միայն առցանց։ Մեր գերմանացի ընկերները պետք է հետևություններ անեն»։
Ուշադրություն դարձրեք. մի բառ անգամ չի ասվում այն մասին, թե հատկապես ով է կազմակերպել շանտաժի, ստի և սպառնալիքների արշավը: Ենգիբարյանը միտումնավոր խուսափում է Ադրբեջանի անունը տալուց՝ շատ լավ իմանալով, որ դա դուր չի գա Երևանում նստած իր շեֆին։ Նա չի ասում նաև գլխավորը. ի՞նչ է ձեռնարկել Հայաստանի դեսպանությունը (Ադրբեջանի դեսպանության առավել քան ակտիվ մասնակցության խորապատկերին), որպեսզի միջոցառումը կայանա։ Ինչո՞վ է ՀՀ պաշտոնական ներկայացուցչությունը օգնել հայ համայնքին և մեր գերմանացի բարեկամներին:
«Որքան գիտեմ, Հայաստանի դեսպանությունը չի ներգրավվել այդ գործընթացում, այն միտումնավոր ստվերում է մնացել և ընդամենը երկու հակիրճ «թվիթ» հրապարակել X-ում: Ինչպես վերջերս գրել էր Քարնեգի հիմնադրամի «փորձագետը»՝ արցախյան հակամարտությունը «արդյունավետորեն լուծված է»: Կարելի է ցինիկաբար եզրակացնել, որ Հայաստանի Հանրապետությանը դա այլևս չի վերաբերում»,- «ԳԱ»-ի հետ զրույցում նշեց Տեսսա Հոֆմանը։
Արցախում հայկական ժառանգության և հայկական հետքի ոչնչացմանն ուղղված Ադրբեջանի ցուցադրական վանդալիզմի խորապատկերին Հայաստանի դեսպանությունը մատը մատին չի տալիս՝ Գերմանիայի մայրաքաղաքում «Արցախի մշակութային ժառանգությունը» գրքի շնորհանդեսին աջակցելու համար: Ասես խոսքը ՀԱՅԿԱԿԱՆ ժառանգության մասին չէ, ՀԱՅ մշակույթի մասին չէ, որին ոչնչացման, յուրացման կամ անհետացման իրական վտանգ է սպառնում...
Ենգիբարյանին դա չի վերաբերում. նա ու իր աշխատակիցները ունակ են միայն ճոխ ծաղկեփնջերով և քծնող ժպիտներով դիմավորել Փաշինյանի կնոջն ու երեխաներին՝ Մյունխեն կատարած նրանց «այցի» ժամանակ։ Հարկավ, պետք է, չէ՞, շնորհակալություն հայտնել բարերարին, որն ապահովում է իրենց ապահով ու անհոգ կյանքը Եվրոպայում և ազատել է Արցախի հետ կապված ամեն ինչ պաշտպանելու պարտականությունից։ Ասենք, Հայաստանի հետ կապվածից՝ նույնպես։
Արժե՞ արդյոք այդքանից հետո զարմանալ, որ ՀՀ ԱԳՆ-ը և ԿԳՄՍՆ-ն քար լռություն են պահպանում Արցախում Ադրբեջանի բարբարոսական գործողությունների մասին գործնականում ամենօրյա հաղորդագրությունների առնչությամբ:
Եվ վերջինը։ Ուշադրություն դարձրեք մեր գերմանացի բարեկամներին դեսպան Ենգիբարյանի տված խորհրդին. «հետևություններ անել»: Քանի որ փաշինյանական կամակատարը չի հստակեցնում, թե կոնկրետ ինչ հետևություններ, բացենք փակագծերը նրա փոխարեն. Ենգիբարյանը գրեթե բաց տեքստով խորհուրդ է տալիս հայ ժողովրդի և մշակույթի գերմանացի բարեկամներին հրաժարվել Արցախի թեմայից, ասել է թե՝ դուք հո տեսնում եք, թե ինչով է դա սպառնում։
Եվ, անկեղծ ասած, մենք բոլորովին չենք զարմանա, եթե պարզվի, որ ՀՀ դեսպանությունը ոչ միայն կողքից դիտողի պես է պահել իրեն՝ չմիջամտելով իրավիճակին, այլև քողարկված նպաստել է, որ միջոցառումը խափանվի:
ՍՐԱՆՑԻՑ կարելի է ակնկալել ինչ ասես։ Եվ մի՞թե դա կլինի նրանց ամենամեծ հանցագործությունը Հայաստանի և Արցախի դեմ՝ այն ամենի խորապատկերին, որ արել են նրանք։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-07-29 09:16Пресс-секретарь пашиняновского МИД Ани Бадалян обиделась сразу на два крупнейших мировых СМИ: радио "Свобода", финансируемое правительством США, и телеканал "Россия сегодня", финансируемый правительством РФ. По ее словам, они параллельно распространили дезинформацию о Сюникской дороге и возможности ее передачи под контроль американцев. Бадалян уверена, что это не может быть случайностью и является частью ведущейся против Армении гибридной войны.
-
2025-07-25 09:47Арцахский адвокат Роман Ерицян 23 июля сообщил о возбуждении уголовного дела «на основании протокола, представленного по факту призывов к ненависти к народу Арцаха». Постановление об этом вынес судья Ереванского уголовного суда Самвел Юзбашян, отметил Ерицян, добавив, что пару дней назад судья Апелляционного уголовного суда РА Адрине Гукасян вынесла аналогичное решение, основываясь на публичном заявлении: «Дорогу в Горисе нужно было закрыть, чтобы арцахцы погибли».
-
2025-07-21 10:00С началом июля в соцсетях и СМИ стали появляться сообщения и истории об арцахских семьях, оставшихся без жилья. Об одинокой больной женщине, которую приютила сердобольная местная жительница – на время. О семье погибшего воина, в которой жена, получающая зарплату в 85 тысяч драмов, тащит на себе мать и троих детей. О двух пожилых супругах: муж перенес операцию на сердце, ему нужны дорогие лекарства, жена – инвалид второй группы. Во всех публикациях такого рода один вопрос: как и где жить этим семьям, если нет денег на аренду жилья?
-
2025-07-16 09:57Вчера газета «Грапарак» опубликовала сенсационную информацию относительно ситуации с армянскими пленными и, в частности, о фактическом бездействии в этом вопросе властей РА. Ссылаясь на свои источники, издание сообщило, что влиятельным армянам США удалось выйти на самого Трампа, и тот выразил готовность вмешаться в вопрос освобождения Рубена Варданяна, но с одним условием.