ԻՆՉՈ՞Ւ Է ԺԱՄԱՆԱԿԸ ՏԱՐԻՔԻ ՀԵՏ ԱՎԵԼԻ ԱՐԱԳ ԱՆՑՆՈՒՄ
Կանզասի համալսարանի ամերիկացի հետազոտողները անսպասելի եզրակացությունների են հանգել մեծահասակության շրջանում ժամանակի ընկալման վերաբերյալ։ 2500 մարդու մասնակցությամբ լայնածավալ ուսումնասիրության արդյունքները հրապարակվել են «Անհատականության և սոցիալական հոգեբանության տեղեկագիր» (PSPB) գիտական ամսագրում։ Պատասխանների վերլուծությունը ցույց է տվել, որ այն զգացողությունը, որ ժամանակը արագանում է տարիքի հետ, կապված չէ միօրինակության կամ առօրյայի հետ։ Հիմնական գործոնը անձնական աճն ու կյանքի հարստությունն էին։
Գիտնականները անցկացրել են չորս առանձին թեստեր, որոնք օգնել են բացահայտել կայուն օրինաչափություն։ Այն մասնակիցները, ովքեր հայտնել են կարևոր նվաճումներով, վերապատրաստումներով, կարիերայի աճով կամ այլ նշանակալի փոփոխություններով լի հարուստ ժամանակահատվածների մասին, ավելի հակված են եղել ասելու, որ ժամանակը թռել է, հաղորդում է Planet Today-ը։ Այս զգացողությունը ուղեկցվել է բավարարվածության զգացումով և մեղմ կարոտախտով, ինչը բարելավել է կյանքի արագության ընկալումը։
Հետազոտողները բացահայտել են երկու հնարավոր մեխանիզմ։ Առաջինը՝ աճի-ներգրավման տեսությունը, ենթադրում է, որ երբ մարդը խորապես ներգրավված է զարգացման և գործունեության մեջ, նա դադարում է կենտրոնանալ ժամանակի վրա։ Երկրորդը՝ աճի-կարոտի վարկածը, բացատրում է այս երևույթը՝ հիշողության մեջ ավելի կարճ թվացող հարուստ ժամանակահատվածների նոստալգիկ վերանայման միջոցով։
Հետաքրքիր է, որ կյանքի առօրյայով լի փուլերը պարտադիր չէ, որ կարճ կամ արագ անցնեն։ Ընդհակառակը, միապաղաղ օրերը կարող են թվալ ձգձգված, բայց հետադարձ հայացքով ավելի վատ են հիշվում։ Սա հանգեցնում է նրան, որ մարդը զգում է, թե «ոչինչ չի պատահել», և, հետևաբար, այս ժամանակահատվածները միաձուլվում են։
Գիտնականների ամենացնցող եզրակացությունն այն է, որ ժամանակի սուբյեկտիվ արագությունն ամենաուժեղ կերպով կապված է ոչ թե իրադարձությունների քանակի, այլ կյանքի բավարարվածության հետ։ Որքան շատ իմաստ է մարդը դնում տեղի ունեցողի մեջ, այնքան արագ է ընկալվում նրա կյանքը։ Այս հայտնագործությունը նոր տեսակետ է առաջարկում ժամանակի հոսքի և դրա սուբյեկտիվ ընկալման վերաբերյալ։
Հոգեբանները խորհուրդ են տալիս չփորձել դանդաղեցնել ժամանակը, այլ կենտրոնանալ յուրաքանչյուր օրվա լիարժեքության վրա։ Վերջին հաշվով, այն զգացողությունը, որ տարիներն անցել են, կարող է լինել լիարժեք և իմաստալից կյանքով ապրելու նշան։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-08-07 16:48
Летняя жара может стать серьёзным испытанием для смартфонов, вызывая перегрев и ускоряя износ их компонентов. Мастер по ремонту техники с платформы «Авито Услуги» Михаил Демидов поделился с «Газетой.Ru» рекомендациями, как защитить устройство в жаркую погоду и избежать поломок. Вот ключевые советы, которые помогут продлить срок службы вашего смартфона.
-
2025-08-05 14:02
Возможное подписание мирного договора между Арменией и Азербайджаном под эгидой США может создать серьезные риски для внешней политики и системы безопасности Армении. Об этом заявил зампредседателя Республиканской партии Армении Армен Ашотян на пресс-конференции во вторник, отвечая на вопрос Sputnik Армения.
-
2025-08-02 00:38
Представляем экспертное мнение по вопросам управления репутацией и связей с общественностью в Армении от Шушан Арутюнян, соучредителя коммуникационной компании AxelMondrian.
-
2025-08-01 19:14
Зампредседателю Республиканской партии Армену Ашотяну изменена мера пресечения - с домашнего ареста на административный надзор. Об этом Sputnik Армения сообщил адвокат Ашотяна Тигран Атанесян.