2021-02-09 21:14
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ՈՒՐԱԽ ԹԵՄԱՅԻ ՏԽՈՒՐ ԻՄԱՍՏԸ
Այն, ինչի մասին հայ սպառողը խոսում է ամեն օր, առավոտից երեկո, օրերս պաշտոնապես հաստատեց նաև Վիճակագրական ծառայությունը. գների աստղաբաշխական աճ է արձանագրվել։ Իհարկե, վիճակագրական ցուցանիշները շատ ավելի համեստ են, քան գնապիտակները խանութներում։ Բայց նույնիսկ դրանք (վիճակագրական տվյալները) վկայում են համատարած և արտառոց թանկացման մասին։
2021-ի հունվարին նախորդ տարվա հունվարի համեմատ 44,3%-ով թանկացել է արևածաղկի ձեթը, 7,9%-ով թանկացել է հացը, 12%-ով՝ ալյուրը, 26,4%-ով՝ ձուն, 40,7%-ով՝ շաքարը, 9,9% - ով՝ բանջարեղենը, 12%-ով՝ միրգը։ Եվ սա գների թռիչքի օրինակների լոկ մի փոքր մասն է։ Սակայն ողբերգականացնել իրավիճակը չարժե։ Դատելով ամենից՝ սրանք դեռ ծաղիկներն են, իրական ողբերգությունը դեռևս առջևում է։
Կան մի քանի առանցքային գործոններ, որոնք համատարած թանկացման պատճառ դարձան հայրենի սպառողական շուկաներում։ Տվյալ դեպքում կխոսենք դրանցից մեկի՝ դրամի փոխարժեքի անկման մասին։ Ահա ուրեմն, դրամն ընկավ, ներկրողները ստիպված եղան ավելի թանկ գնով ձեռք բերել արտարժույթը Հայաստանում, որպեսզի վճարեն արտասահմանյան գործընկերներին, համապատասխանաբար՝ դա էլ հանգեցրեց դրամով արտահայտված գների աճին մեր շուկաներում։ Գրեթե բոլոր շուկաներում՝ անխտիր։ Արժութային շուկայի այս անմիջական կապը մյուս բոլորի հետ, պատկանում է թերևս տարրական ճշմարտությունների դասին։ Հայաստանի պարագայում՝ առանձնապես, քանի որ այլ կերպ չի էլ կարող լինել, երբ տեղական շուկաներում ապրանքների, այդ թվում առաջին անհրաժեշտության, այդ թվում՝ պարենամթերքի առյուծի բաժինը ներկրումային ծագում ունի։ Բնականաբար, այդ կապը թուլացնելու միակ միջոցը եղել ու մնում են արտասահմանյան շուկաներից հայկական շուկաների կախվածության նվազեցմանն ուղղված միջոցառումները, ներկրվող ապրանքի փոխարինումը տեղական արտադրանքով, ինքնապահովման մակարդակի բարձրացումը առաջին անհրաժեշտության ապրանքների մասով և պարենային անվտանգության աստիճանի աճը։ Սա նույնպես տարրական ճշմարտությունների շարքից է:
Սխալ կլիներ կարծել, թե թավշե իշխանությունն իր բացարձակ անիրազեկության պատճառով ծանոթ չէ այդ այբուբենին։ Ավելին, ծանոթ է նույնիսկ այն աստիճան, որ հասկանում է պարենային անվտանգության հարցերի ռազմավարական կարևորությունն ու արդիականությունը երկրի համար։ Դեռևս անցած տարվա ապրիլին Հայաստանի կառավարության ղեկավարի աթոռը զբաղեցնող անձավորությունը խորհրդարանում ոգևորությամբ արձանագրեց, թե Հայաստանը ապրանքների (պարենային) հսկայական սպեկտրով հասել է ինքնապահովման բավական բարձր մակարդակի։ Իբր՝ բացառություն է կազմում միայն ցորենը, բայց այդ ուղղությամբ շտապ գործողություններ են նախատեսվում և կիրականացվեն համապատասխան ծրագրեր։ Մի խոսքով, նույնիսկ այս կառավարությունը կարծես թե գիտակցում է, մասնավորապես՝ պարենային ինքնաբավության աստիճանի բարձրացման կարևորությունը։
Իսկ հիմա տեսնենք, թե ինչ էր քննարկում նույն այդ նույն կառավարությունը իր վերջին նիստում։ Քննարկում էր Հայաստանի տնտեսության զարգացման ռազմավարությունը 2022-2024թթ. ժամանակահատվածում, որի (ռազմավարության) գլխավոր շեշտադրումն արվում է շինարարության և գյուղատնտեսության ոլորտների վրա։ Կարծես թե նորմալ է, թվում է՝ նկատելի է կառավարության հատուկ ուշադրությունը ագրարային հատվածի նկատմամբ, որի զարգացումը, ըստ էության, կարող է թուլացնել հայկական սպառողական շուկայի այդչափ բացասական կախվածությունը (այդ թվում՝ գնագոյացման առումով) արտասահմանյան և արժույթի տեղական շուկաներից։ Բայց ոչ, նորմալ չէ։ Պարզվում է, որ գյուղատնտեսության զարգացման տակ ենթադրվում է կանեփի արտադրության նախագծերի իրականացում…
Թեման, իհարկե, զվարճալի է բոլոր իմաստներով: Բայց այն միտքը, որ Հայաստանի ագրարային մասնահատվածն առաջիկա տարիներին նստելու է կանեփի վրա, մի տեսակ այնքան էլ ուրախալի չէ։ Ուրախալի չէ՝ տեսնել, թե ինչպես են երկրի գյուղատնտեսության ոլորտի ռազմավարական նպատակները (ինքնապահովման և պարենային անվտանգության մակարդակի բարձրացում) փոխարինվում արդյունաբերական մասշտաբով կանեփի արտադրության անհեթեթ գաղափարներով: Ուրախալի չէ՝ գիտակցել, որ ի դեմս կառավարության, երկրի գյուղատնտեսությանը սպառնում է մի արտասովոր վնասատու։
Այո, գների ներկայիս համատարած աճը ամենևին էլ ողբերգական չէ։ Ողբերգությունը դեռևս առջևում է։ Ընդ որում՝ ոչ միայն գնային, այլև դեֆիցիտային։ Ընդ որում՝ դրամի, ինչի ուղղությամբ նպատակամետ տանում է երկիրն այս իշխանությունը։ Կհարցրեք՝ ո՞րն է նպատակը։ Բայց ախր դա չեն էլ թաքցնում. բացում ենք մեր շուկան հարևանների համար։ Ամենայն հավանականությամբ, մինչ մենք կանեփ կաճեցնենք ու թմբիրի մեջ կանրջենք տնտեսական ճաճանչափայլ հեռանկարների մասին, մեր շուկաները կյուրացնի ադրբեջանական գյուղմթերքը, որից հայ սպառողն ամենակարճ ժամկետներում այնպիսի կախվածության մեջ կընկնի, ինչպես ոչ այլ բանից։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-07-30 09:36Мэр Еревана Тигран Авинян сообщил в своем Telegram-канале, что в последние годы городское управление претерпело серьезные изменения, превратив Ереван в «современный, цифровой и быстро реагирующий на нужды горожан город». «В 2021 году по коридорам мэрии еще катали тележки, полные документов. А сегодня Ереван — современный, цифровой город, способный быстро откликаться на потребности жителей», — написал он, передает Panarmenian.net. Ключевые шаги трансформации: запуск платформы «Активный гражданин» — инструмента для участия горожан, гарантирующего прозрачность и подотчетность; внедрение единого электронного сервиса, где доступны все данные о долгах, разрешениях и переписке граждан. По словам Авиняна, 12 управлений мэрии уже используют ГИС-технологии в следующих направлениях: мониторинг системы вывоза мусора, градостроительное планирование с помощью 3D-моделей, оптимизация транспортных маршрутов, интеллектуальные системы полива зеленых зон.
-
2025-07-28 10:13В июне в Армении был установлен новый исторический рекорд по числу зарегистрированных рабочих мест: 796 473 рабочих места. Как передает Арменпресс, об этом премьер-министр Армении Никол Пашинян сообщил на своей странице в Facebook. Премьер-министр отметил, что уровень экономической активности в стране составил 8,6%. «Люблю тебя, трудящийся, создающий продукт и созидающий государство народ Республики Армения», — такими словами завершил пост Никол Пашинян.
-
2025-07-24 10:05Кабмин Армении отреагировал на победу главы группы компаний "Ташир" Самвела Карапетяна в арбитражном споре против правительства РА по делу об огосударствлении компании "Электрические сети Армении" (ЭСА), передает Sputnik Армения.
-
2025-07-23 09:20На реализацию проекта «Образование – это модно» из средств государственного бюджета не было израсходовано ни одного драма. Финансировались исключительно мероприятия, связанные с деятельностью премьер-министра, в том числе его встречи с гражданами. Об этом на пресс-конференции 16 июля заявил премьер-министр Армении Никол Пашинян, передает News.am. «Государственные средства направляются на обеспечение деятельности премьер-министра. Например, микрофоны и стулья, используемые на этой пресс-конференции, также приобретены за счет бюджета, поскольку служат обеспечению моей официальной деятельности», - отметил он. «Проще говоря, финансировался не сам проект «Образование – это модно», а деятельность премьер-министра – его встречи с гражданами. Сегодня они проходят в рамках одной инициативы, завтра – в формате пресс-конференции или выездной встречи. Даже если я беседую с гражданами прямо посреди села – это также часть официальной деятельности, которая финансируется из государственного бюджета», - добавил Пашинян.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-03-31 18:44Հայաստանը 2021 թվականին ակնկալում է զբոսաշրջության աճ միանգամից 319%-ով, ուրբաթ օրը լրագրողներին ասաց ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը, հաղորդում է ԱՌԿԱ-ն:
-
2021-02-19 18:14Հայաստանի տնտեսությունը հետճգնաժամային վերականգնման առաջին նշաններն է ցուցադրում։ Այս մասին կառավարության նիստում հայտարարել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, հաղորդում է «Արմենպրես»-ը:
-
2021-01-21 19:37Հայաստանի տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովը ուսումնասիրում է բենզինի, կարագի, շաքարավազի և մի շարք այլ ապրանքների գների փոփոխությունները, խորհրդարանում լրագրողներին ասել է գերատեսչության ղեկավար Գեղամ Գևորգյանը, հաղորդում է ԱՌԿԱ-ն: Նա նշել է, որ դեկտեմբերին փոփոխություններ են արձանագրվել մի քանի ապրանքային շուկաներում, մասնավորապես՝ արևածաղկի ձեթի և կարագի, ալյուրի, բենզինի և այլն: «Նախնական տվյալներով՝ համաշխարհային շուկաներում ունենք գների բարձրացում, բայց դրանք պատշաճ ձևով են մեզ մոտ արտացոլվել, թե՝ ոչ, ցույց կտա փորձաքննությունը»,– ասել է Գևորգյանը: Նա նշել է, որ ուսումնասիրությունները շարունակվում են, և արդյունքները կներկայացվեն արդեն հաջորդ շաբաթ ։
-
2020-12-31 09:45Աստղագուշակները համարում են, որ գալիք 2021թվականը՝ Մետաղե Սպիտակ Ցլի տարին կայունություն չի բերի տնտեսության ոլորտում, թեև տարվա հովանավոր Ցուլը բորսայում խաղացողների միջավայրում համարվում է վերելքի խորհրդանիշ, ի տարբերություն «արջի», այսինքն անկումային շուկայի (հիշում եմ, թե ինչպես էի փորձում երիտասարդ հասակում մտապահել այդ խորհրդանիշները. արջը թաթով հարվածում է դեպի վար, իսկ ցուլը՝ կոտոշներով գրոհում դեպի վեր):