2022-09-15 17:52
Ара МЕЛИКСЕТЯН
«ԶԱՆԳ ԸՆԿԵՐՈՋԸ» ԵՎ «ԴԱՀԼԻՃԻ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ»
Հայ-ադրբեջանական սահմանի վրա ներկայիս ահագնացումը, նախորդ անգամների հետ որոշակի նմանությամբ հանդերձ, անշուշտ, ունի որոշ տարբերիչ առանձնահատկություններ։ Եվ դա առաջին հերթին վերաբերում է իրադարձությունների նկատմամբ ինչպես Հայաստանի իշխանությունների, այնպես էլ արտաքին դերակատարների արձագանքին։ Ինչ վերաբերում է առաջինին, ապա պետք է խոստովանել, որ ցուցաբերվեց աննախադեպ էնտուզիազմ և աննախադեպ օպերատիվություն, որով Երևանը ոտքի հանեց հնարավոր ու անհնար բոլորին։
Սեպտեմբերի 13-ի գիշերը, Ադրբեջանի հերթական ագրեսիայից բառացիորեն մեկ ժամ անց, Փաշինյանը արթնացրել է Պուտինին և Մակրոնին՝ հեռախոսազրույց ունենալով նրանց հետ։ Երեքշաբթի օրվա ողջ ընթացքում տեղեկատվություն էր ստացվում մոլորակի գրեթե բոլոր անկյուններից՝ ապաահագնացման և ագրեսորի դատապարտման կոչերի մասին: Հաջողվեց տեղից շարժել անգամ ՀԱՊԿ-ին, նույնիսկ ՆԱՏՕ-ն այս անգամ որոշեց արձագանքել իրավիճակին, իսկ Փարիզը նույնիսկ նախաձեռնեց ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստ՝ հայ-ադրբեջանական սահմանին տիրող իրավիճակի առնչությամբ։
Բացի ամենից, հարկ է նշել, որ իրադարձությունների վերաբերյալ միջազգային արձագանքը տեղ-տեղ նույնիսկ հասցեական էր, ինչը հանդիպում է, ուղիղն ասենք, բնավ ոչ հաճախ։ Իհարկե, պատրանքներ տածել, թե աշխարհը վերջապես համարժեքորեն է արձագանքում մեր տարածաշրջանի տագնապալի իրադարձություններին, չարժե։ Ակնհայտ է, որ ողջ հարցը ներկայիս աշխարհաքաղաքական կոնյունկտուրան է։ Ինչևէ, Հայաստանի հարավում տեղի ունեցող իրադարձությունների նկատմամբ աշխարհի տարբեր մայրաքաղաքների ընդգծված ուշադրությունը չի կարող չազդել իրավիճակի վրա։
Եթե երկու տարի առաջ, 44-օրյա պատերազմի սկզբում և ընթացքում ՀՀ ղեկավարությունը դրսևորեր ներկայիս օպերատիվության ու ակտիվության գոնե 5%-ը՝ համաշխարհային հանրության ուշադրությունը գրավելու առումով, ապա հնարավոր է, որ այդ պատերազմում մեր կորուստները շատ ավելի քիչ լինեին։ Մարդկային, տարածքային, բարոյահոգեբանական կորուստները։ Բավական է հիշել, թե ինչպես էր իրեն պահում այն ժամանակ պաշտոնական Երևանը՝ ՀԱՊԿ-ին և ռազմաքաղաքական դաշնակցին՝ ի դեմս Մոսկվայի, օգնության համար դիմելու առումով։
Թե ինչու են այսօր Հայաստանի իշխանությունները հրաժարվել նախկին իներտությունից, առանձին հարց է, որի պատասխանը, ըստ երևույթին, պետք է փնտրել նույն գլոբալ աշխարհաքաղաքական կոնյունկտուրայում։ Պարզ է մեկ բան. հաստատ ոչ այն պատճառով, թե դասեր են քաղել նախորդ պատերազմից։ Եթե դա այդպես լիներ, ապա դառը փորձը կստիպեր հայկական իշխանություններին առաջին հերթին անհապաղ սկսել բարձրացնել երկրի պաշտպանունակությունը, այլ ոչ թե հասցնել դա ծայրահեղ ցածր մակարդակի…
Այս համատեքստում կարելի էր ուշադրություն դարձնել սեպտեմբերի 13-ին խորհրդարանում Փաշինյանի ելույթի որոշ թեզերին, սակայն չենք խաթարի ընթերցողների նյարդային համակարգը զառանցանքի ու անհեթեթության վերարտադրությամբ։ Դե, ինչպե՞ս առհասարակ լուրջ վերաբերվել այսպիսի արտահայտությանը. «Կան երկրներ, որոնք շատ կուզենային մեզ զենք վաճառել, բայց նրանք դա չունեն»: Նման «մարգարիտներից» հետո Փաշինյանի ցանկացած գնահատական, առավելևս՝ Հայաստանի անվտանգության, նրա պաշտպանունակության առնչությամբ, դժվար թե արժանի է թեկուզ մի կաթիլ ուշադրության։ Այնպես որ ավելի լավ է անդրադառնանք փաստերին, որոնք վկայում են այն մասին, թե ինչ է կատարվել հայոց պետության պաշտպանունակության հետ հետպատերազմյան երկու տարիների ընթացքում։ Ներկայացնենք ընդամենը մի քանիսը։
Փաստ առաջին. պատերազմից մի քանի ամիս անց ադրբեջանական զինված ուժերը բռնազավթում են Հայաստանի ինքնիշխան տարածքը, մասնավորապես՝ Սև լճի շրջանում։ Դրան Փաշինյանը պատասխանում է հետևյալ հայտարարությամբ. «Հո պատերազմ չենք սկսելու Սև լճի 30 տոկոսի համար»։ Թե բարոյահոգեբանական ինչ ազդեցություն ունեցավ այս արտահայտությունը Հայաստանի զինված ուժերի անձնակազմի վրա, կարելի է լոկ կռահել։
Փաստը երկրորդ. Պատերազմին հաջորդած երկու տարիների ընթացքում Պաշտպանության նախարարության համակարգում իրականացվեց կադրային այնպիսի ջարդ, որ պարզապես աներևակայելի է։ Նախարարներին փոխում էին ձեռնոցների պես, գեներալներին կալանավորում, Գլխավոր շտաբի պետի պաշտոնը թափուր էր ավելի քան մեկ տարի։
Փաստ երրորդ. առաջնագծի ամրացման հրատապ հարցերն այնքան անտեսված էին, որ հակառակորդն առանց առանձնակի ջանքերի կարողացավ գրավել Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի 45 քառակուսի կիլոմետր, խրամատավորվել, և մնում է այնտեղ առ այսօր։
Փաստ չորրորդ. պատերազմից հետո պաշտպանության պետական ֆինանսավորումը պետք է ավելանար բազմապատիկ, բայց այն կրճատվեց։ Կառավարությունը ռազմական ծախսերի փոխարեն նախընտրում էր պարգևավճարներ տալ, ասենք, ոստիկանության աշխատողներին։
Ահա այսպես է Փաշինյանի իշխանությունը երկու տարի շարունակ «դասեր քաղել պատերազմից»։ Ահա այսպես է նա մեթոդաբար թուլացրել 44-օրյա պատերազմից առանց այդ էլ լրջորեն ջլատված Հայաստանի պաշտպանունակությունը։
Հիմա, երբ երկիրը նոր ագրեսիայի է բախվում սահմանի վրա, պաշտպանվելու համար մենք առաջին հերթին դիմում ենք ուրիշներին, հիմնովին խարխլած լինելով ինքնապաշտպանության սեփական ունակությունը։ «Զանգ ընկերոջը», «դահլիճի օգնություն». ահա Հայաստանի անվտանգության մերօրյա համակարգի հիմքը։ Երկրի, որն անցել է 44-օրյա արյունալի պատերազմի միջով և դասեր չի քաղել…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-06-16 09:18Недавно начальник армянского правительства самозабвенно доказывал себе и все остальным, что с наступлением «бархата» жить в стране стало лучше. Даже вычислил, что лучше стало на 50%. Далеко не все граждане разделяют эту точку зрения и, мягко говоря, сильно сомневаются в таком радикальном улучшении своей жизни. И на то есть масса причин. Одна из них заключается в том, что, несмотря на определенный рост зарплат, цены на потребительских рынках растут с бешеной скоростью. И это подтверждается даже официальной статистикой.
-
2025-06-14 10:15Станция «Ачапняк» Ереванского метрополитена будет построена, самое трудное пройдено, заявил мэр Еревана Тигран Авинян в парламенте, передает АРКА. «Проект строительства новой станции - впервые в новейшей истории Армении, является одним из самых сложных. Два дня назад он прошел комплексную экспертизу, на которую было потрачено семь месяцев», - отметил Авинян в среду на обсуждении отчета о выполнении госбюджета РА за 2024 год. По его словам, такого рода проекта в стране не было более 40 лет. «Для его осуществления потребуется определенное время, однако я без устали уверенно говорю вам, что эта станция будет построена. Нам остается всего лишь грамотно организовать конкурс и выделить соответствующее финансирование, а потом уже провести конкурс на технический надзор», - сказал Авинян.
-
2025-06-12 09:40Соотношение налогов к ВВП Армении может достичь 25% в 2026 году, заявил министр финансов республики Ваге Ованнисян, передает АРКА. "Мы постараемся, если не достичь, то вплотную приблизиться к целевому показателю. Мы не пытались достичь нашей цели любым способом, что оказало бы негативное воздействие на наших хозсубъектов и не оказывали давления в администрировании, не повышали налоги. У нас были отложенные налоговые обязательства, в том числе в сфере строительства", - сказал он в парламенте на обсуждении отчета о выполнении госбюджета РА за 2024 год.
-
2025-06-12 09:35Вице-премьер Армении Мгер Григорян примет участие в Петербургском международном экономическом форуме (ПМЭФ) - 2025, сообщили Sputnik Армения в офисе вице-премьера. Форум пройдет с 18 по 21 июня 2025 года в Санкт-Петербурге. В этом году в фокусе ПМЭФ – поиск общих ориентиров в условиях глобальной турбулентности, переосмысление моделей сотрудничества и формирование основ устойчивого развития. Главная тема форума – "Общие ценности – основа роста в многополярном мире". Деловая программа ПМЭФ-2025 включает более 150 мероприятий, охватывающих ключевые темы развития мировой и российской экономики, и более 600 спикеров и модераторов.