Последние новости

ԱՌՈՒՅԳ ՔԱՅԼՔՈՎ՝ ԴԵՊԻ ԲՅՈՒՋԵԻ ՃԳՆԱԺԱՄ

Դեռ անցած տարի, երբ քննարկվում էր ընթացիկ տարվա բյուջեն, երբ չկար ո՛չ համավարակը, ո՛չ դրա բացասական ազդեցությունը համաշխարհային տնտեսության վրա, Հայաստանի կառավարությունը լուրջ փորձություններ էր ծրագրում 2020 թվականին հայոց գանձարանի համար:

Հիշեցնեմ, որ նույնիսկ նախագծային փուլում 2020 թվականի բյուջեում ծախսերի ու եկամուտների միջև ճեղքվածքի աճ էր նախատեսված, այսպես ասած՝ հօգուտ առաջինների։ Համաձայն ծրագրի ՝ դեֆիցիտը պետք է աճեր 31 մլրդ դրամով՝ 2019-ի դեֆիցիտի համեմատ։ Իսկ ավելի ճշգրիտ, եթե անցած տարի դեֆիցիտը կազմել է 151,6 մլրդ, ապա ընթացիկ տարում այդ ցուցանիշը նախատեսվում էր հասցնել 183 միլիարդի, և լոկ այն պատճառով, որ կառավարությունը նախընտրեց զգալիորեն ավելացնել ծախսերը՝ եկամուտների ավելի նվազ աճի պարագայում: Սա այն սերիայից է, երբ ցանկությունները (ծախսելու) չեն համապատասխանում հնարավորություններին (վաստակելու): Բայց…

Ցանկություններն ավելի մեծ գտնվեցին, դեֆիցիտն ավելացրեցին, իսկ բացի այդ՝ որոշեցին, որ ծածկելու են դա վարկերի հաշվին։ Այսինքն ՝ արտաքին պարտքի ավելացման։ Իսկ որպես նման սխեման արդարացնող գլխավոր փաստարկ՝ կառավարությունն ազդարարեց կապիտալ ծախսերի ավելացման անհրաժեշտության մասին, որոնք, ի դեպ, անցած տարի կատարվել են ընդամենը 30 տոկոսով։

Թվում էր, թե այս տարվա կորոնավիրուսային ֆորս-մաժորը պետք է լուրջ ճշգրտումներ մտցներ գլխավոր ֆինանսական փաստաթղթում։ Ասենք, ի՜նչ ճշգրտումներ. եթե նման իրավիճակում չդիմես սեկվեստրի, ապա էլ ե՞րբ։ Սակայն կառավարությունը մերժեց ծախսերի կրճատման գաղափարը, և այժմ գանձարանի վիճակի հեռանկարներն առավել քան մտահոգիչ են թվում։

Ըստ Ֆինանսների նախարարության ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակի հաշվետվության ՝ բյուջեի եկամուտները կազմել են 833,3 մլրդ դրամ, մինչդեռ ծախսերը՝ 938,2 մլրդ։ Բայց այն, որ դեֆիցիտը կես տարվա ընթացքում հասել է մոտ 105 միլիարդի, դեռ բնավ ամենավհատեցնող ցուցանիշը չէ։ Բանն այն է, որ, ըստ Ֆինանսների նախարարության գնահատականների, տարվա արդյունքներով հարկային եկամուտները նախատեսվածից ավելի քիչ կլինեն 161 միլիարդով։ Ընդ որում, կրկնեմ, կառավարությունը մտադիր չէ սահմանափակել ծախսերը։ Իսկ դա նշանակում է, որ, կրկին իսկ Ֆինանսների նախարարության գնահատականներով՝ տարեվերջին դեֆիցիտը կավելանա նույն գումարի չափով, հասնելով ՀՆԱ-ի 5%-ի։ Համաձայնեք, առավել քան մռայլ հեռանկար։ Մանավանդ եթե հաշվի առնենք, որ ինչպես նախորդ, այնպես էլ ընթացիկ տարում կապիտալ ծախսերը մնում են թերակատարված, իսկ ընթացիկ ծախսերը՝ աճում։

Ֆինանսների նախարարության նույն հաշվետվության մեջ նշվում է, որ ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում ոչ ֆինանսական ակտիվներով գործառնությունները (այսինքն նույն այդ կապիտալ ծախսերը) կատարվել են 9-ամսյա ծրագրի 29%-ով: Իսկ արտաքին աջակցության հաշվին աշխատանքների մասով ծախսերի 9-ամսյա ծրագիրը կատարված է ընդամենը 13%-ով։ Ուղիղն ասենք. կապիտալ ծախսերի առումով իրավիճակը ողբալի է։ Մինչդեռ բյուջեի ընթացիկ ծախսերն աճում են թթխմորի պես։ Այսպես, հունվարից մինչև հուլիս դրանք աճել են 18,6%-ով՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Ընդ որում առանձնակի ուշադրության է արժանի թերևս այն հանգամանքը, որ պետհաստատությունների աշխատողների վարձատրության համար այս տարվա առաջին կիսամյակում բյուջեից հատկացվել են 2%-ով ավելի միջոցները, քան անցած տարի։ Ինչպե՞ս այստեղ ուշադրություն չդարձնես գործող իշխանության «պարգևավճարային» հակումներին։

Մեկ այլ հետաքրքիր փաստ. պետհաստատությունների կողմից ապրանքների և ծառայությունների ձեռք բերման համար 2020 թվականի առաջին կիսամյակում հատկացվել են 5,5%-ով ավելի բյուջետային միջոցներ, քան 2019 թվականի հունվար-հուլիսին: Մի խոսքով, պաշտոնյաների բանակը, ինչպես ասում են, ոչ մի բանից չի զրկում իրեն։ Ավելին, ախորժակներն աճում են, չնայած կորոնավիրուսին, տնտեսության ճգնաժամային վիճակին, գանձարանի հարկային եկամուտների հսկայական պակասին։ Ընդ որում զարգացման, բնակչության զբաղվածության խնդրի լուծման օգտին «աշխատող» բյուջետային ծախսերը պարզապես չեն կատարվում։ Այդպիսիք են գործող կառավարության առաջնահերթությունները։

Այո, երկրում չկա սոցիալ-տնտեսական կաթվածահարություն, ինչպես վստահեցնում է վարչապետը։ Բայց դա չկա լոկ առայժմ, ինչպես ցույց են տալիս թվերը։ Համենայն դեպս նման դրվածքի պայմաններում տեսանելի ապագայում պետք է սպասել բյուջետային ճգնաժամի։ Ի վերջո, բյուջեի դեֆիցիտն աճում է, եկամուտները՝ նվազում։ Ընդ որում հաշվետու ժամանակահատվածում արտաքին վարկերի և փոխառնությունների գծով, որոնց հաշվին կարող է ծածկվել դեֆիցիտը, արդեն ստացվել է մոտ 328 մլն դոլար: Իսկ չէ՞ որ խոսքն ընդամենը 6 ամսվա մասին է։ Թե ինչ կլինի տարեվերջին՝ պատկերացնելն անգամ դժվար է…

Основная тема:
Теги:

ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА

  • В РЕЖИМЕ НАБЛЮДЕНИЯ
    2025-05-27 10:09

    Министр экономики Армении Геворг Папоян сообщил журналистам после заседания правительства, что в настоящее время разрабатываются программы поддержки коньячных предприятий. Об этом сообщает «Арменпресс». Он отметил, что цель – обеспечить бесперебойный сбор винограда в сентябре-октябре. «Мы поддержим все компании, вовлеченные в процесс заготовки и экспорта, при условии, что будет обеспечен качественный и стабильный сбор винограда», – подчеркнул министр. Касаясь проблем с экспортом армянского коньяка и других алкогольных напитков в Россию через территорию Грузии, Папоян сообщил, что вскоре проведет встречу с производителями. Одна публичная встреча с ними уже состоялась. «У нас есть предварительные итоги обсуждений с грузинской стороной. Мы продолжим диалог с производителями. Правительство не оставило и не оставит без внимания наших виноградарей, фермеров, производителей коньячного спирта и экспортеров готовой продукции – мы предусмотрим целевые механизмы поддержки», – заверил он.

  • КАКОЙ СПАД СЧИТЕТСЯ КРИТИЧЕСКИМ?
    2025-05-26 10:18

    Число туристов, прибывающих в Армению из стран Ближнего Востока, продолжает ежегодно расти. Об этом в беседе с журналистами заявил министр экономики Армении Геворг Папоян. «За последний год мы зафиксировали существенное сокращение потока туристов из Российской Федерации. Однако это снижение не стало критическим для нашего туристического сектора, поскольку рост числа гостей из Ближнего Востока, Западной Европы и Индии в значительной степени компенсировал этот разрыв», - отметил министр. По его словам, в рамках новой стратегии развития туризма Армения намерена сделать рынок Ближнего Востока одним из приоритетных направлений.

  • А КАК ЖЕ ПРИОРИТЕТЫ?
    2025-05-24 11:43

    Согласно данным статистического комитета РА, в первом квартале текущего года ВВП Армении вырос на 5,2% по сравнению с тем же периодом прошлого года. Показатель в принципе нормальный, если учесть некоторые ранее представленные прогнозы. Например, Центральный банк РА прогнозирует по итогам года рост ВВП в диапазоне от 4,8% до 7%. Всемирный банк прогнозирует 5-процентный рост ВВП по итогам года. МВФ ожидает рост ВВП в 4,9%. Таким образом, можно сказать, что пока данный макроэкономический показатель остается в ожидаемом коридоре.

  • КОНВЕРТАЦИЯ ФИАСКО
    2025-05-22 09:50

    Почти половина срока, выделенного гражданам Армении на то, чтобы представить декларации о собственных доходах, прошла. Напомним, до 1 ноября граждане должны поделиться с государством информацией о своих доходах за прошлый год. Так вот, глядя на то, какой "популярностью" пользуется эта идея в народе, любое другое правительство, по крайней мере адекватное, констатировало бы фиаско инициативы и приостановило бы ее. Уже сейчас можно с полной уверенностью сказать, что провал данной программы неизбежен, о чем, кстати, свидетельствуют официальные данные.

ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ

  • ԻՆՉՊԵՍ ՓԱՇԻՆՅԱՆԸ ՎԱԽԵՑՐԵՑ ԱԼԻԵՎԻՆ 0,1 ՏՈԿՈՍՈՎ
    2021-04-15 21:43

    Զարգացած ինտուիցիայով օժտված վարչապետը նոր գիտելիքներ ձեռք բերեց և հաղորդեց դրանք մեզ «Համակարգային կոռուպցիա չի եղել, եթե անգամ եղել է»,- այսպես, պատասխանելով ներդրումների մասին հարցին, արտահայտվեց վարչապետ Փաշինյանը ապրիլի 14-ին իր «գալա-համերգի» ժամանակ, որն ուղեկցվում էր ուսապարկերի ծափահարություններով։ Որևէ տրամաբանություն փնտրել կառավարության ղեկավարի խոսքերի մեջ չարժե. նա տասնյակ ու հարյուրավոր անգամներ ապացուցել է, որ մտածում է «Անգետիկը Լուսնի վրա» հեքիաթի կատեգորիաներով…

  • ՖՈՐՍ-ՄԱԺՈՐԸ ԻՇԽԱՆԱՎՈՐ «ՄԱԺՈՐՆԵՐԻ» ՀԱՄԱՐ ՀԻՄՔ ՉԷ
    2020-11-03 08:40

    Բյուջետային համակարգի «ոսկե կանոնները» չեղարկվում են Ս.թ. նոյեմբերի 2-ին խորհրդարանի մշտական հանձնաժողովներում մեկնարկեցին 2021 թվականի գլխավոր ֆինանսական փաստաթղթի քննարկումները: «Չենք կարող ասել, որ ռազմական դրությունը որևէ ազդեցություն չունեցավ տնտեսության կամ բյուջեի վրա: Իհարկե, բյուջետային մուտքերի վրա ազդեցություն ունեցավ ու կունենա: Այսպիսով, պետք է մտածենք պարտքի շեմի մասին: Կարծում եմ, որ կգտնենք այն հաշվեկշիռը, որը հնարավորություն կտա այս իրավիճակից դուրս գալ, ինչպես նաև մարտահրավերից բխող ռիսկերը չեզոքացնել, կառավարել և ունենալ կայուն սոցիալ-տնտեսական իրավիճակ», - ընդգծեց փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը:

  • ՃԳՆԱԺԱՄԱՅԻՆ ՇՐՋԱՆԻ ԹԱՎՇԵ ԳԵՐԱԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
    2020-09-11 08:47

    Հայաստանում հայտարարվել է նախագծման մրցույթ՝ հանրապետության Ազգային ժողովի նոր մասնաշենքի կառուցման համար: Այս մասին իր ֆեյսբուքյան էջում հայտնել է ԱԺ աշխատակազմի ղեկավար Տիգրան Գալստյանը, հաղորդում է «Նովոստի-Արմենիա»-ն։ Նա պարզաբանել է, որ մասնագիտական հանձնաժողովը բաղկացած է 10 հոգուց, որոնք ներկայացնում են Հայաստանի քաղաքաշինության կոմիտեն, Ազգային ժողովը, Երևանի քաղաքապետարանը և Ճարտարապետների պալատը: «Գնահատման հիմնական չափանիշը ոչ թե գնային առաջարկն է, այլ մասնագիտական անձնակազմը և մրցույթի հայտով ներկայացվող էսքիզ նախագիծը»,- պարզաբանել է նա:

  • «ՀԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ» ԾԱԽՍԵՐ ԵՎ «ՀԱԿԱՀԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ» ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ
    2020-08-15 09:07

    Դեռևս հուլիսի սկզբին Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ Էդուարդ Հովհաննիսյանը լրագրողների հետ զրույցում խոստովանեց, որ հարկային պարտավորությունների գանձման հետ կապված իրավիճակը մտահոգիչ է։ Եվ բացատրեց դա, բնականաբար, կորոնավիրուսային իրողությամբ և անկում ապրող տնտեսության վրա դրա ազդեցությամբ։ Մինչդեռ այսօր արդեն ակնհայտ է, որ իրավիճակն այդ առումով առավել քան տագնապալի է։ Բյուջեի եկամուտներն էապես կրճատվում են, հարկային եկամուտները՝ այդ թվում։ Ընդ որում բյուջետային միջոցները ծախսվում են, ըստ էության, առանց հաշվի առնելու մուտքերի կրճատման գործոնը։