«ՀԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ» ԾԱԽՍԵՐ ԵՎ «ՀԱԿԱՀԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ» ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ
Դեռևս հուլիսի սկզբին Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ Էդուարդ Հովհաննիսյանը լրագրողների հետ զրույցում խոստովանեց, որ հարկային պարտավորությունների գանձման հետ կապված իրավիճակը մտահոգիչ է։ Եվ բացատրեց դա, բնականաբար, կորոնավիրուսային իրողությամբ և անկում ապրող տնտեսության վրա դրա ազդեցությամբ։ Մինչդեռ այսօր արդեն ակնհայտ է, որ իրավիճակն այդ առումով առավել քան տագնապալի է։ Բյուջեի եկամուտներն էապես կրճատվում են, հարկային եկամուտները՝ այդ թվում։ Ընդ որում բյուջետային միջոցները ծախսվում են, ըստ էության, առանց հաշվի առնելու մուտքերի կրճատման գործոնը։
Ընթացիկ տարվա առաջին 6 ամիսներին հարկերի և տուրքերի գծով Հայաստանի բյուջեն ստացել է 680, 2 մլրդ դրամ: Դա ավելի քան 33 միլիարդով ավելի քիչ է, քան նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածում։ Ըստ էության, խոսքը 4,5% անկման մասին է։ Ընդհանուր առմամբ բյուջեի եկամուտներն ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում կրճատվել են 42 մլրդ դրամով՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Այսինքն 5.5%-ով։ Առաջին հայացքից՝ հարկային մուտքերի և եկամուտների այդպիսի անկումն ընդհանուր առմամբ չպետք է առանձնակի տագնապ հարուցի։ 5 տոկոսով (պլյուս-մինուս) կրճատումը, իհարկե, վատ է, բայց ոչ աղետալի։ Սակայն այստեղ պետք է հաշվի առնել, որ երկրի բյուջեում նախատեսված է գանձարանի եկամուտների առավել քան տպավորիչ աճ՝ նախորդ տարվա համեմատ։ Տարվա արդյունքներով բյուջեն պետք է 13%-ով ավելի շատ եկամուտ ստանա, քան անցած տարի։
Եվ ահա այսօր ստիպված ենք արձանագրել, որ ահռելի աճի փոխարեն մենք ստացել ենք անկում։ Այստեղ, ի դեպ, նշենք, որ անցած տարի ԱԺ-ում 2020թ. գլխավոր ֆինանսական փաստաթղթի նախագծի քննարկման ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը անվանեց դա (փաստաթուղթը) «հեղափոխական»։ Եվ առաջին հերթին այն պատճառով, որ ծրագրվում էր եկամուտների աճ նույն այդ 13%-ով և ծախսերի աճ 14%-ով։ Նախագիծը կարելի է անվանել ինչպես ասես, ծրագրել կարելի է ինչ ասես, սակայն իրականությունը, ըստ էության, հրամցրեց միանգամայն այլ բնութագրիչներ։ Այսօր կարելի է վստահորեն ասել, որ 2020-ի բյուջեն եկամուտների գծով հաստատ «հեղափոխական» չի լինելու։ Համենայնդեպս առաջին կիսամյակի արդյունքները վկայում են հենց այդ մասին։
Թեպետ, դա, կրկնեմ, վերաբերում է բյուջեի եկամտային մասին։ Իսկ այ ծախսային մասով կան հեղափոխականություն ակնկալելու բոլոր հիմքերը։ Կրկին իսկ՝ առաջին կիսամյակի արդյունքներով գանձարանը ծախսել է ավելի քան 765 միլիարդ դրամ, մինչդեռ նախորդ տարվա առաջին կիսամյակում այդ ցուցանիշը կազմել է 636 միլիարդ։ Այսինքն խոսքը ծախսերի աճի մասին է (նախորդ տարվա համեմատ) ավելի քան 20%-ով։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան բյուջեում նախատեսված 14%-ը։
Այսպիսով, արձանագրենք բյուջեի հետ կապված իրավիճակը առաջին կիսամյակի արդյունքներով. մի կողմից՝ կորոնավիրուսի պատճառով գանձարանը նախորդ տարվա համեմատ ստացել է 5%-ով ավելի քիչ եկամուտ, այն դեպքում, երբ նախատեսվում էր 13% աճ: Մյուս կողմից՝ ծախսերի մասով արձանագրվել է 20% աճ, նախատեսված 14%-ի փոխարեն։ Այլ կերպ ասած, մի կողմից՝ կորցնում ենք եկամուտները, մյուս կողմից՝ միջոցները ծախսվում են, ինչպես ասում են, շռայլորեն։
Հարկ կա՞ արդյոք նշել, որ եթե այդ միտումը պահպանվի, ապա արդեն շատ շուտով երկիրը կկանգնի բյուջետային ահռելի ճգնաժամի առջև։ Հարկ կա՞ արդյոք խոսել այն մասին, որ ճգնաժամային շրջանում անհրաժեշտ է պետական միջոցների ավելի խնայողական օգտագործում, մանավանդ երբ դրանց ներհոսքը նվազում է։ Վերջապես, հարկ կա՞ արդյոք ասել, որ նման իրավիճակում բոլորը պետք է չափավորեն ախորժակը, ներառյալ պարգևավճարների վրա նստած պաշտոնյաները։ Այս ամենը վաղուց է ասվել, բյուջետային խնդիրները վաղուց են կանխատեսվել։ Բայց, դատելով ամենից, կառավարությունը դա քիչ է հուզում։ Որքա՞ն ժամանակ նա կարող է այդպես շարունակել։ «Հեղափոխականորեն» ծախսել գանձարանը, չնայած դրա եկամուտների հակահեղափոխական կրճատմանը…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-05-02 10:23
Премьер-министр Армении Никол Пашинян поздравил сограждан с Международным днем труда и солидарности трудящихся, напомнив о важности знаний и образования, передает Новости-Армения. "Труд, конечно, является необходимым, но недостаточным условием для улучшения жизни отдельного человека и общества, поскольку только эффективный труд приносит удовлетворительные результаты, а чтобы быть эффективным, труд должен основываться на знаниях, постоянно совершенствуемых навыках, то есть на образовании и обучении", - говорится в послании премьер-министра Армении к 1 мая. "Возможно, нам следует найти в себе силы признать, что мы живем плохо в меру того, чего мы не знаем, и хорошо в меру того, что мы знаем, и для того, чтобы расширить наше благосостояние, нам нужно сократить объем того, чего мы не знаем, и расширить объем того, что мы знаем, а это возможно при теснейшей взаимосвязи труда и образования, образования и труда", - заявил Пашинян.
-
2025-05-01 10:36
С 1 января 2025 года и по состоянию на 28 апреля 37 737 граждан подали Всеобщую декларацию о доходах (из 900 тыс декларантов - ред.), заявил премьер Никол Пашинян 30 апреля на заседании правительства, передает АрмИнфо. «16 тысячам 271 гражданину возвращены 1 миллиард 482 миллиона драмов в виде социального кредита (+ 165 миллионов драмов по сравнению с прошлым понедельником). Средняя сумма кредита, полученного обратно одним человеком, составляет 91,1 тыс. драмов», - отметил он. Премьер обратил внимание на тот факт, что в результате данного процесса сгенерировано дополнительных налогов на 1 млрд драмов.
-
2025-04-29 10:36
В Армении с 27 апреля 2025 года вступила в силу административная ответственность для хозсубъектов за нарушения в маркировке молочных и мясных продуктов, передает АРКА. Как напомнили в Минэкономики республики, согласно изменениям в законе "О торговле и услугах", молочная продукция без заменителей молочного жира должна размещаться в супермаркетах на зелёных стеллажах, а с содержанием заменителей молочного жира - на оранжевых стеллажах. Кроме того, на полках должны быть соответствующие информационные таблички. Инспекционный орган безопасности продуктов питания сообщил ранее, что с 27 апреля вводится также административная ответственность для предпринимателей, которые не обеспечат наличие для мясной продукции документов, подтверждающих забой скота на скотобойнях, в видном для потребителей месте.
-
2025-04-26 15:28
Тысяча крупнейших налогоплательщиков Армении за первый квартал 2025 года перечислили в госбюджет республики налогов и таможенных выплат на сумму более 409,3 млрд драмов против 387,1 млрд драмов за январь-март 2024 года, сообщает АРКА со ссылкой на Комитет по госдоходам РА. Согласно пресс-релизу, налоговым органом собрано 329,1 млрд драмов, а таможенным органом – 80,2 млрд драмов. В первую десятку крупнейших налогоплательщиков входят – "Газпром Армения" (выплаты составили 19,9 млрд драмов), Mobile Center Art (16,6 млрд драмов), Grand Tobacco (12,1 млрд драмов), CPS Energy Group (7,03 млрд драмов), Pretty Way (6,5 млрд драмов), Wildberries (5,7 млрд драмов), City (5,2 млрд драмов), International Masis Tabak (4,5 млрд драмов), ЗАО «Электрические сети Армении» (4,4 млрд драмов), Soft Constract (4,01 млрд драмов).
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-10-22 17:08
2021 թվականի երրորդ եռամսյակի տվյալներով Ամերիաբանկը Հայաստանի ամենախոշոր հարկատու բանկն է:
-
2021-04-06 21:29
Հայաստանում գնաճը դուրս է պրծել նախանշված միջանցքից Ազգային տնտեսությունն անցած տարվա ընթացքում կորցրել է 7,5% և 2020 թվականի 2-րդ եռամսյակից առ այսօր գտնվում է տեխնիկական ռեցեսիայի մեջ։ Ընթացիկ տարվա 2 ամիսների արդյունքներով՝ Հայաստանի տնտեսությունը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ անկում է ապրել 6,7%-ով։
-
2020-11-27 09:44
Նախկինում կոչ էր անում սնանկացնել, այսօր հպարտություն է հայտնում Նիկոլ Փաշինյանը մտադիր է հանդիպումների շարք անցկացնել Հայաստանի գործարար շրջանակների ներկայացուցիչների հետ՝ տնտեսական ակտիվության վերականգնման և ներդրումային միջավայրի հարցերը քննարկելու համար: Այդ մասին շաբաթվա սկզբին մեզ հայտնեց երկրի կառավարության մամլո ծառայությունը։
-
2020-11-03 08:40
Բյուջետային համակարգի «ոսկե կանոնները» չեղարկվում են Ս.թ. նոյեմբերի 2-ին խորհրդարանի մշտական հանձնաժողովներում մեկնարկեցին 2021 թվականի գլխավոր ֆինանսական փաստաթղթի քննարկումները: «Չենք կարող ասել, որ ռազմական դրությունը որևէ ազդեցություն չունեցավ տնտեսության կամ բյուջեի վրա: Իհարկե, բյուջետային մուտքերի վրա ազդեցություն ունեցավ ու կունենա: Այսպիսով, պետք է մտածենք պարտքի շեմի մասին: Կարծում եմ, որ կգտնենք այն հաշվեկշիռը, որը հնարավորություն կտա այս իրավիճակից դուրս գալ, ինչպես նաև մարտահրավերից բխող ռիսկերը չեզոքացնել, կառավարել և ունենալ կայուն սոցիալ-տնտեսական իրավիճակ», - ընդգծեց փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը: