2019-06-25 19:42
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ՀԱՄԱՀԱՎԱՍԱՐԵՑՄԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔԸ ԲԵՎԵՌԱՑՈՒՄՆ Է
Ազգային ժողովը շարունակեց արտահերթ նիստը։ Ինչպես հաղորդում է Արմենպրեսը, հունիսի 24-ի օրակարգում Հարկային օրենսգրքում նախատեսվող փոփոխությունների փաթեթն էր։
Քվեարկության էին դրված նաև նախորդ նիստում քննարկված մի քանի օրենքների նախագծեր։
ԲԱՅՑ ԱՆՀՆԱՐ Է ԼՌԵԼ. եկամտահարկի համահավասարեցման, այսպես կոչված՝ դրույքների հարթ սանդղակի սկզբունքը դարձավ Հարկային օրենսգրքի ամենավիճելի և աղմկահարույց տարրերից մեկը։ Եվ դա զարմանալի չէ, քանի որ գաղափարը սոցիալական արդարության տեսանկյունից բավական վիճելի է։ Ըստ էության, չեղարկվում է տարբերակված մոտեցումը չափազանց բարձր և չնչին աշխատավարձերի հարկման նկատմամբ, ինչը մեր պարագայում տանում է դեպի սոցիալական բևեռացման խորացում։ Մանավանդ եթե հաշվի առնենք երկրում 30%-անոց աղքատության գործոնը, որի խորապատկերին, ըստ էության, բարձր վարձատրվող աշխատողների եկամուտները կավելանան, իսկ ցածր (մինչև 150 հազար դրամ) աշխատավարձերը կհարկվեն նույն դրույքաչափով (23%), ինչպեսև նախկինում։
Մինչդեռ դա խնդրի լոկ մեկ կողմն է։ Իրականում ոչ պակաս, իսկ գուցեև ավելի կարևոր է այն, հանուն ինչի կառավարությունը գնում է այդ քայլին։ Այդ ի՞նչ «սուրբ» նպատակի համար է զոհաբերում սոցիալական արդարության սկզբունքը։ Այ այստեղ կառավարութունը չունի ըմբռնելի բացատրություններ, առավելևս՝ համոզիչ հիմնավորումներ։
Ըստ էության, եթե հիմք ընդունենք պետության, ավելի ճիշտ՝ պետգանձարանի շահերը, ապա բարձր աշխատավարձերից գանձվող եկամտահարկի իջեցումը պետք է խթանի միջոցների լրացուցիչ ներհոսքը բյուջե՝ աշխատավարձերի իրական աճի ազդակի և ստվերից դուրս գալու հաշվին։ Թերևս միայն այդ դեպքում ընդհանրապես կարող էր իմաստ ունենալ տվյալ նախաձեռնությունը։ Բայց միայն մեկ պայմանով. ֆիսկալային այն արդյունքի գոնե մոտավոր հաշվարկների, որ սպասվում է։ Սակայն դրա փոխարեն փոքրիշատե ճշգրիտ հաշվարկված է մեկ այլ թիվ. բարձր աշխատավարձերից գանձվող եկամտահարկի փաստացի իջեցումը (դրույքների սանդղակի համահավասարեցումը) գանձարանի վրա կնստի 45 միլիարդ դրամ։ Այսինքն այդ գումարը (տարեկան կտրվածքով) բյուջեն չի ստանա տվյալ նորարարությունը մտցնելու պատճառով։ Կրկնում եմ, կարելի էր հասկանալ նախաձեռնությունը, եթե գաղափարի հեղինակները հայտարարեին, որ, ասենք՝ այո՛, 45 միլիարդ կորցնում ենք, բայց այն բանի հաշվին, որ ստվերից դուրս կգան բարձր աշխատավարձերը, մենք կկարողանանք ավելի շատ եկամտահարկ հավաքել։ Ենթադրենք՝ 10 տոկոսով ավելի։ Բայց նման վստահություն կառավարությունը չունի։ Կա միայն համոզմունք, որ լինելու են կորուստներ։
Սկզբունքորեն հասկանալի են նաև համահավասարեցման գործընթացի արդյունքում գանձարանում եկամտահարկի հաշվին միջոցների ներհոսքի աճի առնչությամբ նման անվստահության պատճառները։ Նախ, արդեն ազդարարված է անցած տարվա ընթացքում ստվերից դուրս եկած աշխատավարձերի բավական տպավորիչ թիվ։ Խոսքը վերաբերում է հենց այն 50 հազար նոր, ստվերից դուրս եկած աշխատատեղերին, որոնց մասին ամեն պատեհ ու անպատեհ առիթով խոսում է վարչապետը։ Եթե հաշվի առնենք, որ երկրում եկամտահարկ է վճարում ընդամենը մոտ 535 հազար մարդ, ապա ակնհայտ է դառնում, որ սքողված զբաղվածությունը ստվերից դուրս բերելու ռեսուրսը բավական սահմանափակ է։ Մանավանդ որ այդ ռեսուրսի 51 հազարն արդեն իբրև թե դուրս են բերել ստվերից, ասենք այսպես, ծախսել։ Հարկային նորարարությունները հավանական ֆիսկալային արդյունքով արդարացնելու համար պետք է ակնկալել, որ ստվերից դուրս կգան առնվազն նույն քանակի լրացուցիչ (ստվերից դուրս եկած կամ նոր) աշխատատեղեր։ Դժվար թե նույնիսկ ամենալավատեսական կանխատեսումները թույլ տան այդպիսի ցուցանիշներ ծրագրել ապագայում։
Երկրորդ, գաղտնիք չէ, որ բարձր աշխատավարձեր սահմանվում են հիմնականում այն ոլորտներում, որտեղ ստվերը քիչ է։ Դա բանկային ոլորտն է, դա ԻՏ մասնահատվածն է։ Փոխարենը համարվում է, որ ստվերային զբաղվածությունն ամենից շատ սպասարկման ոլորտում է, սակայն այդտեղ աշխատավարձերը բարձր չեն։ Եվ եթե պետք է խթանվի աշխատատեղերի ելքը ստվերից, ապա դա պիտի արվի հենց այնտեղ, որտեղ այն (ստվերը) շատ է։ Եթե այդ նպատակով օգտագործվելու են հարկային մեղմացումներ, ապա դա պիտի արվի ցածր եկամուտներ ունեցող անձանց համար։ Մինչդեռ տվյալ դեպքում ամեն ինչ արվում է գործնականում ճիշտ հակառակը։
Մնում է հասկանալ, թե ինչու։ Ի՞նչ նպատակով է գործադիր իշխանությունը որոշել ավելացնել հատկապես և միայն նրանց եկամուտները, ովքեր պատկառելի են վաստակում։ Ի՞նչ նպատակով է կառավարությունը հոժարակամ զոհաբերում 45 միլիարդ դրամը, որ կպակասի բյուջեից։ Վերջապես, հանուն ինչի՞ է նա գնում մի քայլի, որը խորացնում է սոցիալական բևեռացումը և հակասում սոցիալական արդարության սկզբունքներին։ Ո՞րն է այն նպատակը, որին հասնելու համար օգտագործվում է տվյալ հարկային միջոցը։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-05-02 10:23Премьер-министр Армении Никол Пашинян поздравил сограждан с Международным днем труда и солидарности трудящихся, напомнив о важности знаний и образования, передает Новости-Армения. "Труд, конечно, является необходимым, но недостаточным условием для улучшения жизни отдельного человека и общества, поскольку только эффективный труд приносит удовлетворительные результаты, а чтобы быть эффективным, труд должен основываться на знаниях, постоянно совершенствуемых навыках, то есть на образовании и обучении", - говорится в послании премьер-министра Армении к 1 мая. "Возможно, нам следует найти в себе силы признать, что мы живем плохо в меру того, чего мы не знаем, и хорошо в меру того, что мы знаем, и для того, чтобы расширить наше благосостояние, нам нужно сократить объем того, чего мы не знаем, и расширить объем того, что мы знаем, а это возможно при теснейшей взаимосвязи труда и образования, образования и труда", - заявил Пашинян.
-
2025-05-01 10:36С 1 января 2025 года и по состоянию на 28 апреля 37 737 граждан подали Всеобщую декларацию о доходах (из 900 тыс декларантов - ред.), заявил премьер Никол Пашинян 30 апреля на заседании правительства, передает АрмИнфо. «16 тысячам 271 гражданину возвращены 1 миллиард 482 миллиона драмов в виде социального кредита (+ 165 миллионов драмов по сравнению с прошлым понедельником). Средняя сумма кредита, полученного обратно одним человеком, составляет 91,1 тыс. драмов», - отметил он. Премьер обратил внимание на тот факт, что в результате данного процесса сгенерировано дополнительных налогов на 1 млрд драмов.
-
2025-04-29 10:36В Армении с 27 апреля 2025 года вступила в силу административная ответственность для хозсубъектов за нарушения в маркировке молочных и мясных продуктов, передает АРКА. Как напомнили в Минэкономики республики, согласно изменениям в законе "О торговле и услугах", молочная продукция без заменителей молочного жира должна размещаться в супермаркетах на зелёных стеллажах, а с содержанием заменителей молочного жира - на оранжевых стеллажах. Кроме того, на полках должны быть соответствующие информационные таблички. Инспекционный орган безопасности продуктов питания сообщил ранее, что с 27 апреля вводится также административная ответственность для предпринимателей, которые не обеспечат наличие для мясной продукции документов, подтверждающих забой скота на скотобойнях, в видном для потребителей месте.
-
2025-04-26 15:28Тысяча крупнейших налогоплательщиков Армении за первый квартал 2025 года перечислили в госбюджет республики налогов и таможенных выплат на сумму более 409,3 млрд драмов против 387,1 млрд драмов за январь-март 2024 года, сообщает АРКА со ссылкой на Комитет по госдоходам РА. Согласно пресс-релизу, налоговым органом собрано 329,1 млрд драмов, а таможенным органом – 80,2 млрд драмов. В первую десятку крупнейших налогоплательщиков входят – "Газпром Армения" (выплаты составили 19,9 млрд драмов), Mobile Center Art (16,6 млрд драмов), Grand Tobacco (12,1 млрд драмов), CPS Energy Group (7,03 млрд драмов), Pretty Way (6,5 млрд драмов), Wildberries (5,7 млрд драмов), City (5,2 млрд драмов), International Masis Tabak (4,5 млрд драмов), ЗАО «Электрические сети Армении» (4,4 млрд драмов), Soft Constract (4,01 млрд драмов).
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2019-04-13 10:23Կառավարության կողմից ներկայացված Հարկային օրենսգրքի և հարակից օրենքների փոփոխությունների փաթեթը ցավոք չունի տնտեսական հեղափոխության համար անհրաժեշտ նախադրյալները և այն ընդամենը փոքր հնարավորություն է տալու ունենալ որոշակի դրական տեղաշարժեր տնտեսության մեջ: Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Մանե Թանդիլյանը՝ ներկայացնելով Հարկային օրենսգրքի փաթեթում փոփոխությունների առաջարկներ։