2020-07-17 20:08
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ԱՆՏԵՍԵԼՈՎ ԱԽՏԱՆՇԱՆՆԵՐԸ
Ըստ պաշտոնական վիճակագրության, արդյունաբերական արտադրության ծավալը Հայաստանում այս տարվա առաջին 5 ամիսների ընթացքում աճել է՝ 2019-ի նույն ժամանակահատվածի համեմատ: Աճել է, իհարկե, ոչ շատ։ Ընդամենը 2,4%-ով։ Բայց երբ տնտեսական առանցքային մյուս բնութագրիչների մեծամասնության պարագայում անկում է արձանագրվում, երբ աշխարհում և երկրում թափ է հավաքում տնտեսական ճգնաժամը, նույնիսկ այդ փոքր աճը, թվում է, բավական էական է։ Սակայն այդպես կարող է թվալ այնքան ժամանակ, քանի դեռ չես ծանոթացել կոնկրետ ապրանքային խմբերի արդյունաբերական արտադրության վիճակագրությանը։ Այստեղ արդեն հարկ է արձանագրել առավել քան տագնապալի միտումներ…
Հայրենի ողջ արտադրական տեսականին չենք թվարկի, կանգ կառնենք միայն նրա վրա, ինչը թույլ է տալիս ավելի լավ ներկայացնել արդյունաբերության ոլորտում, տնտեսության իրական հատվածում տիրող իրավիճակը. այն, ինչը բնութագրում է մեր ներկայիս արտահանումային թրենդն ու ներքին պահանջարկը։
Սննդարդյունաբերության ոլորտում իրավիճակը, ուղիղն ասենք, այնքան էլ լավատեսական չէ։ Հունվար-մայիս ամիսներին Հայաստանում նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել է թարմ կամ սառեցված տավարի, խոզի, ոչխարի մսի արտադրությունը։ Այստեղ կրճատումները մեծ չեն. 5-4%. Սակայն հզոր անկում է գրանցվել ձկնարտադրության ոլորտում։ Կրճատումը կազմում է առավել քան 30%։ Այո, իրավիճակը փոքր-ինչ բարելավում է հավի մսի արտադրության աճը 11%-ով։ Բայց դա ամենևին չի կարելի համարել այլ ուղղություններով արձանագրված անկման փոխհատուցում։ Եվ առավելևս, եթե հաշվի առնենք արտահանման կողմնորոշումը, ասենք՝ հենց նույն ոչխարի և ձկան մասով, և դրա լիակատար բացակայությունը հավի մսի պարագայում։
Ասենք, որ նշված ժամանակահատվածում աճել է կաթի և կաթնամթերքի արտադրությունը։ Դա, իհարկե, պլյուս է։ Բայց այ, օրինակ, հացի արտադրությունը նվազել է։ Եվ դա մինուս է։
Հատուկ ուշադրություն է գրավում իրավիճակն ալկոհոլային, կրկին իսկ՝ արտահանման ուղղվածություն ունեցող ճակատում։ Կոնյակի արտադրությունը նվազել է 15%-ով, օղու արտադրությունը՝ 30%-ով, ոգելից այլ ըմպելիքներինը՝ 50%-ով։ Ընդ որում ահռելի չափով, գրեթե 6 անգամ աճել է էթիլային անխառն սպիրտի արտադրությունը։ Նման արտառոց աճի պատճառներն ակնհայտ են։ Համավարակի պայմաններում սպիրտը՝ որպես ախտահանիչ միջոց, արդիականություն է ստացել։ Բայց այն, որ արտահանմանն ուղղված կոնյակի արտադրությունն անկում է արձանագրում, մեղմ ասած, ավանդական արտաքին շուկաների կորստի տագնապալի ախտանշան է։ Իսկ ընդհանրապես ալկոհոլի արտադրության ծավալների ընդհանուր կրճատումը չի կարող բացասաբար չանդրադառնալ նաև ակցիզային հարկի գծով բյուջետային մուտքերի վրա։ Նույնը վերաբերում է, թերևս, ծխախոտի արտադրությանը։ Այստեղ ևս անկում է արձանագրվել 13,8%-ով։
Փոքր-ինչ ավելի լավ իրավիճակ է ստեղծվել թեթև արդյունաբերության ոլորտում։ Աճել է տրիկոտաժի, կոշիկի, անկողնային սպիտակեղենի արտադրությունը։ Բայց, օրինակ, արտահանման ուղղվածություն ունեցող գորգերի արտադրության ծավալը կրճատվել է ավելի քան 70%-ով։
Այս մռայլ խորապատկերին, թերեվս, ամենավառ «հաջողություններն» արձանագրվել են հանքարդյունաբերության ոլորտում։ Այսպես, ցինկի խտանյութի արտադրությունն աճել է 30%-ով, պղնձի խտանյութինը՝ 24%-ով, իսկ մոլիբդենի խտանյութինը՝ 1,7 անգամ։ Թվերն առավել քան խոսուն են և մի ավելորդ անգամ ընդգծում են, որ այսօր երկրի տնտեսական կյանքի ամենաակտիվ ուղղությունը հումքային արտահանումն է և մեր ընդերքի ակտիվ շահագործումը։ Մի կողմից՝ մենք կորցնում ենք դիրքերը ավանդական արտահանման ուղղություններով (կոնյակ, ծխախոտ, ոչխարի միս, ձուկ), մյուս կողմից՝ իրական շարժ ունենք բնական ռեսուրսների օգտագործման ոլորտում։
Ասենք ուղղակի. ուրվագծվող հեռանկարները չափազանց մռայլ են։ Մանավանդ եթե հաշվի առնենք, որ խոսքը տարվա այն ժամանակահատվածի մասին է, որի մեծ մասը (երեք ամիսը՝ հինգից) չի ենթարկվել համավարակի «հարվածին»։ Դժվար թե արժե կասկածել, որ կիսամյակի արդյունքներով, և ընդհանրապես՝ ճգնաժամի յուրաքանչյուր նոր ամսվա հետ պատկերը կփոխվի դեպի վատը: Հենց թեկուզ այն պարզ պատճառով, որ կառավարությունում, դատելով ամենից, նման խնդիրները չեն էլ նկատում։ Իսկ եթե անգամ նկատում են, ապա խնդիր չեն համարում։ Ինչպես որ դեռ փետրվարին մեզ համար սպառնալիք չէին համարում համաճարակի համաշխարհային բռնկումը, երբ Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարարը հայտարարում էր, թե տնտեսական ռիսկերը մեզ վրա շատ չեն անդրադառնա։ Հիշեցնենք, այն ժամանակ նախարարն ասում էր, թե համավարակի բացասական ազդեցությունը մենք կարող ենք զգալ միայն երեք ուղղություններով. պղնձի համաշխարհային գների անկում, Ռուսաստանում տնտեսական իրավիճակի վատթարացում՝ նավթի գների անկման պատճառով, ինչը կարող են իրենց մաշկի վրա զգալ արտագնա աշխատանքի մեկնած մեր հայրենակիցները, և Չինաստանից զբոսաշրջիկների թվի կրճատում։ Հենց այս և միմիայն այս երեք ուղղություններով էր կառավարությունը տեսնում մեր տնտեսությանը սպառնացող վտանգները 4 ամիս առաջ։ Ավելի ճիշտ՝ դրանից բացի ուրիշ ոչինչ չէր էլ տեսնում։ Թեև այն ժամանակ արդեն շատերի համար ակներև էր, որ մեր տնտեսությանը սպառնացող մարտահրավերները բազմապատիկ ավելի շատ են։ Ճիշտ նույն կերպ էլ ներկայումս է կառավարությունն արձագանքում իրավիճակին՝ անտեսելով ակնհայտ վտանգավոր միտումներն ու ախտանշանները…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-07-30 09:36Мэр Еревана Тигран Авинян сообщил в своем Telegram-канале, что в последние годы городское управление претерпело серьезные изменения, превратив Ереван в «современный, цифровой и быстро реагирующий на нужды горожан город». «В 2021 году по коридорам мэрии еще катали тележки, полные документов. А сегодня Ереван — современный, цифровой город, способный быстро откликаться на потребности жителей», — написал он, передает Panarmenian.net. Ключевые шаги трансформации: запуск платформы «Активный гражданин» — инструмента для участия горожан, гарантирующего прозрачность и подотчетность; внедрение единого электронного сервиса, где доступны все данные о долгах, разрешениях и переписке граждан. По словам Авиняна, 12 управлений мэрии уже используют ГИС-технологии в следующих направлениях: мониторинг системы вывоза мусора, градостроительное планирование с помощью 3D-моделей, оптимизация транспортных маршрутов, интеллектуальные системы полива зеленых зон.
-
2025-07-28 10:13В июне в Армении был установлен новый исторический рекорд по числу зарегистрированных рабочих мест: 796 473 рабочих места. Как передает Арменпресс, об этом премьер-министр Армении Никол Пашинян сообщил на своей странице в Facebook. Премьер-министр отметил, что уровень экономической активности в стране составил 8,6%. «Люблю тебя, трудящийся, создающий продукт и созидающий государство народ Республики Армения», — такими словами завершил пост Никол Пашинян.
-
2025-07-24 10:05Кабмин Армении отреагировал на победу главы группы компаний "Ташир" Самвела Карапетяна в арбитражном споре против правительства РА по делу об огосударствлении компании "Электрические сети Армении" (ЭСА), передает Sputnik Армения.
-
2025-07-23 09:20На реализацию проекта «Образование – это модно» из средств государственного бюджета не было израсходовано ни одного драма. Финансировались исключительно мероприятия, связанные с деятельностью премьер-министра, в том числе его встречи с гражданами. Об этом на пресс-конференции 16 июля заявил премьер-министр Армении Никол Пашинян, передает News.am. «Государственные средства направляются на обеспечение деятельности премьер-министра. Например, микрофоны и стулья, используемые на этой пресс-конференции, также приобретены за счет бюджета, поскольку служат обеспечению моей официальной деятельности», - отметил он. «Проще говоря, финансировался не сам проект «Образование – это модно», а деятельность премьер-министра – его встречи с гражданами. Сегодня они проходят в рамках одной инициативы, завтра – в формате пресс-конференции или выездной встречи. Даже если я беседую с гражданами прямо посреди села – это также часть официальной деятельности, которая финансируется из государственного бюджета», - добавил Пашинян.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2022-07-16 07:31Նրանք հպարտանալու բան ունեն իրենց մասնագիտական տոնին Ամեն տարի հուլիսի երրորդ կիրակի օրը իրենց տոնն են նշում խիզախ մասնագիտության տեր մարդիկ՝ հանքագործներն ու մետալուրգները: Հայաստանում Հանքագործի և մետալուրգի օրը հպարտանալու և տոնելու բան կա։ Բայց գլխավոր հարստությունը, ինչպես մշտապես նշում են հանքարդյունաբերական ընկերություններում, մարդիկ են, աշխատանքային կոլեկտիվները։
-
2022-07-15 10:1715 տարվա ընթացքում 400 մլն դոլարի ներդրումներ հանքարդյունաբերության ոլորտում Ամեն տարի հուլիսի երրորդ կիրակի օրը իրենց տոնն են նշում խիզախ մասնագիտության տեր մարդիկ՝ հանքագործներն ու մետալուրգները: Հայաստանում Հանքագործի և մետալուրգի օրը կառավարության որոշմամբ վերականգնել են 2008 թվականին: Որոշման հիմնավորման մեջ նշվել է, որ այդ ոլորտները առաջնայիններից են Հայաստանի տնտեսության մեջ, և դրանց զարգացման հետ մեծ հույսեր են կապվում, այդ թվում՝ այլ ոլորտների վրա դրանց ազդեցության տեսանկյունից:
-
2019-05-07 21:36Հայաստանում առաջին տնտեսական հեղափոխության առաջին տարվա առաջին եռամսյակում տեղի ունեցան բավականաչափ իրադարձություններ, որպեսզի խոսենք առաջին արդյունքների մասին։ Անշուշտ, քիչ չեն նրանք, ովքեր արդեն համտեսել են տնտեսական հեղափոխության և հայկական տնտեսության թռիչքաձև վերելքի քաղցր պտուղները։ Թեպետ, նրանց մասին՝ քիչ ավելի ուշ։ Իսկ առայժմ խոսենք այն մասին, թե ինչ տեղի ունեցավ երկրի տնտեսության մեջ այսչափ կարճ, բայց հեղափոխական ժամանակահատվածում։ Արդյունքներն իսկապես չափազանց շատ են։
-
2019-04-12 19:53«Այս մեկ տարվա ընթացքում ձևավորվել էին գերսպասումներ և նման պարագայում ակնհայտ էր, որ բավականին արագ կարող էր դա հանգեցնել գերհիասթափությունների»- լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը: