2020-07-22 18:29
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ՄՆԱՑԱԾ ԲՈԼՈՐԻ ԳՈՐԾՈՆԸ
Հայաստանի պետական եկամուտների կոմիտեն հրապարակել է 2020թ. հունվար-հունիս ամիսներին 1000 խոշոր հարկ վճարողների կողմից վճարված գումարների վերաբերյալ ցանկը։ Ինչպես հաղորդում է «Արմենպրեսը», 1000 խոշոր հարկատուների ցուցակը գլխավորում է «Գրանդ Տոբակո» ընկերությունը, որի մուտքերն այս տարվա հունվար-հունիս ամիսներին կազմել են 26 մլրդ 339 մլն 387 հազար դրամ:
Երկրորդ տեղում «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ-ն է՝ 25 մլրդ 978 մլն 780 հազար դրամ մուտքով, երրորդ տեղում՝ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը. 21 մլրդ 629 մլն 546 հազար դրամ: Դրանց հաջորդում է «ԳեոՊրոՄայնինգ Գոլդը»՝ ավելի քան 12 մլրդ 771 մլն դրամ մուտքով, հնգյակը եզրափակում է «Սիփիէս Օյլ»-ը՝ 9 մլրդ 678 մլն 792 հազար դրամ մուտքով։ Խոշորագույն հարկատուների տասնյակում են «Ինտերնեյշնլ Մասիս Տաբակ», «Ֆլեշ», «Ֆիլիպ Մորրիս Արմենիա»,«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր», «ՄՏՍ Հայաստան» ընկերությունները:
1000 խոշոր հարկ վճարողների կողմից ընդհանուր առմամբ առաջին կիսամյակում վճարվել է ավելի քան 492 մլրդ 668 մլն դրամ: Հարկային մարմին կատարված վճարումների գումարը կազմել է ավելի քան 412 մլրդ 606 մլն դրամ, իսկ մաքսային մարմին կատարված վճարումների գումարը՝ ավելի քան 80 մլրդ 62 մլն դրամ:
ԲԱՅՑ ԱՆՀՆԱՐ Է ԼՌԵԼ. այս անգամ խոշորագույնների ցանկի նկատմամբ ուշադրությունն առանձնահատուկ է։ Եվ դա հասկանալի է։ Ներկայումս ճգնաժամ է, այն չի կարող բացասաբար չանդրադառնալ բիզնեսի, առավելևս խոշոր ընկերությունների գործունեության վրա, և դա իր հերթին պետք է մինուսներով արտահայտվի հարկային մուտքերի մասով։ Հարցը լոկ այդ մինուսների ծավալներն են։ Եվ դա, առաջին հայացքից, խոշորագույնների ցանկի ներկայիս հրապարակման հիմնական ինտրիգն է։ Թեպետ, այստեղ կան նաև այլ, ոչ պակաս հետաքրքիր առանձնահատկություններ։ Բայց դրանց մասին՝ ավելի ուշ։ Իսկ մինչ այդ խոսենք 1000 խոշորագույններից գանձարանի ստացած մուտքերի մինուսների մասին։
Նախևառաջ տեսնենք, թե ինչպես են ընթանում առաջին հինգ ընկերությունների գործերը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Ահա ուրեմն, անմիջապես աչքի է զարնվում, որ առաջատարի նշաձողն իջել է։ Եթե նախորդ տարվա ցանկում առաջին տեղում Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատն էր, որը վճարել էր ավելի քան 29,5 մլրդ դրամ, ապա այս տարի ցանկը գլխավորելու համար «Գրանդ Տոբակոյից» պահանջվել է 3 միլիարդով ավելի քիչ գումար (26,3 մլրդ)։ Պատկերավոր ասած՝ խոշորները մանրանում են։
Նշենք, որ առաջին հնգյակում ընկերությունների մի մասն ավելացրել է վճարումները, իսկ մյուսը՝ կրճատել։ Օրինակ, անցած տարվա համեմատ «Գրանդ Տոբակոն» ավելի քիչ հարկ է վճարել, իսկ «Գազպրոմ Արմենիան»՝ ավելի շատ, ԶՊՄԿ-ն՝ ավելի քիչ, իսկ «ԳեոՊրոՄայնինգ Գոլդն» ու «Սիփիէս Օյլը»՝ ավելի շատ։
Իսկ ինչ վերաբերում է գումարային ցուցանիշներին, ապա այս տարի խոշորագույն 1000 ընկերությունները բյուջե են վճարել 3,7%-ով ավելի քիչ գումար, քան նախորդ տարի։ Մոտ 18 միլիարդով ավելի քիչ։ Եվ ահա այստեղ կարելի է նկատել մի շատ հետաքրքիր նրբերանգ։ Բանն այն է, որ ՊԵԿ-ի կողմից քիչ ավելի վաղ հրապարակված տվյալների համաձայն՝ ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում հարկային եկամուտներն ընդհանուր առմամբ նվազել են 17,6 մլրդ դրամով՝ նախորդ տարվա համեմատ։ Ըստ էության, գրեթե նույնքան, որքան նվազել են խոշորներից ստացվող մուտքերը։ Իսկ դա նշանակում է, որ գանձարանի հարկային եկամուտների ոլորտում աճը կամ անկումը կախված է բացառապես այդ հազար խոշորներից։ Մնացածը, փաստորեն, խաղից դուրս են։ Իսկ դա փոքր ու միջին բիզնեսն է, և տնտեսվարող այդպիսի սուբյեկտների թիվը երկրում հարյուր հազարից ավելի է։ Թեպետ, այս բնութագրիչը (տնտեսվարող սուբյեկտների ընդհանուր թիվը) ճշգրտման կարիք ունի։ Ուստի հիշեցնենք, որ մոտ մեկ տարի առաջ ՀՀ կառավարության ղեկավարը հասարակայնությանը ներկայացրեց հերթական բարի լուրը։ Նա հայտնեց, որ ակտիվորեն հարկ վճարող տնտեսվարող սուբյեկտների թիվը 2019 թվականի հուլիսի դրությամբ աճել է 24 հազարով՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ: Եվ հավելեց, որ անցած տարվա հուլիսին գրանցվել է 96 հազար ակտիվ տնտեսվարող սուբյեկտ։
Այսպիսով, վերադառնալով այս տարվա ցուցանիշներին, նշենք, որ դեռևս անցած տարի ակտիվորեն հարկ վճարող մոտ 130 հազար տնտեսվարող սուբյեկտներից ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում գանձարանի հարկային եկամուտների վրա ազդել են (բացասաբար) ընդամենը 1000 խոշորագույնները: Ստացվում է, թե մնացած բոլորին ճգնաժամը չի՞ հարվածել։ Իրականում հարվածել է, այն էլ ինչպես։ Բավական է անդրադառնալ կրկին իսկ պաշտոնական վիճակագրությանը, համաձայն որի՝ լուրջ անկում է արձանագրվել այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են առևտուրն ու սպասարկման ոլորտը։ Մինչդեռ հենց այդ ոլորտներում է հիմնականում գործունեություն ծավալում փոքր ու միջին բիզնեսը։
Ավելին, դարձյալ օգտվելով հարկային վիճակագրությունից, դժվար չէ հաշվարկել, թե որքան հարկ չի ստացել գանձարանը այսպես կոչված «մնացած բոլորից» (բացառությամբ 1000 խոշորների): Ահա ուրեմն, այս տարի (կիսամյակի ընթացքում) հավաքվել է ընդհանուր առմամբ 680 միլիարդի հարկ, իսկ 492 միլիարդն ապահովել են խոշորները։ Այսինքն մյուսները վճարել են 188 միլիարդ։ Անցած տարի (առաջին կիսամյակի արդյունքներով) հավաքվել է 712 միլիարդի հարկ, որից 511միլիարդը վճարել են 1000 խոշորները: Այսինքն մյուսների բաժինը կազմել է 201 միլիարդ։
Ահա և ստացվում է, որ այդ «մնացած բոլորը» այս տարի վճարել են 13 միլիարդով ավելի քիչ հարկեր, քան նախորդ տարվա առաջին կիսամյակում։ Իսկ դա տնտեսական ռիսկերի առկայության շատ ավելի տագնապահարույց ազդանշան է, քան 1000 խոշորներից ստացված մուտքերի կրճատումը։ Նրանք՝ խոշորները, արագ են վերականգնվում։ Իսկ այ մնացյալ բոլորը շատ ավելի ցավոտ են վերապրում ճգնաժամը և շատ ավելի դժվարությամբ վերականգնվում, եթե ընդհանրապես վերականգնվում են…
Դե, և իհարկե, այս համատեքստում դժվար է ուշադրությունից դուրս թողնել հերթական մաթեմատիկական հանելուկը, որով պարբերաբար շռայլորեն զվարճացնում է հասարակայնությանը գործող կառավարության վիճակագրությունը. եթե գրեթե 18 միլիարդով ավելի քիչ հարկ են վճարել 1000 խոշորները, ևս 13 միլիարդով պակաս հարկ է գանձարան մտել մյուս բոլորի կողմից, ապա ինչպե՞ս է ստացվել, որ հավաքված հարկերի ընդհանուր գումարը նվազել է ոչ թե 31 միլիարդով, այլ 17,6 միլիարդով։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-05-02 10:23Премьер-министр Армении Никол Пашинян поздравил сограждан с Международным днем труда и солидарности трудящихся, напомнив о важности знаний и образования, передает Новости-Армения. "Труд, конечно, является необходимым, но недостаточным условием для улучшения жизни отдельного человека и общества, поскольку только эффективный труд приносит удовлетворительные результаты, а чтобы быть эффективным, труд должен основываться на знаниях, постоянно совершенствуемых навыках, то есть на образовании и обучении", - говорится в послании премьер-министра Армении к 1 мая. "Возможно, нам следует найти в себе силы признать, что мы живем плохо в меру того, чего мы не знаем, и хорошо в меру того, что мы знаем, и для того, чтобы расширить наше благосостояние, нам нужно сократить объем того, чего мы не знаем, и расширить объем того, что мы знаем, а это возможно при теснейшей взаимосвязи труда и образования, образования и труда", - заявил Пашинян.
-
2025-05-01 10:36С 1 января 2025 года и по состоянию на 28 апреля 37 737 граждан подали Всеобщую декларацию о доходах (из 900 тыс декларантов - ред.), заявил премьер Никол Пашинян 30 апреля на заседании правительства, передает АрмИнфо. «16 тысячам 271 гражданину возвращены 1 миллиард 482 миллиона драмов в виде социального кредита (+ 165 миллионов драмов по сравнению с прошлым понедельником). Средняя сумма кредита, полученного обратно одним человеком, составляет 91,1 тыс. драмов», - отметил он. Премьер обратил внимание на тот факт, что в результате данного процесса сгенерировано дополнительных налогов на 1 млрд драмов.
-
2025-04-29 10:36В Армении с 27 апреля 2025 года вступила в силу административная ответственность для хозсубъектов за нарушения в маркировке молочных и мясных продуктов, передает АРКА. Как напомнили в Минэкономики республики, согласно изменениям в законе "О торговле и услугах", молочная продукция без заменителей молочного жира должна размещаться в супермаркетах на зелёных стеллажах, а с содержанием заменителей молочного жира - на оранжевых стеллажах. Кроме того, на полках должны быть соответствующие информационные таблички. Инспекционный орган безопасности продуктов питания сообщил ранее, что с 27 апреля вводится также административная ответственность для предпринимателей, которые не обеспечат наличие для мясной продукции документов, подтверждающих забой скота на скотобойнях, в видном для потребителей месте.
-
2025-04-26 15:28Тысяча крупнейших налогоплательщиков Армении за первый квартал 2025 года перечислили в госбюджет республики налогов и таможенных выплат на сумму более 409,3 млрд драмов против 387,1 млрд драмов за январь-март 2024 года, сообщает АРКА со ссылкой на Комитет по госдоходам РА. Согласно пресс-релизу, налоговым органом собрано 329,1 млрд драмов, а таможенным органом – 80,2 млрд драмов. В первую десятку крупнейших налогоплательщиков входят – "Газпром Армения" (выплаты составили 19,9 млрд драмов), Mobile Center Art (16,6 млрд драмов), Grand Tobacco (12,1 млрд драмов), CPS Energy Group (7,03 млрд драмов), Pretty Way (6,5 млрд драмов), Wildberries (5,7 млрд драмов), City (5,2 млрд драмов), International Masis Tabak (4,5 млрд драмов), ЗАО «Электрические сети Армении» (4,4 млрд драмов), Soft Constract (4,01 млрд драмов).
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2022-02-16 19:49Գերակա ոլորտները հետադիմում են Մեկ տարի առաջ հերթական նիստում Հայաստանի կառավարությունը հաստատեց երկրի տնտեսության վերականգնման ծրագիրը՝ մինչև 2024 թվական վերջնաժամկետով: Այդ ծրագրի և դրա հիմնական առաջնահերթությունների մասին ժամանակին շատ է խոսվել ու գրվել։
-
2021-12-24 08:59Իշխանության գալու առաջին իսկ օրվանից Փաշինյանը սկսեց նպատակաուղղված ոչնչացնել ենթակառուցվածքները, պետական կառավարման համակարգերը, այդ թվում՝ տնտեսական։ Իսկ այսօր կառավարությունն ու մենք բոլորս քաղում ենք նման անհեռատես, եթե ավելի կոպիտ չասենք, որոշման պտուղները…
-
2021-10-22 17:082021 թվականի երրորդ եռամսյակի տվյալներով Ամերիաբանկը Հայաստանի ամենախոշոր հարկատու բանկն է:
-
2021-05-26 20:23Առաջին հայացքից բավական զարմանալի է, որ առաջիկա արտահերթ ընտրություններին պատրաստվում են մասնակցել այդքան մեծ թվով քաղաքական ուժեր ու գործիչներ։ Թվում է, բնավ ոչ բոլորն են կարող խիզախել հանձն առնել պատասխանատվությունը Հայաստանի ճակատագրի համար՝ գրեթե բոլոր ոլորտներում տիրող բացարձակ բարդակի, պետականության փաստացի կորստի, կառավարման համակարգի լիակատար փլուզման, սոցիալ-տնտեսական կաթվածահարության պայմաններում։